Spółki stosujące Międzynarodowe Standardy Rachunkowości, zawierając umowy leasingu będą wykazywały w księgach aktywa i zobowiązania z tego tytułu.
Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości pracuje nad projektem zmian standardu poświęconego umowom leasingowym – ED/2010/9. Do połowy grudnia można zgłaszać do niego uwagi.
Według dr. Marcina Pielaszka, biegłego rewidenta, adiunkta w Katedrze Rachunkowości Menedżerskiej SGH, projekt jest odpowiedzią na krytykę obecnie stosownych rozwiązań, które uznawane są za niezgodne z założeniami koncepcyjnymi definiowania aktywów i zobowiązań.
Dotyczy to przede wszystkim nieujmowania w bilansie leasingobiorcy aktywów i zobowiązań wynikających z umów leasingu operacyjnego.
– W rzeczywistości prawie każda umowa leasingowa, w tym także umowa spełniająca aktualne kryteria leasingu operacyjnego, rodzi obowiązki do wnoszenia opłat leasingowych oraz daje prawo do użycia określonego składnika majątkowego – twierdzi nasz rozmówca.
Oznacza to, że umowa taka z ekonomicznego punktu widzenia powoduje powstanie zobowiązań i aktywów. Podobnie jak ma to miejsce w przypadku aktualnych umów leasingu finansowego.
Ekspert wyjaśnia, że zgodnie z nową propozycją zniknie podział na umowy leasingu finansowego i operacyjnego. Wszystkie umowy (również dotyczące najmu i dzierżawy zawarte na czas określony) będą traktowane w podobny sposób.
Aktywa i zobowiązania u leasingobiorcy będą wyceniane w wysokości sumy zdyskontowanych przyszłych opłat leasingowych. Wyjątkiem będą objęte jedynie umowy krótkoterminowe (do 12 miesięcy), gdzie leasingobiorca będzie miał prawo wycenić leasing w kwotach niezdyskontowanych.
Marcin Pielaszek twierdzi, że zmieni się również podejście do ustalania okresu leasingu oraz niektórych opłat leasingowych. Okresem leasingu będzie okres, w którym bardziej prawdopodobna jest kontynuacja leasingu niż jego zakończenie.
Z kolei do opłat leasingowych zaliczane będą także (inaczej niż jest obecnie) tzw. opłaty warunkowe, m.in. opłaty zależne od szacunkowego stopnia wykorzystania składnika aktywów, np. liczby przejechanych kilometrów lub przepracowanych godzin.
PRZYKŁAD
Rozliczenie usług obcych według międzynarodowych regulacji
Sieć sklepów (100 punktów handlowych) wynajmuje powierzchnię w galeriach handlowych. Umowy są standardowo podpisywane na okres 3 lat bez możliwości ich wypowiedzenia.
Po zmianie w bilansie zostaną wykazane aktywa (pomieszczenia) i zobowiązania (przyszłe opłaty z tytułu najmu). Wycena początkowa pomieszczeń i zobowiązań odbędzie się w wysokości zdyskontowanych 36 opłat, do których zobowiązała się sieć sklepów. Aktywa będą amortyzowane przez okres 36 miesięcy. Opłaty będą dzielone pomiędzy spłatę zobowiązania oraz koszty odsetek.
Obecnie sieć nie ujmuje pomieszczeń i zobowiązań w bilansie. Wykazuje jedynie w rachunku zysków i strat w pozycji Usługi obce koszty opłat z tytułu najmu. Informacja o przyszłych opłatach z tytułu najmu wykazywana jest jedynie w informacji dodatkowej.