Od początku lutego przedsiębiorcy nie mogą aktualizować danych na formularzu NIP-1. Osoby prowadzące firmy aktualizacji danych muszą dokonywać na druku EDG-1. Organy ewidencyjne nie przyjmują EDG-1 od osób poprawiających dane podatkowe.
Jedno okienko obowiązuje od 31 marca 2009 r. Niestety na razie przysparza przedsiębiorcom więcej kłopotów niż korzyści. Od miesiąca pojawił się nowy problem, tym razem związany z aktualizacją danych objętych zgłoszeniem identyfikacyjnym NIP.
Od 1 lutego 2010 r. osoby fizyczne, prowadzące działalność gospodarczą, będące przedsiębiorcami mają możliwość aktualizacji danych jedynie we wniosku o zmianę wpisu w ewidencji działalności gospodarczej, składanego na formularzu EDG-1. Nie mogą już aktualizować danych na druku NIP-1.
Podatnik, któremu np. zmienił się numer konta bankowego, wypełnia druk EDG-1 i zanosi go do organu ewidencyjnego. A ten nie przyjmuje wniosku o zmianę wpisu, jeżeli nowe dane dotyczą np. jedynie aktualizacji danych dotyczących numeru konta wykorzystywanego przy prowadzeniu firmy lub miejsca przechowywania dokumentacji podatkowej. Swoje stanowisko argumentują brakiem podstawy prawnej do uwzględnienia takiego wniosku. W związku z tym przedsiębiorcy idą do urzędów skarbowych i tam składają formularze EDG-1. Urzędnicy skarbowi, nie chcąc odsyłać podatników z kwitkiem, przyjmują druki EDG-1.
Co na to Ministerstwo Finansów? Zna problem i podkreśla, że w zaistniałej sytuacji nie można wykluczyć, że urzędy skarbowe nie będą odsyłały podatników do urzędu gminy, tylko będą przyjmowały wnioski EDG-1 jedynie w zakresie aktualizacji danych objętych zgłoszeniem identyfikacyjnym, czyli realizacji obowiązku ewidencyjnego dla celów podatkowych.
Zdaniem ekspertów to absurdalne i utrudnia funkcjonowanie firmom.



Podział przedsiębiorców

Opisana sytuacja jest dla podatnika skomplikowana. Taką opinię prezentuje Dorota Stangreciak-Karpierz, ekspert w Auxilium, która wyjaśnia, że problem leży w tym, że zgodnie z rozporządzeniem ministra finansów z 29 września 2009 r. w sprawie wzorów zgłoszeń identyfikacyjnych (Dz.U. nr 161, poz. 1282) nowy wzór NIP-1 przeznaczony jest dla osób fizycznych prowadzących samodzielnie działalność gospodarczą, z wyjątkiem tych, które są przedsiębiorcami. Przed nowelizacją formularz NIP-1 był przeznaczony także dla przedsiębiorców.
– Dokonany podział jest niezrozumiały i wykluczający znaczną kategorię przedsiębiorców z możliwości wywiązania się z obowiązków aktualizacyjnych. A to na przedsiębiorcy spoczywa odpowiedzialność za brak aktualizacji zgłoszenia identyfikacyjnego. Jest to wykroczenie skarbowe – stwierdza Dorota Stangreciak-Karpierz.
Z kolei Katarzyna Zembrzuska, asystent podatkowy w ITA Doradztwo Podatkowe, uważa, że podział osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na te, które są i które nie są przedsiębiorcami, jest sprzeczny z art. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Zgodnie z tym przepisem każda osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą uznawana jest za przedsiębiorcę.
– Zmieniony wzór NIP-1 przewidziany jest jedynie dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, niebędących przedsiębiorcami – zaznacza Katarzyna Zembrzuska.



Obowiązek aktualizacyjny

Podatnicy mają obowiązek aktualizowania danych objętych zgłoszeniem identyfikacyjnym przez dokonanie zgłoszenia aktualizacyjnego do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Natomiast minister finansów określa w drodze rozporządzenia wzory formularzy zgłoszeń identyfikacyjnych, z wyjątkiem zgłoszeń osób fizycznych będących przedsiębiorcami. Osoby te, aktualizując dane, stosują wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej.
– Zatem przedsiębiorca, aby zgłosić zmianę np. numeru rachunku bankowego, ma obowiązek złożenia formularza EDG-1 odpowiedniemu organowi ewidencyjnemu (wójtowi, burmistrzowi albo prezydentowi miasta). Taka procedura jest konsekwencją zasady jednego okienka, zgodnie z którą formularz EDG-1 jest jednocześnie zgłoszeniem identyfikacyjnym albo aktualizacyjnym – tłumaczy Anna Drabik, ekspert z BDO.
Agnieszka Poręba, doradca podatkowy, starszy konsultant w Accreo Taxand, wyjaśnia, że przepisy nakładają na przedsiębiorców obowiązek aktualizowania danych dotyczących rachunku bankowego, lecz nie przewidują określonej formy dopełnienia tego obowiązku.
– Dlatego też przedsiębiorca może dokonać zgłoszenia aktualizującego w tym zakresie zwykłym pismem. Natomiast bardziej praktycznym rozwiązaniem wydaje się użycie formularza EDG-1. W takiej sytuacji wypełniamy np. część EDG-RB dotyczącą rachunków bankowych – podpowiada Agnieszka Poręba.



Podobnego zdania jest Dorota Stangreciak-Karpierz, która twierdzi, że obecnie w sytuacji dokonania aktualizacji podatnik prowadzący działalność gospodarczą będący przedsiębiorcą powinien zgłosić zmianę w dowolnej formie pisemnej, a jeżeli urząd uważa, że nie wywiązał się prawidłowo z obowiązku informacyjnego, to powinien wskazać odpowiedni do tego formularz.
– Jeżeli państwo nakłada na obywatela obowiązki pod groźbą sankcji, to powinno umożliwić mu ich realizację, zapewniając tak jak w opisywanym przypadku prawidłowy formularz – sugeruje ekspert z Auxilium.
Luka w prawie
Tomasz Wilk, ekspert w Sendero tax & legal, uważa, że w omawianej sytuacji mamy do czynienia z luką w prawie. Z punktu widzenia interesów podatnika praktyka taka jest niedopuszczalna. Ratując sytuację, niektóre urzędy skarbowe skłonne są do przyjmowania omawianych zgłoszeń na wzorach EDG-1 lub rzadziej na nowych formularzach NIP-1.
– Takie rozwiązanie problemu wydaje się prowizoryczne. Niestety, kolejny raz okazuje się, jak dzięki nieprzemyślanym zmianom wprowadzanym przez MF nawet najmniej skomplikowane czynności mogą się stać dla podatników nie lada wyzwaniem – ocenia Tomasz Wilk.
Dane powinny obecnie przyjmować gminy. Wszystko w ramach tzw. jednego okienka. Nie chcą jednak tego robić, bo informacje podatników nie są im potrzebne. Potrzebuje ich natomiast fiskus. / ST