Przedsiębiorcy prowadzący działalność w zakresie wyrobów akcyzowych muszą płacić akcyzę. Podatek ten określany jest procentowo i kwotowo. Organem właściwym dla rozliczeń akcyzowych jest naczelnik urzędu celnego.
Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą w zakresie wyrobów akcyzowych są zobowiązani przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu złożyć zgłoszenie rejestracyjne właściwemu naczelnikowi urzędu celnego. Zgłoszenie rejestracyjne zawiera w szczególności dane identyfikacyjne podatnika, jego siedzibę i adres (miejsce zamieszkania) oraz określenie rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej. Następnie naczelnik urzędu celnego pisemnie potwierdza przyjęcie zgłoszenia rejestracyjnego podatnika.
Zakres opodatkowania akcyzą jest szeroki. My dziś wymienimy tylko główne obszary opodatkowania tym podatkiem. I tak, opodatkowaniu akcyzą podlegają: produkcja wyrobów akcyzowych zharmonizowanych; wyprowadzenie wyrobów akcyzowych zharmonizowanych ze składu podatkowego; sprzedaż wyrobów akcyzowych na terytorium kraju; eksport i import wyrobów akcyzowych; nabycie wewnątrzwspólnotowe i dostawa wewnątrzwspólnotowa.
Co ważne, opodatkowaniu akcyzą podlega także nabycie lub posiadanie przez podatnika wyrobów akcyzowych, jeżeli od tych wyrobów nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości.
Skoro wiemy już, co akcyzą jest objęte, wyjaśnijmy, kiedy ten podatek będzie trzeba zapłacić. Obowiązek podatkowy w podatku akcyzowym powstaje z dniem wykonania czynności podlegających opodatkowaniu, chyba że ustawa stanowi inaczej. Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają obowiązek potwierdzania fakturą czynności objętych akcyzą, obowiązek podatkowy powstaje z dniem wystawienia faktury, nie później jednak niż w terminie siedmiu dni, licząc od dnia wykonania czynności. Jeżeli czynności opodatkowane akcyzą zostały wykonane z naruszeniem warunków oraz form określonych przepisami prawa, obowiązek podatkowy powstaje z dniem dokonania tych czynności, a jeżeli dnia tego nie można określić - z dniem, w którym uprawniony podmiot stwierdził dokonanie takiej czynności.
Oczywiście w niektórych sytuacjach obowiązek podatkowy w akcyzie powstaje w sposób szczególny. Przykładowo w przypadku energii elektrycznej obowiązek podatkowy powstaje z dniem jej wydania.
W eksporcie wyrobów akcyzowych obowiązek podatkowy powstaje z dniem potwierdzenia przez urząd celny dokonania eksportu. W imporcie wyrobów akcyzowych obowiązek podatkowy powstaje z dniem: powstania długu celnego w rozumieniu przepisów prawa celnego albo objęcia wyrobów akcyzowych procedurą celną: uszlachetniania czynnego, odprawy czasowej lub przetwarzania pod kontrolą.
W przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego obowiązek podatkowy powstaje z dniem otrzymania wyrobów akcyzowych, będących przedmiotem tego nabycia, nie później jednak niż z dniem otrzymania faktury dokumentującej nabycie, jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej. W przypadku dostawy wewnątrzwspólnotowej obowiązek podatkowy powstaje z dniem wystawienia faktury, nie później jednak niż w terminie siedmiu dni, licząc od dnia wykonania czynności.
Dla wymiaru akcyzy stawki akcyzy są wyrażane w: procencie podstawy opodatkowania; kwocie na jednostkę wyrobu; procencie maksymalnej ceny detalicznej; kwocie na jednostkę wyrobu i w procencie maksymalnej ceny detalicznej.
Ważne!
Do celów poboru akcyzy i obowiązku oznaczania wyrobów znakami akcyzy na terytorium kraju stosuje się klasyfikację wyrobów akcyzowych w układzie odpowiadającym Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Do celów poboru akcyzy i obowiązku oznaczania znakami akcyzy w imporcie oraz w dostawie i nabyciu wewnątrzwspólnotowym stosuje się klasyfikację wyrobów akcyzowych w układzie odpowiadającym Scalonej Nomenklaturze (CN)
PRZYKŁAD: ROZSZERZENIE ZAKRESU DZIAŁALNOŚCI
Podatnik zajmuje się produkcją papierosów. Taki rodzaj działalności zgłosił naczelnikowi urzędu celnego. Teraz zamierza poszerzyć zakres swych działań o eksport swoich produktów. Czy o tej zmianie musi być powiadomiony naczelnik urzędu celnego?
Tak. Zgodnie z przepisami ustawy o podatku akcyzowym, jeżeli dane zawarte w zgłoszeniu rejestracyjnym ulegną zmianie, podatnik jest zobowiązany zgłosić zmianę naczelnikowi urzędu celnego w terminie siedmiu dni, licząc od dnia, w którym nastąpiła zmiana.