Osoby fizyczne nie zawsze mają świadomość, że dokonując sprzedaży w sposób powtarzalny, mogą stać się podatnikami VAT. Czy taka osoba może przy ustalaniu swoich zaległości uwzględnić podatek naliczony z faktur, które otrzymała przed rejestracją VAT?
Jeżeli dana osoba spełnia warunki dla uznania jej za podatnika VAT na podstawie art. 15 ustawy o VAT, a zatem będzie wykonywać działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu i nie będzie korzystać ze zwolnienia podmiotowego, a wykonywane przez nią czynności nie spełniają warunków dla zastosowania zwolnienia przedmiotowego, to nie ulega wątpliwości, że staje się ona podatnikiem VAT. Nie ma przy tym znaczenia, czy taki podmiot dokonał rejestracji, czy też nie. W związku z tym ciążą na nim wszystkie obowiązki podatnika, w tym obowiązek wystawiania faktur VAT we właściwych terminach, prowadzenie stosownej ewidencji i rozliczanie podatku. Ciąży na nim także wymóg rejestracji. Jednocześnie taki podmiot uzyskuje uprawnienia przysługujące podatnikom VAT, czyli przede wszystkim możliwość odliczania podatku naliczonego przy dokonanych zakupach związanych z prowadzoną działalnością podlegającą opodatkowaniu.
Oznacza to, że podatnik, który z różnych powodów nie zarejestrował się dla potrzeb VAT, ale wykonywał czynności podlegające opodatkowaniu i nie mógł korzystać ze zwolnień, ma nie tylko obowiązek rejestracji, ale także stoi przed obowiązkiem rozliczenia swoich zobowiązań wynikających z czynności wykonywanych przed rejestracją. I tu pojawia się pytanie, czy podatnik może, przy ustalaniu swoich zaległości, wziąć pod uwagę także kwoty podatku naliczonego wynikające z faktur, które otrzymał, zanim dokonał rejestracji. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości UE zapadłym na gruncie dyrektywy VAT, a także orzeczeniami sądów administracyjnych podatnik taki jest uprawniony do odliczenia podatku naliczonego, jeżeli otrzymał faktury i dokonane zakupy były związane z jego działalnością, którą prowadził jako jeszcze niezarejestrowany podatnik.

Tomasz Michalik, partner, doradca podatkowy w MDDP