Zbycie składników majątkowych wiąże się często z opodatkowaniem takiej transakcji VAT. Nie jest to regułą. Przedsiębiorcy często automatycznie opodatkowują VAT, mimo że w pewnych sytuacjach transakcja może być wyłączona lub zwolniona z podatku. Jakich sytuacji to dotyczy?
ANDRZEJ DĘBIEC
partner, kancelaria Lovells
Wyjątek od zasady opodatkowania VAT przewiduje art. 6 pkt 1 ustawy o VAT. Stanowi on, że przepisów ustawy o VAT nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Nie oznacza to jednak, że taka transakcja w ogóle nie będzie podlegała opodatkowaniu żadnym podatkiem. W takiej sytuacji nabywca zobowiązany będzie do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.
W przypadku zbycia zespołu składników majątkowych należy zatem ustalić, czy mamy jeszcze do czynienia ze sprzedażą poszczególnych rzeczy, czy też przedmiotem umowy jest już przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. Błędne dokonanie klasyfikacji przedmiotu sprzedaży może powodować, że po stronie zbywcy lub nabywcy powstanie zaległość podatkowa. Co więcej, jeżeli transakcja nie podlega VAT, faktura wystawiona przez sprzedawcę nie będzie uprawniała kupującego do odliczenia wynikającego z niej podatku.
Zgodnie z definicją zawartą w art. 551 kodeksu cywilnego przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych, przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Przepis ten wymienia także przykładowe elementy wchodzące w skład przedsiębiorstwa.
W świetle powołanej definicji należy uznać, że ze sprzedażą przedsiębiorstwa (jego zorganizowanej części) będziemy mieli do czynienia, gdy składniki majątku stanowią na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków oraz rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Przekazywana w ramach transakcji masa majątkowa będzie zatem służyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej, którą wcześniej prowadził zbywca. Nie ma przy tym obowiązku, aby zbyciu podlegały wszystkie składniki majątku wchodzące w skład przedsiębiorstwa sprzedającego.
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 10 lipca 2008 r. (nr IBPP2/443-374/08/JCi) uznał, że składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą w takich wzajemnych relacjach, aby można było mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa służyć mogła kontynuowaniu działalności gospodarczej.