Przed 30 lipca na skorygowanie deklaracji było 14 dni od otrzymania protokołu. Obecnie na korektę podatnicy mają 7 dni od zapoznania się ze sprawą.
Od ponad dwóch miesięcy podatnicy, u których prowadzona była kontrola skarbowa, mogą złożyć korektę deklaracji w ciągu 7 dni od zapoznania się z zebranym materiałem dowodowym. Przed 30 lipca 2010 r. było to 14 dni od otrzymania protokołu z kontroli.
Zatem skrócił się zarówno czas dokonania poprawek, jak i moment, od którego popełnione błędy można naprawić.
Zdaniem ekspertów ostatnia nowelizacja ustawy o kontroli skarbowej, która wprowadziła opisaną zmianę, stawia podatnika w gorszej sytuacji. Górą jest urzędnik.

Zakończenie kontroli

Od 30 lipca 2010 r. gruntownej nowelizacji uległy przepisy ustawy o kontroli skarbowej, pociągając za sobą również zmiany w redakcji art. 14c ust. 2 ustanawiającego uprawnienie do skorygowania w zakresie objętym postępowaniem kontrolnym uprzednio złożonej deklaracji podatkowej.
Barbara Prośniak, młodszy konsultant w MDDP Doradztwo Podatkowe, wyjaśnia, że do jednej ze zmian należy skrócenie z 14 do 7 dni terminu na złożenie korekty deklaracji po zakończonej kontroli skarbowej. Możliwość korekty deklaracji powiązana jest z wypowiedzeniem się podatnika w sprawie zgromadzonego materiału dowodowego. Z chwilą wydania decyzji lub wyniku kontroli organ kontroli skarbowej kończy postępowanie kontrolne.
– Przed zakończeniem postępowania kontrolnego, czyli przed wydaniem decyzji lub wyniku kontroli, organ kontroli skarbowej jest zobowiązany wyznaczyć kontrolowanemu 7-dniowy termin do złożenia wypowiedzenia się – wskazuje Barbara Prośniak.
Również Krzysztof Ścipień, doradca podatkowy w BDO, biuro w Katowicach, podkreśla, że w wyniku dokonanych zmian możliwość korekty deklaracji ustawodawca powiązał z inną instytucją prawną, a mianowicie z tzw. wypowiedzeniem w sprawie zgromadzonego materiału dowodowego. Przed każdorazowym zakończeniem postępowania kontrolnego, czyli przed wydaniem decyzji lub wyniku kontroli, organ kontroli skarbowej jest zobowiązany wyznaczyć kontrolowanemu 7-dniowy termin do wypowiedzenia się.
– Tym samym dopiero z chwilą wyznaczenia kontrolowanemu terminu do wypowiedzenia w kwestii zgromadzonego materiału dowodowego zostaje on również poinformowany o prawie złożenia korekty deklaracji, która może usunąć ewentualne nieprawidłowości stwierdzone przez organ kontroli skarbowej w wyniku przeprowadzonej kontroli podatkowej – tłumaczy Krzysztof Ścipień.

Moment na korektę

Samo skrócenie terminu na złożenie korekty deklaracji jest mniej istotne. Tak uważa Tomasz Siennicki, partner w Kancelarii Kolibski, Nikończyk Dec & Partnerzy, który zwraca uwagę na przesunięcie momentu, w którym taką korektę można złożyć.
W stanie prawnym przed zmianą kontrolowany na korektę miał 14 dni, ale liczone od dnia doręczenia protokołu z kontroli.
Na tym etapie postępowania często nie jest jeszcze wiadomo, czy ostateczne ustalenia w zakresie nieprawidłowości stwierdzonych w kontroli przyjmą taki kształt jak w protokole – zastrzega Tomasz Siennicki.
Ekspert dodaje, że podatnik po doręczeniu mu protokołu ma jeszcze wiele uprawnień procesowych, poczynając od prawa do złożenia zastrzeżeń do protokołu. Przeniesienie zatem prawa do korekty deklaracji na dalszy etap postępowania umożliwia podatnikowi podjęcie takiej decyzji na podstawie szerszej informacji co do treści spodziewanego rozstrzygnięcia.
– Żaden przepis ustawy o kontroli skarbowej ani Ordynacji podatkowej nie nakłada na organ kontrolny obowiązku zapoznawania podatnika z projektem decyzji – stwierdza Tomasz Siennicki.
Jego zdaniem tak naprawdę do momentu jej wydania i doręczenia ciągle może on pozostawać w stanie niepewności co do zakresu popełnionych uchybień. Biorąc pod uwagę dwie zasady postępowania, to jest zasadę pogłębiania zaufania oraz zasadę informowania, organ kontroli nie może podatnikowi odmówić przed zakończeniem postępowania udzielenia szczegółowych informacji co do ostatecznego kształtu rozstrzygnięcia.
– Zapobiegnie to sytuacji, gdy korekta podatnika nie będzie odpowiadała zakresowi stwierdzonych w kontroli naruszeń – ocenia Tomasz Siennicki.



Zmiany na gorsze

Dla podmiotu kontrolowanego jest to zmiana niekorzystna. Według Krzysztofa Ścipienia po pierwsze skrócono okres, w którym kontrolowany może złożyć prawnie skuteczną korektę deklaracji z 14 na 7 dni. Po drugie przesunięto moment, w którym kontrolowany jest uprawniony do złożenia korekty deklaracji oraz ciężaru wykazania nieprawidłowości na kontrolowanego, co stawia go w znacznie gorszej pozycji w stosunku do organów kontroli skarbowej.
– Ustawodawca ukrócił w ten sposób powszechny proceder polegający na możliwości dokonywania korekty już po zakończeniu prowadzonego postępowania kontrolnego bez ponoszenia odpowiedzialności karnej skarbowej – mówi Krzysztof Ścipień.
Według Barbary Prośniak nowe przepisy mają na celu przyspieszenie postępowania. Jednak na mocy wcześniej obowiązujących przepisów kontrolowany mógł skorygować w zakresie objętym postępowaniem kontrolnym uprzednio złożoną deklarację podatkową w terminie 14 dni od dnia doręczenia mu protokołu kontroli. Dokładnie wiedział zatem, na czym polegają nieprawidłowości w ocenie organu kontroli. Aktualnie kontrolowany w krótszym okresie będzie składał korektę deklaracji, nie znając stanowiska organów podatkowych co do końcowego rozstrzygnięcia.
Korekta w 7-dniowym terminie jest korzystna dla podatników
Czy zdaniem ministerstwa zmiana dotycząca dokonywania korekty po zapoznaniu się z materiałem dowodowym jest korzystna?
Tak. Zmiana dotycząca możliwości korekty deklaracji po kontroli skarbowej jest korzystna dla podatników.
Na czym polegają te korzystne zmiany?
Na mocy znowelizowanego art. 14c ust. 2 ustawy o kontroli skarbowej dokonano zmiany terminu, w którym kontrolowany może skorzystać z uprawnienia do złożenia korekty deklaracji. Otóż od 30 lipca 2010 r. uprawnienie to powstaje z chwilą doręczenia kontrolowanemu zawiadomienia o wyznaczeniu przez organ kontroli skarbowej 7-dniowego terminu do wypowiedzenia się w sprawie zebranego w postępowaniu kontrolnym materiału dowodowego.
Nowelizacja ta przyznaje prawo do złożenia korekty także kontrolowanym, wobec których organ kontroli skarbowej w toku postępowania kontrolnego nie przeprowadza kontroli podatkowej. Otóż organ kontroli skarbowej jest uprawniony (a nie zobowiązany) do przeprowadzenia kontroli podatkowej w postępowaniu kontrolnym.
Ponadto wprowadzenie takiego rozwiązania umożliwi kontrolowanym złożenie korekty deklaracji podatkowej po uprzednim rozpatrzeniu przez organ kontroli skarbowej zastrzeżeń do protokołu kontroli. Z doświadczeń organów kontroli skarbowej wynika, że wraz ze złożonymi zastrzeżeniami i wyjaśnieniami do protokółu kontroli kontrolujący przedstawia nowe dowody. W tej sytuacji organ kontroli skarbowej będzie zobligowany do przeprowadzenia postępowania dowodowego oraz wyznaczenia kontrolowanemu ponownie 7-dniowego terminu do wypowiedzenia się w sprawie i do złożenia korekty.
Jednak przed nowelizacją podatnik miał wymienione popełnione nieprawidłowości w protokole. Teraz musi sam analizować materiał dowodowy.
Zmiana etapu postępowania kontrolnego, na którym możliwe jest skorygowanie deklaracji podatkowej, jest korzystna dla kontrolowanego, ponieważ będzie on mógł złożyć korektę deklaracji po wcześniejszym zapoznaniu się z całością materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie oraz z uwzględnieniem stanowiska organu kontroli skarbowej, odnośnie do zastrzeżeń zgłoszonych do protokołu kontroli. Dlatego też kontrolowany podejmując decyzję o złożeniu korekty deklaracji, będzie dysponował kompleksową wiedzą dotyczącą ustaleń poczynionych przez organ kontroli skarbowej. Zatem wprowadzone rozwiązanie umożliwia kontrolowanemu dokonanie pełnej oceny własnej sytuacji prawnej w kontekście dowodów zgromadzonych przez organ.
Kontrola skarbowa / DGP