Reguły określania miejsca świadczenia usług zostały w ostatniej nowelizacji ustawy o VAT mocno zmodyfikowane. Od 1 stycznia 2010 r. ulegną dalszym, rewolucyjnym zmianom. Co się zmieni?
JERZY MARTINI
doradca podatkowy, Baker & McKenzie
Ostatnia nowelizacja ustawy o VAT przyniosła ważną i postulowaną przez podatników i środowisko doradców podatkowych zmianę polegającą na uniezależnieniu w dużym stopniu zasad określania miejsca świadczenia od klasyfikacji statystycznych. Sytuacja sprzed nowelizacji, gdzie zasady miejsca świadczenia określane były na podstawie klasyfikacji, prowadziła do niezgodności ustawy z przepisami wspólnotowymi. Niektóre pojęcia (np. usługi reklamowe czy doradcze) były przedmiotem interpretacji Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości i oczywiście zakres tych usług określany zgodnie z regułami statystycznymi był odmienny od wykładni Trybunału.
Obecnie, mimo że kategorie statystyczne nadal wykorzystywane są pomocniczo do identyfikacji rodzajów usług objętych daną zasadą określania miejsca świadczenia, to decydujące jest znaczenie językowe użytych pojęć uwzględniające oczywiście wykładnię dokonaną przez ETS. Szczególnie istotnie zmiana ta wpłynie na interpretację usług reklamowych, w stosunku do których istniała zasadnicza rozbieżność pomiędzy stanowiskiem ETS a zasadami statystycznymi. Zatem obecnie nie ma wątpliwości, że – jak wskazał ETS – wszelkie usługi promocyjne mające na celu rozprzestrzenianie treści informujących o istnieniu i cechach produktu lub usługi będących przedmiotem tej działalności w celu zwiększenia sprzedaży tego produktu lub usługi, aby działalność taka została scharakteryzowana jako usługa reklamowa.
Natomiast nowelizacja Dyrektywy 2006/112, która wejdzie ona w życie 1 stycznia 2010 r., będzie dla podatników zaangażowanych w transakcje usługowe z podmiotami zagranicznymi zmianą rewolucyjną.
Zasadniczym celem nowelizacji dyrektywy jest przede wszystkim ułatwienie rozliczania VAT przy transakcjach usługowych wewnątrz Wspólnoty. Zasadą ogólną w odniesieniu do usług świadczonych na rzecz podatników z innych państw Wspólnoty będzie miejsce siedziby usługobiorcy. Jedynie nieliczne rodzaje usług opodatkowane będą według zasad odmiennych. Niewątpliwie zasada ta jest z punktu widzenia podatników lepsza niż obecnie obowiązująca zasada opodatkowania w miejscu siedziby usługodawcy. Obecne regulacje (jeśli opodatkowane są według zasady ogólnej) wiążą się dla nabywcy z istotnymi niedogodnościami – odzyskanie podatku naliczonego przez usługobiorcę z innego państwa jest procesem często kosztownym, czasochłonnym i pracochłonnym.