Księga podatkowa może być uznana za nierzetelną, gdy brakuje w niej zapisów lub są w niej błędne zapisy dotyczące kosztów uzyskania przychodu.
Rzetelność ewidencji w firmie jest kluczowa dla rozliczeń podatkowych. Od zapisów w ewidencji zależy wysokość podstawy opodatkowania, a więc wysokość podatku.

Określenie dochodu

Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, muszą prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów albo księgi rachunkowe, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych.
U podatników, którzy sporządzają sprawozdanie finansowe, za dochód z działalności uważa się dochód wykazany na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg, zmniejszony o dochody wolne od podatku i zwiększony o wydatki niestanowiące kosztów, zaliczone uprzednio w ciężar kosztów uzyskania przychodów. Natomiast u podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej i prowadzących księgi przychodów i rozchodów dochodem jest różnica między przychodem a kosztami uzyskania powiększona o różnicę między wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i odpadków, jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż remanentu początkowego, lub pomniejszona o różnicę między wartością remanentu początkowego i końcowego, jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa.
Jeżeli np. w wyniku nieprawidłowej ewidencji nie można ustalić dochodu (straty), urząd skarbowy ustali dochód bądź stratę w drodze szacowania.

Sankcja karna

Bardziej dotkliwe są kary wynikające z kodeksu karnego skarbowego. Kto nierzetelnie prowadzi księgę, podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych. W przypadku mniejszej wagi, prowadzący nierzetelne księgi podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe. Tej samej karze podlega podatnik, prowadzący księgę wadliwie.
Stawka dzienna za przestępstwa skarbowe może być określona w granicach od 37,53 zł do 15 012 zł. Natomiast kary za wykroczenia skarbowe mogą być wymierzone w granicach od 112,60 zł do 22 520 zł.
JAK TO ZROBIĆ...
Poprawianie błędów w księdze
PROBLEM: Czy w przypadku błędów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów lub w dowodach księgowych można je poprawić?
ROZWIĄZANIE: Stwierdzone błędy w zapisach księgi podatkowej poprawia się przez:
• skreślenie dotychczasowej treści i wpisanie nowej, z zachowaniem czytelności błędnego zapisu, oraz podpisanie poprawki i umieszczenie daty dokonania poprawki lub
• wprowadzenie do księgi niewpisanych dowodów lub dowodów zawierających korekty błędnych zapisów. Zapisy zmniejszające przychody lub koszty mogą być dokonywane ze znakiem minus (-) lub kolorem czerwonym.
Podstawą zapisów w księdze są dowody księgowe. W nich też mogą zdarzyć się błędy. Pomyłki takie można poprawiać wyłącznie przez skreślenie niewłaściwie napisanego tekstu lub liczby, w sposób pozwalający odczytać tekst lub liczbę pierwotną, i wpisanie tekstu lub liczby właściwej. Poprawka dokonana w dowodzie księgowym musi być potwierdzona datą i podpisem osoby dokonującej poprawki.
Ale tu uwaga. Wskazanych zasad nie stosuje się do dowodów księgowych, dla których ustalono odrębnymi przepisami zakaz dokonywania poprawek, oraz do dowodów obcych. Dowody obce można poprawić przez wystawienie i przesłanie kontrahentowi dowodu korygującego (noty). Dowody własne zewnętrzne przesłane uprzednio kontrahentowi można poprawić tylko przez wystawienie dowodu korygującego (noty).