Stawki maksymalne podatków i opłat lokalnych wzrosną w 2010 roku o 3,5 proc., czyli o wskaźnik inflacji. Stawki opłat w poszczególnych gminach mogą jednak rosnąć nawet o kilkadziesiąt procent.
O maksymalnych stawkach podatków i opłat lokalnych, które będą obowiązywały w kolejnym roku podatkowym, informuje minister finansów. Mimo że stawki wynikają z ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, to co roku mogą się zmieniać. Inicjatywę mają dwa podmioty: minister finansów oraz rady gmin.
Minister w obwieszczeniu z 3 sierpnia 2009 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych w 2010 roku zdecydował o limitach, jakie muszą brać pod uwagę gminy, uchwalając stawki podatków i opłat lokalnych na swoim terenie. Rada gminy, czyli organ stanowiący, podejmuje uchwałę lub uchwały w sprawach: określenia stawek podatku od nieruchomości, podatku od środków transportowych oraz opłat lokalnych. W dużych miastach, takich jak Warszawa, Kraków, Wrocław, Szczecin, Poznań, Gdańsk i inne, rady miejskie podejmują uchwały w sprawie konkretnych podatków, czyli oddzielną w sprawie podatku od nieruchomości i oddzielną w sprawie podatku od środków transportowych. W praktyce stawki maksymalne uchwalane przez ministra finansów są zazwyczaj niewiele wyższe od stawek, które minister ustalił rok wcześniej. Przykładowo maksymalne stawki podatków i opłat lokalnych w przyszłym roku wzrosną o 3,5 proc., czyli wskaźnik inflacji. A zatem nominalnie rosną od kilku groszy do kilkudziesięciu złotych w zależności od przedmiotu opodatkowania. Z kolei rady gmin mają uprawnienia do uchwalenia stawek na dany rok nie wyższych niż limity ustalone przez ministra finansów. Jeżeli w obecnym roku stawka podatku lub opłaty była na niskim poziomie, to może się okazać, że w 2010 roku będzie obowiązywała stawka znacznie wyższa. Warunkiem ustanowienia wyższej stawki podatku lub opłaty jest to, aby mieściła się w limicie ustawowym.
Przykładowo, jeśli stawka opłaty targowej została ustalona na poziomie 10 zł w 2009 r., to rada gminy może zdecydować o podwyższeniu jej np. dziesięciokrotnie do wysokości 100 zł. Limit stawki opłaty targowej na 2010 r. wynosi bowiem 681,54 zł dziennie, a zatem stawka 100 zł jest i tak dużo niższa niż stawka ustawowa. Rada gminy ma zatem prawo ustalenia stawki na poziomie 100 zł dziennie, mimo że oznacza to wzrost o 1000 proc.



Podatek od nieruchomości

Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają grunty, budynki lub ich części, a także budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Zgodnie z obwieszczeniem ministra finansów z sierpnia 2009 r. w przyszłym roku stawki roczne podatku nie mogą przekroczyć:
1) od gruntów:
a) związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, bez względu na sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów i budynków – 0,77 zł od 1 mkw. powierzchni,
b) pod jeziorami, zajętych na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrowni wodnych – 4,04 zł od 1 ha powierzchni,
c) pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego – 0,39 zł od 1 mkw. powierzchni;
2) od budynków lub ich części:
a) mieszkalnych – 0,65 zł od 1 mkw. powierzchni użytkowej,
b) związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej – 20,51 zł od 1 mkw. powierzchni użytkowej,
c) zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym – 9,57 zł od 1 mkw. powierzchni użytkowej,
d) zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych – 4,16 zł od 1 mkw. powierzchni użytkowej,
e) pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego – 6,88 zł od 1 mkw. powierzchni użytkowej;
3) od budowli – 2 proc. ich wartości.



Stawki maksymalne rosną więc o 3,5 proc. w stosunku do stawek z 2009 roku. W praktyce wzrosty nominalne wydają się być niewielkie. Przykładowo stawka podatku od budynków lub ich części mieszkalnych wynosiła w 2009 roku 0,62 zł od 1 mkw. powierzchni użytkowej, natomiast w 2010 roku wzrosła o 3 grosze do 0,65 zł od 1 mkw. powierzchni użytkowej.
Stawka podatku od budynków lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej wynosiła w 2009 roku 19,81 zł od 1 mkw. powierzchni użytkowej, natomiast w 2010 r. wzrosła o 70 gr do wysokości 20,51 zł od 1 mkw. powierzchni użytkowej. Wzrosty nominalne będą tym wyższe, im wyższa jest stawka podatku.
W podatku od nieruchomości najwyższą kwotową stawką nominalną jest opisana powyżej stawka od budynków lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej. Jedyna stawka procentowa – od budowli – nie została podwyższona.
To, jak podwyższenie stawek podatku od nieruchomości wpłynie na obciążenia podatników, zależy od ich indywidualnej sytuacji.
Zasada jest prosta: im podatnik posiada więcej nieruchomości, im większa powierzchnia do opodatkowania, tym bardziej odczuwalny będzie wzrost obciążeń podatkowych. Przykładowo, jeśli osoba fizyczna posiada mieszkanie o powierzchni użytkowej wynoszącej 100 mkw., to w 2010 rok. obciążenia z tytułu podatku od nieruchomości wzrosną u niej o 3 zł za roku (stawka od budynków lub ich części mieszkalnych wzrosła w 2010 roku o 0,03 zł x 100 mkw.). Jeśli jednak przedsiębiorstwo posiada 10 000 mkw. powierzchni zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej, to wzrost obciążenia wyniesie 7 tys. zł rocznie (stawka od budynków lub ich części zajętych na prowadzenie działalności wzrosła o 70 gr x 10 000 mkw. powierzchni).
Przypomnijmy, że podatek od nieruchomości osoby fizyczne płacą w czterech równych ratach, natomiast firmy co miesiąc.
Z kolej wzrosty stawek maksymalnych od środków transportu w większym stopniu odczują właściciele samochodów ciężarowych, ciągników siodłowych, przyczep i naczep oraz autobusów. Mają oni bowiem obowiązek zapłaty podatku od środków transportowych, który również zaliczany jest do podatków lokalnych.



Stawki od środków transportu

Stawki roczne podatku od jednego środka transportowego w 2010 roku nie mogą przekroczyć:
1) od samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony i poniżej 12 ton, w zależności od dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu:
a) powyżej 3,5 tony do 5,5 tony włącznie – 729,28 zł,
b) powyżej 5,5 tony do 9 ton włącznie – 1216,64 zł,
c) powyżej 9 ton – 1459,96 zł;
2) od samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej równej lub wyższej niż 12 ton – 2786,03 zł – z tym że w zależności od liczby osi, dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu i rodzaju zawieszenia stawki podatku nie mogą być niższe od kwot określonych w załączniku nr 1 do ustawy;
3) od ciągnika siodłowego lub balastowego przystosowanego do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów od 3,5 tony i poniżej 12 ton – 1703,27 zł;
4) od ciągnika siodłowego lub balastowego przystosowanego do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów równej lub wyższej niż 12 ton, w zależności od dopuszczalnej masy całkowitej zespołu pojazdów:
a) do 36 ton włącznie – 2153,41 zł,
b) powyżej 36 ton – 2786,03 zł – z tym że w zależności od liczby osi, dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu i rodzaju zawieszenia stawki podatku nie mogą być niższe od kwot określonych w załączniku nr 2 do ustawy;



5) od przyczepy lub naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą od 7 ton i poniżej 12 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego – 1459,96 zł;
6) od przyczepy lub naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą równą lub wyższą niż 12 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego, w zależności od dopuszczalnej masy całkowitej zespołu pojazdów:
a) do 36 ton włącznie – 1703,27 zł,
b) powyżej 36 ton – 2153,41 zł – z tym że w zależności od liczby osi, dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu i rodzaju zawieszenia stawki podatku nie mogą być niższe od kwot określonych w załączniku nr 3 do ustawy;
7) od autobusu, w zależności od liczby miejsc do siedzenia:
a) mniejszej niż 30 miejsc – 1703,27 zł,
b) równej lub wyższej niż 30 miejsc – 2153,41 zł.
Z porównania stawek obowiązujących w 2009 i 2010 roku wynika, że największy nominalny wzrost stawki odczują właściciele ciągników siodłowych lub balastowych przystosowanych do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów powyżej 36 ton. W 2009 roku stawka wynosiła 2691,81 zł, a w 2010 roku wzrosła o 94,22 zł do wysokości 2786,03 zł.
Zmiany stawek najbardziej odczują firmy przewozowe, które posiadają flotę samochodów ciężarowych, ciągników siodłowych, przyczep i naczep. Przykładowo jeśli firma posiada 10 samochodów ciężarowych o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony do 5,5 tony włącznie, to jej obciążenia z tytułu podatku od środków transportowych w 2010 roku wzrosną od 246,70 zł (stawka o jednego takiego pojazdu wzrosła o 24,61 zł). Jeśli firma posiada 50 takich samochodów, będzie musiała na podatek w 2010 roku przeznaczyć 1233,5 zł więcej niż w 2009 roku.



Przykład: Podatek od mieszkania w Gdańsku
Stawka podatku od nieruchomości mieszkalnych w Gdańsku wzrośnie w przyszłym roku o 3 grosze. Oznacza to, że właściciel mieszkania o powierzchni użytkowej wynoszącej 75 mkw. zapłaci w 2010 roku o 2,25 zł więcej niż w 2009 roku
W 2009 roku stawka podatku od budynków lub ich części mieszkalnych wynosi w Gdańsku 0,62 zł, natomiast stawka na rok 2010 będzie wynosiła 0,65 zł. Rada miasta Gdańska uznała więc, że w mieście w przyszłym roku będzie obowiązywać stawka na najwyższym możliwym poziomie. Wzrost obciążenia nie jest jednak duży. Wynika to jednak z polityki stosowanej przez radę miejską, która polega na ustalaniu stawek na poziomie stawek maksymalnych.
Przykład: Wzrost obciążenia domu w Warszawie
Wzrost obciążenia wynika ze zmiany stawek. W przypadku budynków mieszkalnych zastosowanie znajdzie stawka dla budynków lub ich części mieszkalnych, która w przyszłym roku w Warszawie wzrośnie do poziomu 0,65 zł, czyli o 3 gr w stosunku do 2009 r. W przypadku domu (bez uwzględnienia powierzchni gruntu, czyli działki, na której stoi dom) o powierzchni 150 mkw. roczny wzrost obciążenia wyniesie 4,5 zł. W 2009 roku podatnik musiał zapłacić od takiego domu podatek w wysokości 93 zł, a w 2010 roku będzie zobowiązany do zapłaty 97,5 zł. Pamiętać też trzeba, że podatek w przypadku osób fizycznych jest płatny w czterech równych ratach.
Przykład: Stawki Krakowa, Wrocławia, Katowic
Spośród trzech takich miast, jak Kraków, Wrocław i Katowice, najmniej wzrośnie w 2010 roku obciążenie podatkowe w Katowicach (o 3 gr), chociaż podatek według najniższej stawki będą płacić właściciele mieszkań we Wrocławiu. Dotyczy to porównania stawek, które będą obowiązywały w przyszłym roku w trzech wymienionych miastach.
Stawka od budynków lub ich części mieszkalnych we Wrocławiu wyniesie w 2010 roku 0,59 zł od 1 mkw. powierzchni użytkowej, w Krakowie i Katowicach 0,61 zł. Należy przypuszczać, że czytelnik chce nabyć mieszkanie w celach inwestycyjnych oraz że stawki podatku od nieruchomości nie będą decydującym czynnikiem o wyborze miejsca inwestycji. Różnice w stawkach są jak widać minimalne. W przypadku mieszkania o powierzchni użytkowej 100 mkw. różnica w rocznym obciążeniu podatkowym między Wrocławiem a Krakowem wynosi zaledwie 2 zł.
Przykład: Firmowa nieruchomość w Gdańsku
Obciążenie z tytułu posiadanej nieruchomości w Gdańsku wzrośnie w 2010 roku o 350 zł w skali roku. Wynika to z podniesienia stawki podatku od budynków lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej. W 2009 roku w Gdańsku stawka wynosi 19,81 zł, natomiast w 2010 roku wyniesie ona 20,51 zł, czyli wzrośnie o 0,70 zł od 1 mkw. powierzchni zajętej na prowadzenie działalności gospodarczej. Jeżeli np. firma posiada nieruchomość o powierzchni 500 mkw., to należy pomnożyć tę powierzchnię przez kwotę, o jaką wzrośnie stawka (0,70 zł), aby dowiedzieć się, o ile więcej trzeba będzie zapłacić podatku w 2010 roku.
Przykład: Opłaty targowe w Warszawie
W Warszawie nie wzrośnie opłata targowa. Rada miasta w tym roku podjęła uchwałę nr LII/1600/2009 (Dz.Urz.Woj. Maz. nr 70, poz. 1836) w sprawie zasad ustalania i poboru oraz terminów płatności i wysokości stawek opłaty targowej, w której ustaliła stawki opłaty targowej obowiązujące od 1 czerwca 2009 r. Trudno więc spodziewać się kolejnej uchwały rady miejskiej. Oznacza to, że stawki opłaty targowej na początku 2010 roku nie wzrosną. Przypomnijmy też, że w przywołanej uchwale Rada Warszawy ustaliła nowe zasady ustalania opłaty targowej. Przede wszystkim zrezygnowano z pobierania opłaty liczonej od zajętej powierzchni na prowadzenie handlu i wprowadzono stawkę opłaty, która jest uzależniona od strefy (2 główne i 2 specjalne), w której prowadzona jest sprzedaż, asortymentu (np. inna stawka od sprzedawców kwiatów i artykułów spożywczych) oraz rodzaju stoiska (stoiska handlowe, samochód itd.).
Podstawa prawna
Ustawa z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 121, poz. 844 z późn. zm.).
Obwieszczenie ministra finansów z 3 sierpnia 2009 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych w 2010 r. (MP nr 52, poz. 742).
Obwieszczenie ministra finansów z 6 października 2009 r. w sprawie stawek podatku od środków transportowych obowiązujących w 2010 r. (MP nr 67, poz. 872).