Szczególnym aktem międzynarodowego prawa podatkowego jest Konwencja Rady Europy i OECD o wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych. Jaka jest rola tej konwencji?
dr JANUSZ FISZER
partner White & Case, docent UW
Konwencja ta została opracowana wspólnie przez Radę Europy oraz OECD. Formalnie została ona sporządzona w Strasburgu 25 stycznia 1988 r. i z tą datą otwarta do podpisu przez państwa członkowskie obu organizacji. W stosunku do Polski Konwencja weszła w życie 1 października 1997 r.
Ogólnym celem Konwencji jest promowanie współpracy międzynarodowej w sprawach podatkowych, co z kolei ma przyczynić się do efektywnego stosowania przepisów podatkowych przy jednoczesnym poszanowaniu praw podatników. Konwencja dotyczy wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych i obejmuje zarówno podatki bezpośrednie, jak i podatki pośrednie, a w założeniu ma umożliwić administracjom podatkowym państw sygnatariuszy efektywną kontrolę przestrzegania przepisów podatkowych poprzez pomoc administracyjną obejmującą: wymianę informacji (zarówno tzw. automatyczną, jak i spontaniczną), w tym jednoczesną kontrolę podatkową i udział w jednoczesnej kontroli podatkowej za granicą; pomoc w egzekucji, w tym działania zabezpieczające; dostarczanie dokumentów. Państwo proszone o pomoc na podstawie Konwencji ma zapewnić pomoc administracyjną bez względu na to, czy dana osoba jest obywatelem danej strony lub drugiego państwa, lub czy ma miejsce zamieszkania albo siedzibę w danym lub w innym państwie.
Państwa-strony Konwencji mogą wymieniać między sobą informacje, szczególnie te, które mają związek z wymiarem i poborem podatków, ściąganiem i egzekucją roszczeń podatkowych i postępowaniem karnym przed organem administracyjnym lub wszczęciem postępowania karnego przed organem orzekającym. Na żądanie jednego z państw-stron Konwencji, oba lub więcej państw-stron Konwencji może konsultować się między sobą w celu ustalenia przypadków i procedur w zakresie jednoczesnej kontroli podatkowej. Każde zainteresowane państwo-strona Konwencji może podjąć decyzję, czy pragnie uczestniczyć w danej jednoczesnej kontroli podatkowej. Na żądanie właściwego organu państwa wnioskującego właściwa władza państwa proszonego może zezwolić przedstawicielom organów skarbowych państwa wnioskującego na udział w odpowiedniej części kontroli podatkowej w państwie proszonym o pomoc.
Konwencja zapewnia jednocześnie ochronę podstawowych praw podatników poprzez zapewnienie poufności wymienianych informacji, w zakresie zapewnionym przez prawo i praktykę administracyjną państwa proszonego o informację.