Ponoszenie nakładów inwestycyjnych, które nie są związane z działalnością opodatkowaną VAT, powoduje, że podatnik nie ma prawa do odliczenia VAT od takich wydatków.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA

Podatnik prowadzi działalność polegającą m.in. na prowadzeniu inwestycji budowlanych. Prowadzone inwestycje budowlane dotyczą budowy wielkopowierzchniowych obiektów handlowych, w których podatnik po zakończeniu inwestycji wykonuje działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem od towarów i usług. Prowadząc inwestycje budowlane, podatnik dokonuje nakładów inwestycyjnych także na cudzej nieruchomości. Podatnik nie otrzymuje od właścicieli nieruchomości wynagrodzenia za dokonane nakłady. Czy przysługuje podatnikowi prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług wykorzystywanych do dokonywania bez wynagrodzenia nakładów inwestycyjnych na nieruchomości niestanowiącej jego własności?

ODPOWIEDŹ IZBY

Dokonywanie bez wynagrodzenia nakładów inwestycyjnych na cudzej nieruchomości nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi VAT przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124 ustawy o VAT.

W orzecznictwie ETS ugruntował się pogląd, że podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego jedynie w sytuacjach, kiedy związek pomiędzy podatkiem naliczonym przy dokonywaniu zakupów i podatkiem należnym w związku z działalnością opodatkowaną, do której zakupy są wykorzystywane, jest bezsporny i bezpośredni. W wielu orzeczeniach ETS wyraził też pogląd, że dla zasadności neutralności opodatkowania VAT istotne jest nie tylko rzeczywiste wykorzystanie nabytych towarów i usług dla celów wykonywania czynności opodatkowanych, ale także zamiar takiego ich wykorzystania w momencie ich nabycia.

W związku z tym w momencie zakupu towarów i usług, które miały posłużyć do dokonywania bez wynagrodzenia nakładów inwestycyjnych na cudzej nieruchomości podatnik nie miał zamiaru wykorzystywania zakupionych towarów i usług do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. Zamiarem podatnika było dokonywanie nakładów inwestycyjnych na cudzej nieruchomości polegających na wznoszeniu na tych nieruchomościach obiektów budowlanych lub na przebudowie obiektów budowlanych istniejących, a po zakończeniu całości inwestycji przekazanie posiadania wzniesionych lub przebudowanych obiektów budowlanych właścicielom nieruchomości, na których zostały dokonane nakłady, a zatem wykonanie czynności niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że wykonana czynność nie może zostać uznana za czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, z którą art. 86 ust. 1 ustawy o VAT wiąże prawo do odliczenia. A zatem warunek wynikający z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT nie został przez podatnika zrealizowany, co w konsekwencji skutkuje stwierdzeniem, że nie przysługuje podatnikowi prawo do obniżenia kwoty podatku.

Decyzja w sprawie interpretacji prawa podatkowego dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 10 marca 2008 r. (nr 1401/PH-I/4407/14-43/07/EN/PV-I)

OPINIA

WOJCIECH KOTOWSKI

konsultant podatkowy w ITA Doradztwo Podatkowe

Izba Skarbowa wyraziła pogląd, przywołując orzecznictwo ETS, że podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego, jeśli istnieje bezpośredni i bezsporny związek pomiędzy zakupem a działalnością opodatkowaną. Tym samym izba odcięła się od poglądów wcześniej prezentowanych przez organy podatkowe, zgodnie z którymi nie tylko bezpośredni, lecz także pośredni związek z działalnością opodatkowaną uprawnia podatnika do odliczenia VAT naliczonego. Zarówno liczne interpretacje organów podatkowych, jak i orzeczenia sądów administracyjnych akceptują możliwość odliczenia podatku naliczonego w związku z inwestycją w cudzej nieruchomości, np. pismo I Urzędu Skarbowego w Poznaniu z 27 września 2007 r. (nr PP-1/005-117/07). Warto także zauważyć, że w pismach tych organy podatkowe nierzadko uznają, że budowa, a następnie nieodpłatne przekazanie infrastruktury, np. kanalizacji czy sieci energetycznej, jest bezpośrednio związana z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Zwykle jest to bowiem działanie niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania głównego przedmiotu inwestycji. Tezę taką stawia m.in. II Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie w piśmie z 10 marca 2006 r. Wydaje się więc, że Izba Skarbowa w Warszawie nie uwzględniła charakteru całości inwestycji prowadzonej przez podatnika, lecz skupiła się na jednym z jej wycinków, uznając, że jest on niezwiązany z działalnością opodatkowaną. Tymczasem poniesione przez podatnika nakłady na cudzym gruncie były elementem budowy infrastruktury obiektu handlowego. W szerszym ujęciu związek nieodpłatnego przekazania inwestycji na obcym gruncie z opodatkowaną działalnością podatnika jest niewątpliwy, przez co interpretację izby trzeba uznać za nieprawidłową.