Mniejszościowi akcjonariusze, których prawa udziałowe w spółce zostały wykupione, powinni zapłacić podatek z otrzymanej należności za zbywane akcje.
Przy rozliczeniu podatkowym obojętne jest, czy źródłem przychodu z odpłatnego zbycia akcji jest dobrowolna sprzedaż tych akcji, czy też ich wykup przez spółkę. Operacje wykupu akcji mogą być przeprowadzane przez spółkę w celu umorzenia, bądź też w celu zmiany struktury akcjonariatu spółki, kiedy zachodzi zjawisko tzw. wyciskania akcjonariuszy mniejszościowych przez posiadaczy większościowych pakietów akcji.
Piotr Kowalczyk, ekspert Europejskiego Centrum Doradztwa i Dokumentacji Podatkowej, wyjaśnia, że przymusowe zbycie akcji rodzi określone obowiązki w zakresie rozliczeń podatkowych i nie ma przy tym znaczenia, że zbycie akcji zostało dokonane w trybie przymusowym. Przy tych szczególnych typach zbywania akcji zastosowanie mają ogólne zasady rozliczenia, właściwe dla opodatkowania dochodu z odpłatnego zbycia papierów wartościowych. Istotny jest skutek transakcji, czyli powstanie dochodu dla akcjonariusza.
Akcjonariusz, którego akcje zostały wykupione przez akcjonariuszy większościowych po zakończeniu roku podatkowego, ma obowiązek w odrębnym zeznaniu PIT-38 wykazać dochody uzyskane z tego tytułu i obliczyć należny podatek według 19-proc. stawki ryczałtowej.
– Nie ma przy tym potrzeby uwzględniania w zeznaniu informacji o przymusowym wykupie akcji – dodaje Piotr Kowalczyk.
Z tytułu transakcji wykupu akcji spółka jest obowiązana sporządzić i w terminie do końca lutego przesłać akcjonariuszom oraz właściwym urzędom skarbowym imienne informacje o wysokości osiągniętego przez nich dochodu, czyli formularz PIT-8C. Podstawą do wypełnienia zeznania rocznego jest informacja PIT-8C, ale nawet jeśli spółka nie wystawi tego druku, fakt ten nie zwalnia podatnika z wykazania uzyskanych dochodów i wyliczenia podatku.
JAKIE KORZYŚCI PRZYNOSI WYKUP AKCJI
Przymusowy wykup – tzw. squeeze out, czyli wyciskanie akcjonariuszy mniejszościowych. Mechanizm ten ułatwia zarządzanie spółkami zdominowanymi przez jeden podmiot, a posiadanie wszystkich akcji ułatwia np. fuzję spółki lub jej sprzedaż.