Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w przepisach ustawy o VAT dostawa budynków, budowli lub ich części jest zwolniona z VAT. Czy istnieją wyjątki od tej zasady?
Dostawa nieruchomości opodatkowana jest VAT, gdy została dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, a także gdy między pierwszym zasiedleniem a dostawą budynków, budowli lub ich części nie minęły dwa lata.
Pierwsze zasiedlenie to oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich wybudowaniu lub ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30 proc. wartości początkowej.
Organy podatkowe przyjmują, że pierwsze zasiedlenie następuje w sytuacji, gdy wybudowany lub zmodernizowany obiekt zostanie sprzedany lub np. oddany w dzierżawę lub najem. Konieczne jest również objęcie zwolnieniem dostawy, w sytuacji gdy w stosunku do budynków, budowli lub ich części nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do odliczenia VAT naliczonego, oraz dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do odliczenia VAT, albo były one niższe niż 30 proc. wartości początkowej tych obiektów.
Jeżeli dokonano wydatków modernizacyjnych przekraczających 30 proc., lecz obiekty były wykorzystywane przez podatnika w stanie ulepszonym do czynności opodatkowanych przez co najmniej pięć lat, dla zwolnienia z opodatkowania wystarczy brak prawa do odliczenia VAT naliczonego przy nabyciu obiektu.
Podkreślić należy, że w przypadku zwolnienia z opodatkowania opartego na upływie dwuletniego okresu od momentu zasiedlenia możliwy jest wybór opcji opodatkowania transakcji, pod warunkiem że podatnicy VAT czynni złożą stosowne oświadczenie o wyborze opodatkowania naczelnikowi urzędu skarbowego nabywcy. Zwolnienie z VAT dostawy nieruchomości nie wyłącza obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2 proc. jej wartości rynkowej.