Na nasz rachunek bankowy otrzymaliśmy dotację, która w połowie ma sfinansować środek trwały w budowie. Koniec prac związanych z budową środka trwałego przewidziany jest na marzec 2008 r. Jak w takim razie w bilansie ująć otrzymaną dotację.

Otrzymane dotacje możemy ująć w księgach na dwa sposoby. Pierwszą metodą jest metoda kapitałowa, kiedy to otrzymane dotacje zaliczamy do kapitałów (funduszów) własnych. Ujęcie takie możemy zastosować m.in. w spółdzielniach mieszkaniowych lub uczelniach wyższych. Ujęcie w księgach dotacji na podstawie drugiej metody, metody wynikowej, uzależnione jest od celu, na jaki została przyznana. Do ewidencji otrzymanej dotacji służą konta 760 „Pozostałe przychody operacyjne” lub 840 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”.
W myśl art. 41 ust. 1 pkt 2 środki pieniężne otrzymane na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych, w tym także środków trwałych w budowie oraz prac rozwojowych, jeżeli stosownie do innych ustaw nie zwiększają kapitałów (funduszy) własnych, zaliczamy do rozliczeń międzyokresowych przychodów.
Jeżeli więc dotacja otrzymana została na inne cele niż wymienione wyżej, to zaliczamy ją do pozostałych przychodów operacyjnych.
Z pytania czytelnika wynika, że dotacja dotyczy sfinansowania zakupu środka trwałego, a więc otrzymane środki pieniężne powinny być zaksięgowane na koncie 840 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”. Dopiero, kiedy środek trwały będzie przyjęty do użytkowania, kwota dotacji będzie miała wpływ na wynik finansowy. Równolegle do odpisów amortyzacyjnych kwota dotacji będzie z 840 przeksięgowywana na konta 760.
Wynika to z art. 41 ust. 1 pkt 2 zdanie drugie, zgodnie z którym kwoty zaliczone do rozliczeń międzyokresowych przychodów zwiększają stopniowo pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych.
Należy zwrócić uwagę, że dotacja pokryje tylko połowę wartości środka trwałego. W związku z powyższym, na konto pozostałych przychodów operacyjnych powinna trafić wartość, która odpowiada wielkości otrzymanej dotacji. W naszym przypadku będzie to połowa odpisu amortyzacyjnego.
Ujęcie dotacji w bilansie również uzależnione od jej przeznaczenia. Jeżeli więc dotacja dotyczy środka trwałego w budowie, wykażemy ją w poz. B. IV. 2 pasywów „Inne rozliczenia międzyokresowe przychodów”. Jeżeli dotacja jest przeznaczona na inne cele, to będzie to miało swoje odzwierciedlenie w rachunku zysków i strat i poprzez wynik trafi do bilansu poz. A. VIII. „Zysk (strata) netto”.
Za przykład może posłużyć pytanie czytelnika. Spółka otrzymała dotację w wysokości 5 tys. zł, co stanowi 50 proc. wartości środka trwałego. Do dnia bilansowego nie przyjęto środka trwałego do używania.
Wpływ dotacji na rachunek bankowy spółki zostanie zadekretowany: strona Wn konta 130 „Rachunek bieżący”, strona Ma konta 840 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”.
Do używania może zostać przyjęty środek trwały częściowo sfinansowany z dotacji. Środek trwały jest amortyzowany metodą liniową przy zastosowaniu stawki 30 proc.
Przyjęcie środka trwałego do używania zostanie zaksięgowane: strona Wn konta 010 „Środki trwałe”, strona Ma konta 300 „ Rozliczenie zakupu” 10 tys. Natomiast odpisy amortyzacyjne za 12 miesięcy: strona Wn konta 408 „ Amortyzacja”, strona Ma konta 070 „Odpisy umorzeniowe” 3 tys. (10 tys. x 30 proc.). Równolegle do odpisów umorzeniowych zalicza się do pozostałych przychodów operacyjnych kwoty dotacji: strona Wn konta 840 „ Rozliczenia międzyokresowe przychodów”, strona Ma konta 760 „Pozostałe przychody operacyjne” 1500 (3 tys. x 50 proc.).
Robert Kaczorowski
ekspert z Rödl & Partner
PODSTAWA PRAWA
■ Art. 41 ust. 1 pkt 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).