Coraz więcej Polaków wyjeżdża do pracy w Islandii. Z ostatnich danych wynika, że jest to już liczba przekraczająca 20 tys. osób. Jakie obowiązki podatkowe mają osoby pracujące w Islandii?
JACEK BAJSON
dyrektor, doradca podatkowy w Pricewaterhouse-Coopers
Aby określić obowiązki podatkowe osób wyjeżdżających do Islandii, niezbędne jest przede wszystkim określenie, w jakim kraju posiadają one miejsce zamieszkania dla celów podatkowych - i w konsekwencji, w jakim kraju są rezydentami podatkowymi.
Islandzkim rezydentem podatkowym, a więc osobą posiadającą miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Islandii, osoba staje się, gdy jej pobyt na terytorium tego kraju przekroczy 183 dni w 12-miesięcznym okresie.
Znacznie trudniej jest rezydencję islandzką utracić. Osoba, która stała się (lub zawsze była) islandzkim rezydentem podatkowym, w sytuacji zamieszkania w innym kraju pozostaje rezydentem przez dwa lata od momentu wyjazdu. Domniemanie to może zostać obalone jedynie dowodem, że osoba ta stała się rezydentem podatkowym innego kraju.
Ponieważ istnieje możliwość, że osoba wyjeżdżająca z Polski do pracy w Islandii w świetle przepisów prawa islandzkiego uzyska tam rezydencję podatkową, a jednocześnie pozostanie nadal polskim rezydentem podatkowym, konieczne staje się zastosowanie odpowiednich norm wynikających z umowy z 19 czerwca 1998 r. zawartej pomiędzy rządem Rzeczpospolitej Polskiej a rządem Republiki Islandii (Dz.U. z 1999 r. nr 79, poz. 890) w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku. Ostateczna rezydencja zostanie wówczas ustalona w oparciu o następujące kryteria (stosowane kolejno, aż do jednoznacznego rozstrzygnięcia): stałe miejsce zamieszkania; silniejsze powiązania osobiste i gospodarcze (ośrodek interesów życiowych); zwykłe przebywanie w danym kraju; obywatelstwo.
Gdyby żadne z wymienionych kryteriów nie dało rozstrzygnięcia, konieczne jest wzajemne porozumienie władz skarbowych Polski i Islandii.
W zależności od miejsca zamieszkania dla celów podatkowych osoby, która wyjechała z Polski do pracy w Islandii, różne będą jej obowiązki. Osoba, która pozostanie polskim rezydentem podatkowym, będzie podlegała islandzkiemu podatkowi tylko od dochodu osiągniętego na terytorium Islandii (lub na statku zarejestrowanym w Islandii), natomiast gdy stanie się islandzkim rezydentem podatkowym, będzie miała obowiązek opodatkowania w Islandii całości swoich ogólnoświatowych dochodów (w takiej sytuacji nie będzie musiała w Polsce rozliczać dochodów osiągniętych poza naszym krajem).
Nierezydenci podatkowi podlegają w Islandii podatkowi dochodowemu tylko od dochodu osiągniętego na terenie tego kraju. Stawki podatkowe oraz wysokość progów podatkowych są identyczne jak te obowiązujące islandzkich rezydentów podatkowych.
Warto zauważyć, że osoby, które nie staną się rezydentami podatkowymi w Islandii (np. ze względu na krótkotrwały pobyt) mają obowiązek zadeklarować i opodatkować w Polsce dochód osiągnięty w Islandii. Umowa pomiędzy Polską a Islandią zakłada jako metodę unikania podwójnego opodatkowania - metodę odliczenia proporcjonalnego. Metoda ta polega na tym, że w Polsce obliczamy podatek od dochodu osiągniętego w Islandii, tak jakby był osiągnięty w Polsce, a następnie od obliczonego zobowiązania odejmujemy podatek zapłacony w Islandii. Zdecydowanie wyższy próg podatkowy powoduje, że polscy pracownicy muszą w takiej sytuacji dopłacać w Polsce znaczne kwoty.