Jakie znaczenie w międzynarodowym prawie podatkowym miał wyrok w sprawie Denkavit (okres posiadania udziałów/akcji w spółkach niezbędny dla zwolnienia z opodatkowania transgranicznej wypłaty dywidend)?
dr JANUSZ FISZER
partner White & Case, docent UW
Bardzo istotny wpływ na kształt międzynarodowego prawa podatkowego ma m.in. orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS). Do najbardziej przełomowych orzeczeń ETS należy np. wyrok z 17 października 1996 r. w sprawie Denkavit, który dotyczył kwestii definiowania minimalnego okresu posiadania pakietu udziałów/akcji w spółkach niezbędnego dla skorzystania ze zwolnienia transgranicznej wypłaty dywidend od opodatkowania w państwie źródła dochodu. Zwolnienie to wynika z Dyrektywy UE 90/435 z 1990 roku o wspólnym systemie opodatkowania w odniesieniu do spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich Wspólnoty Europejskiej, czyli tzw. Parent-Subsidiary Directive.
W przypadku holenderskiej spółki Denkavit International BV kwestia sporna dotyczyła opodatkowania wypłaty dywidendy od spółki zależnej z siedzibą w Niemczech. Spółka Denkavit wnioskowała o zastosowanie zwolnienia podatkowego, deklarując zamiar bezpośredniego utrzymania udziałów w niemieckiej spółce zależnej przez okres co najmniej dwóch lat, wymagany przez Dyrektywę 90/435. Interpretacja zastosowana przez niemieckie organy skarbowe sprowadzała się do stwierdzenia, że nie został zachowany (osiągnięty) minimalny okres posiadania udziałów w niemieckiej spółce zależnej Denkavit, gdyż zwolnienie przysługuje dopiero po upływie tego okresu, a nie w jego toku. W ocenie spółki Denkavit, taka interpretacja naruszała prawo, a wobec niemożności bezpodatkowej wypłaty dywidend, spółka Denkavit poniosła straty, co do których wystąpiła na drogę sądową w Niemczech.
ETS orzekł, że do skorzystania ze zwolnienia podatkowego na podstawie Dyrektywy 90/435 – nie jest wymagane posiadanie pakietu udziałów/akcji w spółce zależnej przez okres dwóch lat przed dniem wypłaty dywidendy. Tym samym, zwolnienie przysługuje nawet wtedy gdy podatnik ma zamiar posiadania tych udziałów/akcji przez łączny okres dwóch lat, którego zakończenie przypada po dacie wypłaty dywidendy. Konsekwencją wyroku ETS w sprawie Denkavit były odpowiednie zmiany dokonane w prawie podatkowym państw członkowskich UE, a w Polsce – wprowadzenie do ustawy o CIT nowego art. 20 ust. 10, który stwierdza expressis verbis, że zwolnienie od opodatkowania ma również zastosowanie w przypadku, gdy okres dwóch lat nieprzerwanego posiadania udziałów (akcji), upływa po dniu uzyskania tych dochodów (przychodów).