Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości i jej amerykański odpowiednik FASB opublikowały materiały do dyskusji na temat rachunkowości umów leasingowych, które będą miały wpływ na większość spółek. Jakie wnioski można wyciągnąć z tych materiałów?
dr André Helin
prezes BDO
Propozycje eliminują możliwość stosowania rachunkowości leasingu operacyjnego. Wszystkie umowy leasingu będą traktowane w sposób podobny do sposobu, w jaki ujmuje się obecnie umowy leasingu finansowego. Projekt wymaga od leasingobiorcy ujęcia składnika aktywów reprezentującego jego prawo do użytkowania tego aktywa oraz odpowiadającego mu zobowiązania z tytułu obowiązku dokonywania opłat leasingowych. Wyeliminowana zostaje rachunkowość leasingu operacyjnego według MSR 17. Leasingobiorcy wykazywaliby wszystkie umowy leasingu, tworząc aktywa i zobowiązania w sposób podobny do stosowanego dzisiaj w przypadku leasingu finansowego.
Obie Rady są świadome potencjalnych problemów w zakresie kosztów i korzyści w przypadku niskowartościowych i krótkotrwałych umów leasingu.
Proponowany model wymaga ponownej wyceny zobowiązań z tytułu leasingu na każdy dzień bilansowy na podstawie zaktualizowanych szacunków, w tym prawdopodobieństwa realizacji opcji odnowienia umowy oraz kwot warunkowych opłat leasingowych, jakie zgodnie z przewidywaniami leasingobiorca będzie musiał zapłacić przez ustalony na nowo okres leasingu. Powtórną wycenę zobowiązania wykazuje się jako korektę albo wyniku finansowego, albo prawa do użytkowania aktywa, zależnie od charakteru zmiany. Proponowany model może się okazać bardziej uciążliwy niż obecny, gdzie rachunkowość leasingu jest ustalana w momencie zawarcia umowy i podlega aktualizacji tylko wówczas, gdy następuje modyfikacja lub przedłużenie umowy leasingu.
Model prawa do użytkowania będzie miał wpływ na prezentację sprawozdania finansowego oraz wskaźniki finansowe, w tym na wiele takich wskaźników, które są powiązane bezpośrednio z warunkami umów dotyczących finansowania lub umowami o wynagrodzenie.
W porównaniu z obecnie obowiązującymi zasadami leasingu operacyjnego nowe zasady rachunkowości oznaczają, że: bilanse zostaną ubruttowione, tak aby wykazać składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania oraz zobowiązanie z tytułu leasingu; sposób ujmowania kosztów ulegnie zmianie, czego skutkiem będzie wykazywanie wyższych kosztów niż w przypadku stosowania metody liniowej na początku okresu leasingu, a niższych w późniejszym okresie; EBITDA prawdopodobnie wzrośnie, ponieważ koszty z tytułu opłat leasingowych zostaną zastąpione odsetkami i kosztami amortyzacji, które zazwyczaj wykazuje się poniżej EBITDA w rachunku zysków i strat.