W 2007 roku o ponad 25 tys. więcej podatników opłacało ryczałt z najmu. Odwrotnie jest z firmami, gdyż ich liczba spadła o ponad 8 tys. Przy niezmienionej stawce w 2009 roku ryczałt dla najmu przestanie się opłacać.
ANALIZA
Z podsumowania rozliczenia ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za 2007 rok wynika, że w ubiegłym roku całkowita liczba podatników rozliczających ryczałt wyniosła ponad 673 tys. Ponad 539 tys. podatników rozliczało się w formie ryczałtu z pozarolniczej działalności gospodarczej (w 2006 roku było to 548 129 osób), a ponad 133 tys. z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze (w 2006 roku było to 108 119 osób). Spadła więc o ponad 8 tys. liczba przedsiębiorców płacących ryczałt, a wzrosła o ponad 25 tys. liczba podatników rozliczających się w tej formie z najmu. To nic nowego. Od kilku lat w ryczałcie występuje stała tendencja: podatników płacących ryczałt od najmu przybywa, a z działalności gospodarczej ubywa.
Eksperci uważają, że taki kierunek zmian liczby podatników w ryczałcie będzie się utrzymywał. Jednak potrzebne są pewne zmiany, zwłaszcza przy najmie. Ich zdaniem konieczna jest obniżka stawek ryczałtu dla najmu - dziś jest to 8,5 i 20 proc. - bo od 2009 roku, kiedy zaczną obowiązywać dwie stawki PIT - 18 i 32 proc. - ta forma rozliczeń przestanie się opłacać. Przy ryczałcie od działalności gospodarczej niewiele można poprawić. Będzie on nadal atrakcyjny tylko dla małych przedsiębiorców, którzy nie ponoszą dużych wydatków.

Zasady ustawowe

Ryczałt jest dogodną formą rozliczeń ze względu na uproszczone obowiązki ewidencyjne oraz niskie stawki podatku. Zdaniem Moniki Ławnickiej, konsultanta w Accreo Taxand, forma ta nie pozwala na obniżanie przychodu o koszty jego uzyskania. Ryczałt jest więc niekorzystny dla podatników ponoszących wysokie koszty oraz dokonujących znacznych nakładów inwestycyjnych (większe korzyści daje w takim wypadku rozliczanie się stawką liniową PIT czy rozliczanie według zasad ogólnych - więc właśnie na rzecz tych form rozliczania podatnicy mogą rezygnować z ryczałtu). Dodatkowo ryczałtem za 2007 rok nie mogli rozliczać się podatnicy, którzy w roku 2006 osiągnęli przychody powyżej 250 tys. euro.
- Rosnąca popularność ryczałtu dla przychodów z najmu może wynikać z faktu, że jest to forma prosta w zastosowaniu, zaś dla przychodów poniżej 4 tys. euro (15 934 zł w 2007 roku) stosowana jest niska stawka 8,5 proc. - tłumaczy Monika Ławnicka.
Dodaje, że stopniowe zawężanie przez ustawodawcę kręgu podmiotów mogących skorzystać z rozliczenia ryczałtem (np. w rozliczeniach za 2008 rok przekroczenie progu 150 tys. euro przychodów z działalności gospodarczej pozbawia prawa korzystania z ryczałtu już od następnego miesiąca) może wskazywać na zamiar przyszłej likwidacji ryczałtu jako formy rozliczania PIT.

Tendencja jest oczywista

Zmiana limitu uprawniającego do skorzystania ze zryczałtowanej formy opodatkowania z 250 tys. euro na 150 tys. euro ma również wpływ na liczbę podatników opodatkowanych w ten szczególny sposób. Na ten aspekt zwraca uwagę Paweł Jabłonowski, doradca podatkowy w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy, który wskazuje, że trzeba mieć na uwadze inne okoliczności związane ze specyfiką opodatkowania na zasadach zryczałtowanych, a w szczególności brakiem możliwości uwzględniania kosztów uzyskania przychodów.
- Może być tak, że wzrasta liczba przedsiębiorców, która czyni znaczne nakłady na jej rozpoczęcie, a opodatkowanie na zasadach ryczałtowych pozbawia możliwości uwzględnienia tych nakładów w rachunku ekonomicznym - podkreśla Paweł Jabłonowski.
Wyjaśnia też, że wzrost zainteresowania opodatkowania podatkiem zryczałtowanym z tytułu najmu można tłumaczyć faktem wzrostu liczby nieruchomości, które przynajmniej w początkowym okresie eksploatacji nie wymagają nakładów i związanych z tym kosztów podatkowych.

Ryczałt ma przyszłość

Renata Dłuska, radca prawny i doradca podatkowy, partner w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy, uważa, że niewątpliwie wysokość limitu wyrażonego w euro przy mocnej złotówce uniemożliwiła wybór uproszczonej formy opodatkowania wielu podatnikom. Prawdopodobnie brak możliwości skorzystania przez ryczałtowców z ulgi na dzieci przyczynił się do mniejszej popularności tej formy rozliczania się z fiskusem. Poza tym dobra koniunktura gospodarcza dała możliwość szybkiego wzrostu przychodów wielu firmom.
Niemniej jednak ryczałt jako forma opodatkowania powinna zostać utrzymana, bo mimo wszystko dla sporej grupy podatników jest to atrakcyjna alternatywa, szczególnie w mniejszych aglomeracjach.
- Prostota rozliczeń i przewidywalne obciążenia podatkowe to duża zaleta dla tych, którzy stawiają pierwsze kroki w biznesie - stwierdza Renata Dłuska.
Według naszej rozmówczyni dla osób osiągających przychody z najmu, po zmianie skali podatkowej od 2009 roku, ryczałt przestanie być atrakcyjny.
- Tak naprawdę należałoby zastanowić się, czy stawki ryczałtu nie powinny ulec obniżeniu - podsumowuje Renata Dłuska.
POSTULUJEMY
Jeśli ryczałt od przychodów ewidencjonowanych ma być atrakcyjną forma rozliczeń, Ministerstwo Finansów powinno opracować zmiany w tym zakresie. Trzeba obniżyć stawki ryczałtu dla najmu. Rozliczenia przy działalności gospodarczej nie wymagają zmian.