Od dwóch miesięcy obowiązują nowe zasady zawiadamiania podatników. Urzędy kontroli nie informują o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej.
W ustawie o kontroli skarbowej, której nowelizacja obowiązuje od ponad dwóch miesięcy, doprecyzowano przepis, zgodnie z którym urzędy kontroli skarbowej (UKS) nie musiały informować podatników o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej.
– Czy to oznacza, że nie będę wiedział, kiedy do mojej firmy zawita UKS – pyta pan Marek, przedsiębiorca z Wrocławia.
Eksperci odpowiadają, że zmiana przepisów potwierdziła, iż organy kontroli skarbowej nie zawiadamiają o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a jedynie informują o zamiarze przeprowadzenia postępowania kontrolnego.

Zawiadomienie niepotrzebne

Nowelizacja art. 13 ust. 5 ustawy o kontroli skarbowej sprecyzowała i potwierdziła dotychczas stosowaną praktykę braku zawiadamiania przedsiębiorcy o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej podczas trwającego postępowania UKS.
Krzysztof Nowicki, ekspert w kancelarii Magnusson, wyjaśnia, że dotychczas, zgodnie z art. 13 ust. 1a ustawy o kontroli skarbowej, urzędnicy nie zawiadamiali strony o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej w trakcie prowadzonej już kontroli skarbowej. Praktyka ta została potwierdzona przez Ministrestwo Finansów w interpretacji z 11 maja 2009 r. (nr PK4/8012/ 46/AAN/09/247). Był to wyjątek od zasady zawartej w art. 282b Ordynacji podatkowej, do którego odsyła art. 13 ust. 1a ustawy o kontroli skarbowej i który nakazuje organom podatkowym zawiadomienie kontrolowanego o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej.
– W praktyce sytuacja ta budziła wątpliwości, dlatego sprecyzowano art. 13 ust. 5 ustawy o kontroli skarbowej przez dodanie zdania, które wskazuje, że organ kontroli skarbowej nie ma obowiązku zawiadomienia kontrolowanego o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej – cytuje Krzysztof Nowicki.
Jego zdaniem dokonana nowelizacja potwierdziła i tak stosowaną już praktykę przez organy kontroli skarbowej. Tym samym nie spowodowała istotnych zmian u kontrolowanych.



Wątpliwości interpretacyjne

Ostatnia nowelizacja ustawy o kontroli skarbowej wprowadziła przede wszystkim wiele istotnych zmian w zakresie kontroli podatkowej przeprowadzanej przez organy kontroli skarbowej. Rafał Sidorowicz, doradca podatkowy, konsultant w TPA Horwath, zgadza się z Krzysztofem Nowickim, że modyfikacjom nie uległa kontrowersyjna zasada, że organy te nie zawiadamiają firm o zamiarze wszczęcia kontroli. Nowe brzmienie art. 13 ust. 5 ustawy o kontroli skarbowej wyraźnie stwierdza obowiązywanie tego wyjątku, będącego odstępstwem od reguł przewidzianych w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej.
– Zabieg ustawodawcy ma na celu usunięcie wątpliwości interpretacyjnych, które pojawiały się w tym zakresie i prowadziły do składania sprzeciwów na czynności kontrolne podejmowane bez wcześniejszego zawiadomienia przedsiębiorców – stwierdza Rafał Sidorowicz.
Ekspert dodaje, że pomimo takiego kształtu regulacji podatnicy nadal będą uprzedzani o zamiarze wszczęcia postępowania kontrolnego, którego elementem może być późniejsza kontrola podatkowa. Powinno pozwolić to na przygotowanie do ewentualnej kontroli podatkowej.
– Niestety, to od organów kontroli skarbowej zależy, czy oczekiwanie na przeprowadzenie tych czynności nie doprowadzi do dezorganizacji funkcjonowania przedsiębiorcy – zastrzega ekspert z TPA Horwath.

Niewiele zmian

Eksperci są więc zgodni: w wyniku sprecyzowania niejasnego dotąd art. 13 ust. 1a oraz ust. 5 ustawy o kontroli skarbowej nie ma już wątpliwości, że organ kontroli skarbowej nie zawiadamia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a jedynie informuje kontrolowanego o zamiarze przeprowadzenia postępowania kontrolnego.
Wynika to wprost – jak podkreśla Tomasz Piekielnik, doradca podatkowy, partner w Piekielnik i Partnerzy – z dodanego do art. 13 ust. 1 zdania, że o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej organ kontroli skarbowej nie zawiadamia kontrolowanego.
– Praktyka organów kontroli skarbowej w tym zakresie nie ulegnie zmianie na mocy nowelizacji, gdyż identyczna norma była wyinterpretowywana przez nie z obowiązujących dotąd przepisów – przypomina Tomasz Piekielnik.
Nasz rozmówca zauważa też, że postępowanie kontrolne jest pojęciem szerszym od kontroli podatkowej, obejmuje ono wiele czynności określonych w Ordynacji podatkowej zmierzających do wydania decyzji lub wyniku kontroli kończącego to postępowanie. Kontrola podatkowa może, lecz nie musi, być elementem postępowania kontrolnego. Pozytywne zmiany wynikają z wprowadzenia przepisu, zgodnie z którym organ kontroli skarbowej, zamierzając wszcząć postępowanie kontrolne, bez względu na jego zakres, ma obowiązek uprzedzić o tym kontrolowanego.