Wartość umorzonego przez gminę czynszu wraz z odsetkami może zostać zwolniona z podatku dochodowego PIT.
Propozycję zwolnienia dla lokatorów gminnych mieszkań, którym umorzono czynsz, zawiera poselski projekt nowelizacji ustawy o PIT, który czeka na pierwsze czytanie w Sejmie. Zwolnienie byłoby limitowane do wysokości 2280 zł rocznie. Przemysław Powierza, doradca podatkowy w KZWS-RSM International, propozycję wprowadzenia nowego zwolnienia w sposób zaproponowany przez posłów ocenia negatywnie i to z dwóch powodów.
Po pierwsze, projektowane przepisy są nieprecyzyjne, podczas gdy każdy wyjątek od konstytucyjnej zasady powszechności opodatkowania powinien być ściśle określony i nie nasuwać wątpliwości interpretacyjnych. Natomiast projekt pozostawia w sferze domysłów zakres zwolnienia.
– Nie wiadomo, czy chodzi wyłącznie o czynsz za mieszkania będące własnością gminy, czy także takie, które należą do gminnych osób prawnych, spółek handlowych tworzonych z udziałem gminy lub wreszcie do towarzystw budownictwa społecznego – ocenia ekspert.
Po drugie, na skutek wprowadzenia tych przepisów decyzją organu gminy następowałoby nie tylko umorzenie zaległego czynszu za dany lokal wraz z odsetkami, ale skutkowałoby także zmniejszeniem podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym – mimo że zaledwie 1,6 proc. dochodów z tego podatku trafia do budżetów gminnych, a zdecydowana większość do budżetu centralnego.
Zdaniem Przemysława Powierzy ustawodawca ma prawo realizowania również społecznych celów opodatkowania przez zmniejszanie obciążeń podatkowych wobec osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji materialnej. Powinno się to jednak odbywać na przejrzystych zasadach.
– Zamiast wprowadzać automatyczne zwolnienie, można np. powiązać decyzję gminy o umorzeniu czynszu z wnioskiem do naczelnika urzędu skarbowego o odroczenie podatku, rozłożenie go na raty lub o umorzenie zaległości podatkowych – stwierdza nasz rozmówca.
Pozostają również wątpliwości, czy zwolnienie z podatku wyłącznie zaległości czynszowych umorzonych przez gminę, a już nie np. spółdzielnie, nie spowodowałoby naruszenia zasady równości opodatkowania.
Obecnie umorzony przez gminę zaległy czynsz oraz odsetki stanowią przychód z tzw. innych źródeł. Gmina, umarzając zaległy czynsz oraz odsetki, powinna wystawić lokatorowi informację PIT-8C oraz wskazać w niej kwoty umorzenia. Wartość tę należy wykazać w rocznym zeznaniu i odprowadzić podatek.