Radcowie prawni, adwokaci i doradcy podatkowi, którzy świadczą pomoc prawną z urzędu, jako wspólnicy spółek osobowych, nie są podatnikami VAT.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 23 czerwca 2010 r. (sygn. akt III SA/Wa 1762/09) dotyczący radców prawnych świadczących usługi pomocy z urzędu ma znaczenie również dla adwokatów i doradców podatkowych. Jak stwierdza Dominik Szczygieł, doradca podatkowy i radca prawny w kancelarii MSDS, wszystkie trzy pomioty świadczą pomoc prawną z urzędu na analogicznych zasadach.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego został wydany w związku ze skargą na negatywną interpretację indywidualną ministra finansów. Spór dotyczył tego, kto jest podatnikiem VAT w sytuacji świadczenia czynności w zakresie pomocy prawnej z urzędu przez radcę prawnego wykonującego zawód w spółce osobowej.
Jak mówi Tomasz Sobczak, ekspert podatkowy z kancelarii Grynhoff Woźny Wspólnicy, dla rozstrzygnięcia sporu istotny był fakt, że pełnomocnictwo procesowe, w tym tzw. urzędówka, zawsze jest pełnomocnictwem udzielonym osobiście konkretnemu radcy prawnemu, niezależnie od tego, czy działa on indywidualnie, czy też w spółce.
– Niemniej jednak każda pomoc prawna świadczona przez takiego radcę prawnego, w tym również ta z urzędu, jest wykonywana w ramach działalności spółki. W efekcie to spółka będzie podatnikiem VAT – stwierdza Tomasz Sobczak.
Takie stanowisko wyraził również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w przytoczonym wyroku. Zdaniem Dominika Szczygła stanowisko sądu wydaje się jak najbardziej racjonalne.
– Skoro radca wykonuje swój zawód w ramach spółki osobowej, to nie powinien być zmuszany do odrębnej rejestracji dla potrzeb VAT jako osoba fizyczna. Podatnikiem powinna być spółka – potwierdza Dominik Szczygieł.
Jak dodaje Tomasz Sobczak, zgodnie z uchwałą krajowej rady radców prawnych (nr 475/VI/05) radca prawny wykonujący zawód w ramach stosunku pracy może zostać wyznaczony do prowadzenia spraw z urzędu.
W praktyce takie sytuacje zdarzają się rzadko. Obaj eksperci są jednak zgodni co do tego, że w przypadku gdy radca prawny zatrudniony na etacie otrzyma tzw. urzędówkę, staje się podatnikiem VAT.
Potwierdzenie takiego stanowiska jest już powszechnie ugruntowane w orzecznictwie (np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 11 grudnia 2008 r., sygn. akt I FSK 1569/08). Jak dodaje Dominik Szczygieł, dla potrzeb rozliczenia takiej – nawet jednorazowej – usługi radca prawny musi zarejestrować się na potrzeby VAT, gdyż podatnikiem VAT staje się z mocy prawa.
Radca na etacie, który dostanie urzędówkę, musi więc złożyć w urzędzie skarbowym zgłoszenie na formularzu VAT-R.
Ważne
Radca prawny, który jest zatrudniony na etacie i otrzyma tzw. urzędówkę, jest z tego tytułu podatnikiem VAT