Wspólnik obejmujący udziały lub akcje w zamian za aport w postaci udziałów w innej spółce uzyskuje przychód. Jak ustalić podstawę opodatkowania w przypadku takiego przychodu?
Wartość nominalna objętych udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością i akcji w spółce akcyjnej stanowi przychód z kapitałów pieniężnych podlegający opodatkowaniu PIT, w przypadku objęcia ich za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. Zatem przychód podatkowy stanowi wartość nominalną udziałów objętych w zamian za aport w postaci udziałów czy akcji w innej spółce. Zgodnie z art. 17 ust. 2 ustawy o PIT do ustalenia wysokości tego przychodu stosuje się odpowiednio art. 19 tej ustawy.
Na gruncie powołanych przepisów pojawiły się wątpliwości interpretacyjne. Zdaniem organów podatkowych odpowiednie stosowanie art. 19 ustawy o PIT oznaczało, że wartość nominalna udziałów objętych za aport powinna odpowiadać wartości rynkowej przedmiotu wkładu.
Wykładnia dokonywana przez sądy administracyjne wskazywała jednak, że do ustalenia wartości przychodu z tytułu wartości nominalnej objętych udziałów ma zastosowanie wyłącznie zdanie pierwsze art. 19 ust. 1 ustawy o PIT. W rezultacie, wartość nominalna będąca przychodem podatkowym to wartość wyrażona w umowie spółki lub w uchwale o podwyższeniu kapitału zakładowego. Użycie przez ustawodawcę w art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT pojęcia nominalna wartość wyklucza możliwość ustalania wartości udziału w oparciu o jakąkolwiek inną wartość, w tym o jego wartość rynkową.
Biorąc pod uwagę stanowisko prezentowane przez sądy administracyjne, z zadowoleniem należy przyjąć obserwowaną zmianę stanowiska organów podatkowych wyrażaną w wydawanych interpretacjach. Uznanie przez organy podatkowe stanowiska, że to wartość nominalna udziałów stanowi przychód podatkowy, niewątpliwie wpływa na zwiększenie możliwości w zakresie optymalizacji podatkowej realizowanych przez podatników transakcji.

dr Janusz Marciniuk, doradca podatkowy Marciniuk i Wspólnicy