Nabywca aportu, który na gruncie obowiązujących przepisów należy traktować jako odpłatną dostawę towarów, powinien mieć zapewnioną możliwość odliczenia VAT naliczonego od otrzymanego aportu. Czy to oznacza konieczność wystawienia faktury przez podatnika wnoszącego aport?
TOMASZ MICHALIK
doradca podatkowy, partner MDDP
Nie ulega wątpliwości, że wniesienie aportu, którego przedmiotem są towary, stanowi opodatkowaną dostawę towaru (w przypadku aportu, którego przedmiotem są prawa, będziemy mieli do czynienia z usługą). Mamy bowiem do czynienia z przeniesieniem prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Należy także przyjąć, że aport stanowi odpłatną dostawę towarów. Taka też praktyka wykształciła się na gruncie Dyrektywy 2006/112 (a wcześniej VI Dyrektywy) w większości, aczkolwiek nie we wszystkich państwach członkowskich. W państwach tych przyjmuje się czasem wprost w wewnętrznych regulacjach, że zapłatę stanowią także udziały w spółce wydane w zamian za wniesiony majątek. To sprawia, że jest realizowana zasada neutralności podatku. Wnoszący aport rozlicza podatek należny, natomiast spółka otrzymująca aport odlicza podatek naliczony zawarty na fakturze na zasadach ogólnych. Skoro bowiem wniesienie aportu stanowi zwykłą odpłatną dostawę towarów, to zastosowanie znajdą wszelkie zwykłe konsekwencje, takie jak konieczność wystawienia faktury i prawo do odliczenia podatku naliczonego przez nabywcę aportu. Z kolei na przykład Wielka Brytania przyjęła zasadę, zgodnie z którą aport składników majątkowych stanowi opodatkowaną, ale nieodpłatną dostawę towarów. Należy jednak zaznaczyć, że po to, by zrealizować zasadę neutralności i umożliwić nabywcy takiego aportu odliczenie podatku naliczonego, prawodawca brytyjski stworzył szczególne regulacje dotyczące zasad i form dokumentowania takiej czynności, które powodują, że nabywca aportu może odliczyć podatek wynikający z aportu. Efekt jest więc w gruncie rzeczy taki sam.
Kluczowe zatem jest to, że opodatkowanie aportów nie może zakłócać zasady neutralności VAT. Tym samym nabywca aportu, który w braku przepisów szczególnych powinien być traktowany jako odpłatna dostawa towarów, musi mieć zapewnioną możliwość odliczenia podatku naliczonego od otrzymanego aportu na zasadach ogólnych. To zaś może być zapewnione tylko przez wystawienie zwykłej faktury VAT przez podatnika wnoszącego aport. Oczywiście przyjęcie, że aport towarów jest traktowany jak zwykła dostawa towarów (odpłatna) skutkuje też innymi, zwykłymi dla dostawy konsekwencjami, takimi jak np. konieczność ustalenia właściwej podstawy opodatkowania czy konieczność zastosowania odpowiednich stawek podatku.