Firmy, które wprowadzały w ostatnim czasie zmiany w prowadzonej działalności lub przeprowadzały restrukturyzację, powinny również zoptymalizować podatek od nieruchomości.
Restrukturyzacja przedsiębiorstwa to oszczędności. Podobnie ograniczanie prowadzonej działalności gospodarczej. Firmy często jednak zapominają, że w takiej sytuacji mogą zmniejszyć swoje obciążenia podatkowe w podatku od nieruchomości. Również osoby fizyczne prowadzące działalność, które tylko w określonych miesiącach wykorzystują pomieszczenia w budynku, np. na prowadzenie sklepu z lodami, mogą zmniejszyć swoje obciążenia podatkowe.

Mniejsza powierzchnia

Podstawę opodatkowania, zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 121, poz. 844 z późn. zm.), stanowi dla gruntów - powierzchnia, a dla budynków lub ich części - powierzchnia użytkowa. Z kolei, jak wynika z art. 6 ust. 1 powyższej ustawy, obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku. A zatem jeśli firma kupi nieruchomość i stanie się jej właścicielem, to staje się podatnikiem podatku od nieruchomości. W przypadku restrukturyzacji lub zmiany profilu spółki lub ograniczenia prowadzonej działalności gospodarczej mamy do czynienia z sytuacją odmienną. Powierzchnia gruntów lub powierzchnia użytkowa budynków lub ich część maleje. Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych przewiduje taką sytuację. Zgodnie z art. 6 ust. 3, jeżeli w trakcie roku podatkowego zaistniało zdarzenie mające wpływ na wysokość opodatkowania w tym roku, a w szczególności zmiana sposobu wykorzystywania przedmiotu opodatkowania lub jego części, podatek ulega obniżeniu lub podwyższeniu, poczynając od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło to zdarzenie. Jest to bardzo istotny przepis z punktu widzenia możliwości optymalizacji podatkowych. Wynika z niego bowiem możliwość zmiany opodatkowania pomieszczeń, budynków lub gruntów, które zostały zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej.

Mniejszy podatek

Zgodnie z przywołanymi przepisami podatnicy mogą zmniejszyć swój podatek, informując o tym gminę (to wójt lub burmistrz gminy albo prezydent miasta określa w decyzji wysokość podatku do zapłaty). Przykładowo w sytuacji restrukturyzacji przedsiębiorstwa, gdy np. sprzedało ono choćby część budynków, zmienia się sytuacja podatkowa. Od tej części firma nie musi już płacić podatku, bowiem wygasł obowiązek podatkowy. Z kolei zgodnie z art. 6 ust. 5 ustawy, jeżeli obowiązek podatkowy powstał lub wygasł w ciągu roku, podatek za ten rok ustala się proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których istniał obowiązek. Oznacza to, że podatek od sprzedanych nieruchomości firma zapłaci tylko za te miesiące, w których była ich właścicielem.

Zmiana stawki podatku

Nieco inna sytuacja będzie miała miejsce w przypadku osób fizycznych, które prowadzą działalność sezonową, np. prowadzą sklep z lodami w pomieszczeniu znajdującym się w budynku mieszkalnym. W takiej sytuacji podatnik zapłaci podatek według innej stawki (jak dla budynków mieszkalnych) za miesiące, w których pomieszczenie nie było zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej i według innej, wyższej stawki, za miesiące, w których prowadzona była działalność. W opisanej sytuacji nie ma jednak możliwości, aby podatnik w ogóle nie płacił podatku. Zmiana stawki na niższą daje jednak pewne oszczędności.