Zmiany planowane przez OECD dotyczą Modelowej Konwencji OECD (MK OECD) w minimalnym zakresie, ale w znacznie szerszym obejmują oficjalny komentarz do MK OECD. Czego dotyczą zmiany?
Zmiany w MK OECD dotyczą zasadniczo jedynie treści art. 25 (procedura wzajemnego porozumiewania się) i koncentrują się na możliwości rozpoczęcia procedury arbitrażowej w przypadku, gdyby władze obu państw - stron umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania - nie osiągnęły porozumienia w ciągu dwóch lat od czasu zgłoszenia jednej z nich danej kwestii. Bardziej istotne zmiany dotyczą komentarza do art. 4 MK OECD - w odniesieniu do definicji miejsca zarządu spółki. Przykładowo z par. 24 komentarza do art. 4 zostanie usunięte zdanie stwierdzające, że miejscem faktycznego zarządu jest zwykle miejsce, w którym podejmują decyzje najważniejsze osoby z kierownictwa spółki (np. zarząd), miejsce, gdzie określane są działania, które mają zostać podjęte przez daną osobę. Ponadto do komentarza do art. 4 zostanie dodany punkt, mówiący m.in. o tym, że niektóre państwa uznają przypadki podwójnej siedziby osób innych niż osoby fizyczne za względnie rzadkie i że powinny być one każdorazowo indywidualnie rozpatrywane. Tym samym dotychczasowa, dość jasna zasada, że w przypadku osoby innej niż osoba fizyczna o jej siedzibie decyduje miejsce jej faktycznego zarządu, została zastąpiona bardziej uznaniową i skomplikowaną tzw. wzajemnego porozumiewania się. Zmieniają się też zasady ustalania miejsca zamieszkania dla celów podatkowych w przypadku wystąpienia kolizji. Obecny par. 3 art. 4 MK OECD może zostać zastąpiony nowym postanowieniem mówiącym, że w przypadku gdy osoba inna niż osoba fizyczna jest rezydentem obu umawiających się państw, władze tych państw podejmą działania do określenia - w drodze wzajemnego porozumienia - siedziby takiej osoby dla celów zastosowania umowy podatkowej, uwzględniając miejsce faktycznego zarządu, miejsce utworzenia tej osoby i inne istotne czynniki. Przy braku takiego wzajemnego porozumienia osoba prawna nie będzie uprawniona do ulgi lub zwolnienia, z wyjątkiem uzgodnionego pomiędzy właściwymi władzami obu umawiających się państw.
Dalsze zmiany dotyczą komentarza do art. 15 MK OECD - w odniesieniu do zasady liczenia tzw. 183 dni dla celów podatkowych. Do obecnej treści komentarza zostanie dodany punkt - o charakterze wyjaśnienia - zgodnie z którym dni, podczas których dana osoba była rezydentem - dla celów podatkowych - państwa, w którym uzyskała dochód z tytułu pracy zarobkowej, nie powinny być wliczane do okresu 183 dni przypadających w okresie kolejnych 12 miesięcy, pozwalających na unikniecie opodatkowania tego dochodu w państwie, w którym wykonywana jest praca.
dr Janusz Fiszer
partner White & Case, docent UW