Umowa leasingu dotyczy transakcji, w której jedna strona, będąca finansującym, zakupuje rzeczy lub prawa majątkowe i oddaje je do odpłatnego korzystania drugiej stronie (korzystającemu). Jak leasing zdefiniowany jest w ustawie o rachunkowości?
dr ANDRÉ HELIN
prezes BDO Numerica
Uregulowania leasingu zostały zawarte w ustawie o rachunkowości w art. 3 ust. 4–6 oraz w przepisach wprowadzających tę ustawę. Ustawa definiuje leasing finansowy, jeżeli umowa spełnia co najmniej jeden z następujących warunków:
● przenosi własność jej przedmiotu na korzystającego po zakończeniu okresu, na który została zawarta;
● zawiera prawo do nabycia jej przedmiotu przez korzystającego po zakończeniu okresu, na jaki została zawarta, po cenie niższej od wartości rynkowej z dnia nabycia;
● okres, na jaki została zawarta, odpowiada w przeważającej części przewidywanemu okresowi ekonomicznej użyteczności środka trwałego lub prawa majątkowego, przy czym nie może być on krótszy niż 3/4 tego okresu. Prawo własności przedmiotu umowy może być, po okresie, na jaki umowa została zawarta, przeniesione na korzystającego;
● suma opłat, pomniejszonych o dyskonto, ustalona w dniu zawarcia umowy i przypadająca do zapłaty w okresie jej obowiązywania, przekracza 90 proc. wartości rynkowej przedmiotu umowy na ten dzień. W sumie opłat uwzględnia się wartość końcową przedmiotu umowy, którą korzystający zobowiązuje się zapłacić za przeniesienie na niego własności tego przedmiotu. Do sumy opłat nie zalicza się płatności na rzecz korzystającego za świadczenia dodatkowe, podatków oraz składek na ubezpieczenie tego przedmiotu, jeżeli korzystający pokrywa je niezależnie od opłat za używanie;
● zawiera przyrzeczenie finansującego do zawarcia z korzystającym kolejnej umowy o oddanie w odpłatne używanie tego samego przedmiotu lub przedłużenia umowy dotychczasowej, na warunkach korzystniejszych od przewidzianych w dotychczasowej umowie;
● przewiduje możliwość jej wypowiedzenia z zastrzeżeniem, że wszelkie powstałe z tego tytułu koszty i straty poniesione przez finansującego pokrywa korzystający;
● przedmiot umowy został dostosowany do indywidualnych potrzeb korzystającego. Może on być używany wyłącznie przez korzystającego, bez wprowadzania w nim istotnych zmian.
W przypadku spełnienia jednego z siedmiu określonych warunków umowa ma charakter leasingu finansowego. Leasing operacyjny został natomiast zdefiniowany jako leasing nie finansowy. Definicja bilansowa leasingu jest autonomiczna w stosunku do definicji przyjętej w kodeksie cywilnym oraz definicji podatkowej. Zatem dla potrzeb bilansowych klasyfikacji leasingu dokonuje się, kierując się wyłącznie przepisami ustawy o rachunkowości.