Załóżmy, że Polak otrzymuje emeryturę z Czech, ale na stałe mieszka w Polsce. Jakie zasady trzeba będzie zastosować, aby jego emerytura nie została opodatkowana dwukrotnie – w Polsce i w Czechach?
Joanna Narkiewicz-Tarłowska
starszy menedżer, doradca podatkowy w PricewaterhouseCoopers
Zgodnie art. 18 umowy między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Republiki Czeskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, emerytury z uwzględnieniem postanowień art. 19 ust. 2 renty, emerytury i inne podobne wynagrodzenia, wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w umawiającym się państwie (np. w Polsce) z tytułu wcześniejszej pracy najemnej, podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie, w którym odbiorca emerytury ma miejsce zamieszkania (czyli w Polsce). Konsekwencją tego rozwiązania dla Polaka osiągającego dochody z czeskiej emerytury jest konieczność jej opodatkowania w Polsce zgodnie z polskimi przepisami podatkowymi, czyli według progresywnej skali podatkowej.
Należy wspomnieć, że sposób rozliczania dochodu z emerytury może być różny w zależności, czy emerytura otrzymywana jest za pośrednictwem instytucji w Polsce czy też bez jej pośrednictwa (czyli wprost na konto emeryta).
W sytuacji pośredniczenia w wypłacie świadczenia przez instytucję w Polsce ustawa o PIT nakłada na nią obowiązek poboru miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy. Konsekwentnie, emeryt powinien otrzymać z takiej instytucji informację o wysokości osiągniętego dochodu oraz pobranych zaliczkach na PIT. Dodatkowo, w sytuacji spełnienia przez emeryta warunków określonych w ustawie (m.in. brak innych dochodów (z wyjątkami), brak odliczeń i doliczeń do dochodu lub podatku, rozliczenie indywidualne) emeryt może złożyć do tej instytucji (do 10 stycznia roku następującego po roku podatkowym) oświadczenie według ustalonego wzoru (traktowane na równi z zeznaniem podatkowym), które nałoży na tę instytucję obowiązek przygotowania rocznego rozliczenia dochodów za emeryta.



W przypadku emerytów otrzymujących świadczenie bezpośrednio z czeskiej instytucji ciąży ustawowy obowiązek wpłacania zaliczek na PIT za każdy miesiąc, w którym świadczenie było wypłacane. Zaliczkę wpłaca się bez wezwania organu podatkowego do 20 dni miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano dochód, a za grudzień roku podatkowego, w momencie złożenia zeznania podatkowego za rok podatkowy (do 30 kwietnia roku następnego).
Natomiast w przypadku rezydenta podatkowego Czech otrzymywana przez niego emerytura z Polski (np. za wcześniejszą pracę w naszym kraju) zostanie opodatkowana w Czechach.
Przypomnijmy, że od roku 2008 Republika Czeska wprowadziła 15-proc. podatek liniowy na wszelkiego rodzaju dochody osiągane przez osoby fizyczne. Jeżeli chodzi o dochody uzyskiwane przez emerytów, to formą ulgi podatkowej było wprowadzenie przez ustawodawcę kwoty wolnej od opodatkowania emerytur, która w 2010 roku wynosi 288 tys. koron (ok. 43 tys. zł). Przy czym ulga ta dotyczy wyłącznie emerytury uzyskiwanej z I filaru (emerytura państwowa). Dochody uzyskiwane z emerytury z II i III filaru traktowane są jako dochody kapitałowe, na które nakładany jest podatek w wysokości 15 proc. bez żadnych odliczeń.