Jakie znaczenie w międzynarodowym prawie podatkowym miał wyrok w sprawie potrącalności składek na zagraniczne ubezpieczenie społeczne podatnika zamieszkałego w jednym państwie UE, a opłacającego składki w innym państwie UE?
DR JANUSZ FISZER
partner White & Case i docent UW
Kontynuując cykl artykułów dotyczących najważniejszych orzeczeń Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS), warto wymienić relatywnie nowy wyrok z 5 lipca 2007 r. w tzw. sprawie Komisja Europejska przeciwko Belgii II (sygn. [2007] ECR I-5701), która dotyczyła specyficznej kwestii z zakresu podatku dochodowego od osób fizycznych, a mianowicie potrącalności składek na zagraniczne ubezpieczenie społeczne podatnika zamieszkałego w jednym państwie członkowskim UE, a opłacającego tego rodzaju składki w innym państwie UE.
W sprawie Komisja Europejska przeciwko Belgii II przedmiotem badania przez ETS było to, że belgijski system podatku dochodowego od osób prawnych, który pod pewnymi warunkami pozwalał na potrącanie od podstawy opodatkowania składek na ubezpieczenie społeczne, lecz jedynie w przypadku składek wnoszonych do belgijskich funduszy ubezpieczeniowych. Komisja Europejska stwierdziła, że tak skonstruowany system podatkowy, odmawiający potrącalności składek na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne w sytuacji, gdy są one ponoszone na rzecz zagranicznego funduszu ubezpieczeniowego, jest sprzeczny z wieloma podstawowymi swobodami zapisanymi w Traktacie Rzymskim, a mianowicie ze swobodą świadczenia usług, swobodą przepływu kapitału, swobodą przepływu pracowników oraz swobodą prowadzenia działalności gospodarczej. Rzecznik generalny ETS w swej opinii potwierdził stanowisko Komisji Europejskiej. Trybunał orzekł, że belgijskie ustawodawstwo podatkowe jest w badanym zakresie sprzeczne z prawem unijnym, naruszając wspomniane swobody, zapisane m.in. w art. 39, 43, 49 i 56 Traktatu Rzymskiego oraz w Dyrektywie o Ubezpieczeniach na Życie z 1983 roku i Trzeciej Dyrektywie o Ubezpieczeniach na Życie z 1996 roku.
Warto dodać, że na gruncie polskiego prawa podatkowego skutkiem tego orzeczenia ETS była nowelizacja polskiej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie potrącalności składek na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne podatnika lub osób z nim współpracujących, opłacanych przez podatnika w innym państwie członkowskim UE, państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii – art. 26 ust. 2a ustawy o PIT, która weszła w życie 1 grudnia 2008 r.