Podatnicy, którzy chcą pozyskać nowych klientów, często zmuszeni są w okresie współpracy do czasowego przekazania swoich środków trwałych innych podatnikom bez opłat. Jakie to ma skutki podatkowe?
Przekazanie takie ma miejsce np. w przypadku producentów lodów, mrożonek czy napojów, którzy udostępniają swoje zamrażarki (lodówki) sklepom w celu umieszczania w nich swoich produktów, które są w tym sklepie sprzedawane. Podobne sytuacje mają miejsce w przypadku umów, na mocy których jeden podmiot wykonuje usługi produkcyjne na rzecz drugiego podmiotu i do ich wykonania używa czasami specjalistycznych maszyn czy urządzeń przekazanych czasowo przez zleceniodawcę, bez których usługa byłaby niemożliwa. Przez wiele lat organy podatkowe zasadniczo uznawały, że w tych przypadkach podatnik czasowo przekazujący środki trwałe ma prawo do dokonywania odpisów amortyzacyjnych i traktowania ich jako kosztu uzyskania przychodu. Podkreślano, że spełniona jest przesłanka z art. 16a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, że są one wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą i nie ma znaczenia, czy są one fizycznie wykorzystywane przez tego podatnika – właściciela środków trwałych.
Ostatnio NSA (sygn. akt II FSK 1628/08) zaprezentował jednak odmienne stanowisko. Uznał, że ustawodawca posługuje się we wskazanym przepisie wyrażeniami „wykorzystywane przez podatnika na potrzeby” oraz „prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą”. Wyrażenia te wskazują na to, że dokonywanie odpisów amortyzacyjnych od tej grupy środków trwałych wiąże się z bezpośrednim, a więc fizycznym ich wykorzystywaniem (używaniem) przez podatnika. Stanowisko takie oznacza, że jeżeli przekazanie takie nie odbywa się na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu – a więc za odpłatnością – przekazujący nie ma prawa do amortyzacji środków trwałych. To stanowisko NSA, jeżeli wpłynie na praktykę podatkową, oznacza konieczność zmiany sposobu prowadzenia działalności gospodarczej.
Robert Pasternak, partner i radca prawny w Deloitte Legal, Pasternak i Wspólnicy Kancelaria Prawnicza