Potwierdzenie odbioru przez kontrahenta faktury korygującej jest podstawą do obniżenia kwoty podatku należnego przez podatnika.



JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA
Podatnik w ramach prowadzonej działalności dokonuje wielu transakcji związanych ze sprzedażą towarów. Transakcje te wiążą się niekiedy z koniecznością korygowania wielkości sprzedaży. Faktury korygujące są wysyłane przez podatnika kontrahentom niezwłocznie po ich wystawieniu. Zdarzają się jednak sytuacje, w których podatnik nie otrzymuje potwierdzenia odbioru przez kontrahenta faktur korygujących lub otrzymuje takie potwierdzenia z opóźnieniem. W przypadku braku otrzymania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez kontrahenta podatnik nie pomniejsza obrotu oraz podatku należnego o kwoty wynikające z niepotwierdzonej faktury korygującej.
Czy kwoty wynikające z dokonanych korekt faktur pomniejszają obrót, jednocześnie obniżając podstawę opodatkowania, oraz kwotę podatku należnego w rozliczeniu za miesiąc wystawienia faktury korygującej, również w przypadku braku potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez kontrahenta?
ODPOWIEDŹ IZBY
Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.) podstawą opodatkowania jest obrót. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.
Obrót zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, a także kwot wynikających z dokonanych korekt faktur.
Ustawodawca określił warunki, jakie ma spełnić sprzedawca w celu obniżenia kwoty podatku należnego. A zatem sprzedawca jest zobowiązany posiadać potwierdzenie odbioru faktury korygującej przez nabywcę. Potwierdzenie odbioru faktury korygującej stanowi podstawę do obniżenia kwoty podatku należnego w rozliczeniu za miesiąc, w którym sprzedawca otrzymał to potwierdzenie, a w przypadku podatników rozliczających się kwartalnie w rozliczeniu za kwartał, w którym to potwierdzenie otrzymali.
W sytuacji wystawienia przez podatnika faktury korygującej jest on zobowiązany posiadać potwierdzenie odbioru tej faktury przez kontrahenta, które jest niezbędne (tj. stanowi podstawę) do obniżenia kwoty podatku należnego.
Decyzja w sprawie interpretacji prawa podatkowego dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 2 kwietnia 2008 r. (nr 1401/PV-II/4407/14-10/07/EN/PV-I).
OPINIA
KATARZYNA BIEŃKOWSKA
doradca podatkowy w Dewey & LeBoeuf
Organy podatkowe konsekwentnie stoją na stanowisku, że faktur korygujących VAT, zmniejszających wartość transakcji, a tym samym wartość podatku należnego, nie można ujmować w miesiącu ich wystawienia, zgodnie z art. 29 ust. 4 ustawy o VAT, bez spełnienia dodatkowych warunków. Warunki te określa rozporządzenie wykonawcze stanowiąc, że sprzedawca jest zobowiązany posiadać potwierdzenie odbioru faktury korygującej. W dalszej części powyższego przepisu zawarto warunek, iż potwierdzenie odbioru faktury korygującej stanowi podstawę do obniżenia kwoty podatku należnego w rozliczeniu za miesiąc, w którym sprzedawca otrzymał to potwierdzenie. Takie ograniczenie wydaje się wątpliwe z kilku powodów. W delegacji ustawowej mieszczą się unormowania związane z samym wystawieniem faktury, tj. okolicznościami uzasadniającymi jej wystawienie, formą, zamieszczanymi w niej danymi identyfikującymi same faktury oraz udokumentowane nimi transakcje i ich strony. Tak określone upoważnienie nie uprawniało ministra finansów do określania w rozporządzeniu jakichkolwiek warunków dokonania obniżenia obrotu, czy też będącego jego następstwem zmniejszenia podatku należnego. Przepis rozporządzenia nie może stanowić podstawy do ustanowienia negatywnych dla podatnika konsekwencji niespełnienia tych warunków, tj. niemożności obniżenia podatku należnego.
Zgodnie ze stanowiskiem Trybunału Konstytucyjnego i orzecznictwem sądów administracyjnych podatnik, wystawiając fakturę korygującą, ma prawo do obniżania kwoty podatku należnego, mimo że nie posiada fizycznie potwierdzenia odbioru tej faktury przez kontrahenta. Oczywiście zasadne wydaje się, że ustawodawca powinien mieć prawo do kontrolowania prawidłowości rozliczeń w VAT. Nie może się to jednak odbywać niezgodnie z prawem. Przepis ustawowy nie przewiduje obowiązku dysponowania przez podatnika potwierdzeniem odbioru faktury korygującej. Natomiast przepis rozporządzenia, wprowadzając dodatkowy warunek materialnoprawny, od którego zależy możliwość odliczenia podatku, modyfikuje na niekorzyść podatnika podstawę opodatkowania ze względu na okoliczności, na które podatnik sprzedawca nie ma wpływu. Przepis ten rozumiany literalnie pozostaje w ewidentnej sprzeczności z art. 29 ust. 4 ustawy wskazującym, że podstawą opodatkowania jest obrót, którego rozmiar wyznaczają m.in. okoliczności ujęte w tym przepisie.