Zakładem w rozumieniu umów o unikaniu podwójnego opodatkowania może być zarówno stała placówka przedsiębiorcy zagranicznego, przez którą częściowo lub całkowicie prowadzona jest jego działalność, jak i fakt posiadania w Polsce tzw. zależnego przedstawiciela, który działa w jego imieniu oraz posiada i zwyczajowo wykonuje w jego imieniu pełnomocnictwo do zawierania w Polsce umów. Czy zakładem przedsiębiorcy zagranicznego może być spółka będąca osobą prawną?

ROBERT PASTERNAK
partner Deloitte
Umowy stwierdzają, że fakt, że spółka mająca siedzibę w jednym z umawiających się państw, np. w Polsce, kontroluje lub jest kontrolowana przez spółkę, która ma siedzibę w drugim umawiającym się państwie, np. w Austrii, albo która prowadzi działalność w tym drugim państwie (przez posiadany tam zakład albo w inny sposób), nie wystarcza, aby którąkolwiek z tych spółek uważać za zakład drugiej spółki. Jest to zatem reguła, która stwierdza, że sam fakt posiadania przez przedsiębiorcę zagranicznego spółki zależnej w Polsce nie powoduje, że spółka taka jest zakładem w Polsce. Zasada ta wynika z faktu, że spółka zależna jest osobą prawną, która podlega opodatkowaniu w państwie swojej siedziby. Może jednak tak się zdarzyć, że władze podatkowe uznają, że przedsiębiorca zagraniczny ma zakład w Polsce pomimo że ma tutaj spółkę zależną. Przykładem może być wykorzystywanie przez przedsiębiorcę zagranicznego części pomieszczeń spółki zależnej, przez które częściowo lub całkowicie prowadzona jest działalność i nie jest to działalność wprost uznana przez umowy za niekreującą zakładu w Polsce. Nie jest wykluczone także ryzyko uznania, że działalność spółki zależnej kreuje dla przedsiębiorcy zagranicznego zakład, jeżeli w wyniku przeprowadzonego testu należałoby uznać, że spółka zależna nie jest tzw. niezależnym przedstawicielem w rozumieniu umów, a działa w imieniu przedsiębiorcy zagranicznego oraz posiada i zwyczajowo wykonuje w jego imieniu pełnomocnictwo do zawierania w Polsce umów. W takim wypadku dochód osiągany na terenie Polski przez przedsiębiorcę zagranicznego byłby tutaj opodatkowany. Należy przy tym pamiętać, że ryzyko uznania istnienia zakładu przedsiębiorcy zagranicznego nie ogranicza się tylko do faktu działania w Polsce spółki zależnej takiego przedsiębiorcy. Ryzyko takie istnieje w przypadku działalności przedsiębiorcy w Polsce przez jakąkolwiek spółkę należącą do takiej samej grupy kapitałowej lub nawet do niej nienależącej. Istotne bowiem jest, czy spółka taka mogłaby być uznana za zależnego przedstawiciela przedsiębiorcy zagranicznego.
Not. EM
Robert Pasternak, partner Deloitte / DGP