Ocenę tego, od kiedy zaczął biec termin przedawnienia, po jego przerwaniu, wskutek zastosowania środka egzekucyjnego przed 1 września 2005 r., należało przeprowadzić z uwzględnieniem art. 21 ustawy z 30 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw.

STAN FAKTYCZNY
Podatnik 18 sierpnia 2005 r. złożył wniosek o umorzenie egzekucji. Argumentował, że jego zaległości w VAT uległy przedawnieniu. Zobowiązanie z tego tytułu wygasło, gdyż organ podatkowy do chwili złożenia wniosku nie prowadził skutecznie żadnych czynności egzekucyjnych. Organy podatkowe odmówiły wskazując, że w celu wyegzekwowania określonych zaległości 6 września 2000 r. zastosowano skuteczny środek egzekucyjny w postaci zajęcia wynagrodzenia za pracę, doręczając zajęcie tego wynagrodzenia zobowiązanemu 28 września 2000 r. Zastosowanie skutecznego środka egzekucyjnego skutkowało więc przerwaniem biegu terminu przedawnienia.
UZASADNIENIE
Racji organom podatkowym nie przyznał ani sąd administracyjny pierwszej instancji, ani sąd kasacyjny. Oddalając skargę kasacyjną organu podatkowego, Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że zaskarżony wyrok nie narusza prawa. Jak zauważył NSA, do 31 sierpnia 2005 r. art. 70 par. 4 zdanie pierwsze Ordynacji podatkowej stanowił, że bieg terminu przedawnienia zostaje przerwany wskutek zastosowania środka egzekucyjnego, o którym podatnik został zawiadomiony. Przepisy stanowiły także, że po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu, w którym zakończono postępowanie egzekucyjne.
Przyjęta przez ustawodawcę formuła gramatyczna biegnie (on) na nowo pozwalała na uprawniony wniosek, że w zaistniałej sytuacji (zastosowanie środka egzekucyjnego przed 31 sierpnia 2005 r.) przedawnienie zobowiązania ponownie rozpoczynało swój pięcioletni bieg począwszy od następnego dnia po zakończeniu postępowania egzekucyjnego niezależnie od tego, jak długi był upływ tego terminu przed jego przerwaniem. Jak podkreślił NSA tylko pierwsze prowadzenie w stosunku do podatnika postępowania egzekucyjnego, w którym zastosowano środki egzekucyjne, powodowało przerwanie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Każde kolejne wszczęcie takiego postępowania, np. po umorzeniu poprzedniego, nie wpływało już na bieg terminu przedawnienia.
NSA odniósł się też do zmiany przepisów procedury podatkowej w spornym zakresie od 1 września 2005 r. Po tej dacie przepisy stanowiły, że po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu, w którym zakończono postępowanie egzekucyjne. Ustawodawca zastąpił zwrot zakończono postępowanie egzekucyjne formułą zastosowano środek egzekucyjny.
W ustawie nowelizującej nie wprowadzono wyraźnych przepisów przejściowych, które w sposób jednoznaczny odnosiłyby się do kwestii przerwania biegu przedawnienia zobowiązań podatkowych dochodzonych w postępowaniach egzekucyjnych wszczętych poprzez zastosowanie środka egzekucyjnego przed 1 września 2005 r. - wyjaśnił sąd.
W ocenie NSA od kiedy zaczął biec termin przedawnienia, po jego przerwaniu, wskutek zastosowania środka egzekucyjnego przed 1 września 2005 r., należało przeprowadzić z uwzględnieniem art. 21 ustawy nowelizującej. Przewidywał on, że do przedawnienia zobowiązań podatkowych powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepis art. 70 par. 4 Ordynacji podatkowej w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
W rozpatrywanej sprawie bieg terminu przedawnienia został przerwany wskutek zastosowania środka egzekucyjnego 6 września 2000 r. Brak jest podstaw do przyjęcia poglądu, że termin ten od 1 września 2005 r. biegnie na nowo, ponieważ po tej dacie nie doszło do jego przerwania poprzez zastosowanie środka egzekucyjnego.
Wyrok NSA z 12 kwietnia 2007 r., niepublikowany
SYGN. AKT II FSK 518/06
ALEKSANDRA TARKA