Polak pracujący wyłącznie we Francji będzie rozliczać się z tamtejszym fiskusem. Jeśli jednak pracował także w Polsce, będzie zobowiązany do złożenia rocznego PIT także w kraju.
Od początku lipca Francja otworzyła rynek pracy dla polskich pracowników. Oznacza to łatwiejsze możliwości zarobkowania, ale też obowiązki podatkowe w zakresie rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych.

Pięć stawek podatkowych

Podatek dochodowy od osób fizycznych we Francji (impôt sur le revenu) jest to podatek od dochodu rocznego osoby (rodziny) podlegającej opodatkowaniu. Francuski podatek od osób fizycznych ma charakter progresywny. Oznacza to, że im wyższy dochód, tym wyższy podatek. Dla pracowników obowiązuje pięć stawek podatkowych, tj. 0 proc., 5,5 proc., 14 proc., 30 proc. i 40 proc.
Obowiązkowe jest złożenie wspólnej, rodzinnej deklaracji, np. przez małżonków bezdzietnych lub mających na utrzymaniu nieletnie dzieci. W deklaracji zgłasza się wszystkie uzyskane dochody, a także wydatki (koszty utrzymania dzieci, osób starszych, które przekroczyły 75 rok życia itp.) pozwalające na obniżenie podstawy opodatkowania. Podatek dochodowy płaci się od całości dochodu osoby lub rodziny. W deklaracji należy uwzględnić całościowy roczny dochód oraz liczne ulgi, odliczenia i ograniczenia. W konsekwencji wysokość podatku zależy nie tylko od dochodu, ale także od wysokości ciężarów, jakie ponosi podatnik.

Pracownik rozlicza się sam

Podatek dochodowy rozliczany jest przez samego pracownika. Inaczej niż w Polsce pracodawca nie jest płatnikiem i nie uczestniczy w pobieraniu za niego podatku. Pracownik sam deklaruje dochód i trzy razy w roku płaci zaliczkę na podatek (luty, maj i wrzesień). Istnieje możliwość comiesięcznego rozliczania się z urzędem podatkowym.
Co roku urząd skarbowy wysyła każdej osobie fizycznej formularz podatkowy, czyli tzw. deklarację dochodów, gdzie deklaruje się dochód za ubiegły rok. Podatnicy rozliczają się z podatku miesięcznie bądź w trzech ratach (do nich należy wybór sposobu rozliczenia się z dochodu).
Dochody podlegające opodatkowaniu to:
• wynagrodzenie z działalności zawodowej lub innej przynoszącej zysk,
• dochód z rzeczy ruchomych i nieruchomości,
• dochody z działalności rolniczej,
• dochody z działalności przemysłowej, handlowej i rzemieślniczej,
• renty,
• posiadany (nabyty lub pozyskany) majątek (tzw. podatek od nabytego majątku ISF).
Polska podpisała z Francją umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania w 1977 roku. Na podstawie tej umowy osoby, które przebywają na terenie Francji dłużej niż 183 dni w roku i uzyskujące wynagrodzenie w związku z pracą realizowaną na terenie Francji, podlegają opodatkowaniu we Francji.

Miejsce zamieszkania

Podobne zasady określające miejsce opodatkowania uzyskanych dochodów w zależności od miejsca zamieszkania znajdują się w polskiej ustawie o PIT. Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).
Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:
• posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
• przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Oznacza to, że obywatel polski, który ma miejsce zamieszkania w Polsce, będzie opodatkowany od dochodów uzyskanych w Polsce oraz w innym kraju. W przypadku Francji opodatkowanie francuskich dochodów nie będzie miało jednak miejsca, a to za sprawą umowy o unikaniu podwójnego opodatkowana.

Unikanie podwójnego podatku

Wspomniana umowa podpisana między Polską i Francją przewiduje sposób unikania podwójnego opodatkowania. W umowie tej zastosowano jako sposób unikania podwójnego opodatkowania tzw. metodę wyłączenia z progresją.
Oznacza to, że polski podatnik będzie zmuszony złożyć zeznanie roczne w Polsce na druku PIT-36 (wraz z załącznikiem PIT/ZG) tylko wówczas, gdy jednocześnie uzyskiwał w ciągu roku dochody we Francji i opodatkowane dochody w Polsce. W sytuacji gdy jedynym dochodem w roku były zarobki uzyskiwane we Francji, nie występuje obowiązek składania zeznania rocznego w Polsce. Zarówno w jednym, jak i drugim przypadku dochody francuskie są zwolnione z podatku w Polsce. Jednak, gdy składamy zeznanie w Polsce (tj. uzyskaliśmy dochody w Polsce i Francji), dochody francuskie wpływają na wyliczenie stopy procentowej podatku, która będzie miała zastosowanie do opodatkowania dochodów polskich.

Wyliczenie stopy procentowej

Polski podatnik, który oprócz dochodów podlegających opodatkowaniu w Polsce osiągał również dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych, powinien podatek obliczyć w następujący sposób:
• do dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym (dochody polskie) dodaje się dochody zwolnione od tego podatku (dochody angielskie) i od sumy tych dochodów oblicza się podatek według skali,
• ustala się stopę procentową tego podatku do tak obliczonej sumy dochodów,
• ustaloną stopę procentową stosuje się do dochodu polskiego podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Sytuacja taka występuje przy zarobkach uzyskiwanych we Francji. Zarobki wypłacane w euro przelicza się na złote według kursów z dnia otrzymania lub postawienia do dyspozycji podatnika, ogłaszanych przez bank, z którego usług korzystał podatnik, i mających zastosowanie przy kupnie walut. Jeżeli podatnik nie korzysta z usług banku, przychody przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych z dnia uzyskania przychodów, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski. Dochód przelicza się na złote według kursu z dnia otrzymania, co oznacza, że podatnik musi w przypadku wypłat tygodniowych, dwutygodniowych lub innych nieregularnych przyjmować kursy obowiązujące w dniu wypłaty.
FRANCUSKA SKALA PIT W 2008 ROKU
Skala podatkowa rozciąga się od 0 do 40 proc. przy dochodzie:
• do 5687 euro - 0 proc.
• powyżej 5687 do 11 344 euro - 5,5 proc.
• powyżej 11 344 do 25 195 euro - 14 proc.
• powyżej 25 195 do 67 546 euro - 30 proc.
• powyżej 67 546 euro - 40 proc.
OGRANICZONY OBOWIĄZEK PODATKOWY
Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
183 dni minimum musi przebywać podatnik w Polsce, żeby rozliczać się od całości swoich dochodów z polskim fiskusem