Jednym z najbardziej interesujących aspektów nowozelandzkiego systemu podatkowego są uproszczone procedury składania zeznań podatkowych. Na czym one polegają?
JACEK BAJSON
dyrektor w dziale doradztwa podatkowego Pricewaterhouse-Coopers
W sytuacji gdy pracodawca odprowadzał za podatnika (jako płatnik w ramach schematu PAYE) dany podatek do urzędu skarbowego w prawidłowy sposób, zaś podatnik nie zamierza korzystać z ulg i odliczeń, sam podatnik nie musi składać żadnego zeznania.
Dopiero w sytuacji, gdy np. podatnik pragnie skorzystać z ulg i odliczeń lub też jego podatek został błędnie obliczony przy użyciu nieprawidłowej stawki podatkowej bądź podatnik popełnił błędy w przekazywanej pracodawcy deklaracji o numerze podatkowym albo też jego dochód z odsetek lub dywidend przekroczył kwotę 200 NZD, podatnik zobowiązany jest do złożenia w Nowej Zelandii rocznego zeznania podatkowego.
Na podatniku ciąży obowiązek złożenia zeznania podatkowego również w sytuacji, gdy podatnik spodziewa się zwrotu nadpłaconego podatku lub przeciwnie, zdaje sobie sprawę, że będzie musiał dokonać dopłaty, otrzymał dochód nieopodatkowany w ciągu roku (np. z działalności gospodarczej lub wynajmu) albo otrzymał przychody z zagranicy. Należy podkreślić, że obowiązek złożenia deklaracji ciąży również na nierezydentach podatkowych w Nowej Zelandii.
Niemniej na podatniku nie ciążą wszystkie obowiązki związane z przygotowaniem zeznania. W większości przypadków to władze podatkowe, opierając się na informacjach przekazanych przez pracodawców, przygotowują ogólne podsumowania należności podatkowych i przesyłają je podatnikom (są to tzw. Personal Tax Summaries). Urzędy nie tylko obliczają należny podatek, ale uwzględniają wolę skorzystania przez podatników z róznych ulg, a niekiedy nawet wybierają zwolnienia podatkowe, z których skorzystanie jest dla podatnika bardziej opłacalne.
Podatnik oczywiście może zakwestionować wyliczenia dokonane przez urząd skarbowy i złożyć wniosek o ich skorygowanie. Jednak, jeżeli uważa, że są one poprawne, nie musi podejmować żadnych dodatkowych czynności. Brak wniesienia zastrzeżeń do podsumowania przesłanego przez władze podatkowe jest w świetle nowozelandzkiego prawa podatkowego równoznaczne ze złożeniem zeznania podatkowego.
Jeżeli z podsumowania wynika kwota do zwrotu nieprzekraczająca 200 NZD, pieniądze są przelewane automatycznie na konto podatnika. Jeżeli ta kwota jest większa, podatnik jest zobowiązany do potwierdzenia otrzymanego podsumowania.
W sytuacji gdy podatnik musi uregulować dodatkowe zobowiązania podatkowe, ma on na to czas do 7 lutego roku następującego po roku podatkowym. Jeżeli korzysta z usług doradcy podatkowego, termin ten może zostać przedłużony do 7 kwietnia.
W niektórych przypadkach podatnicy są zobowiązani do złożenia osobnej deklaracji (na formularzu IR3), którą wypełniają we własnym zakresie. Również w tym przypadku władze w celu uproszczenia całej procedury i swoistego odciążenia podatnika przewidziały ułatwienie. Otóż, jeżeli podatnik składał w poprzednim roku deklarację IR3, władze podatkowe przesyłają podatnikowi na tej podstawie deklarację na dany rok. Na złożenie zeznania IR3 podatnicy mają czas do 7 lipca roku następującego po roku podatkowym, w którym uzyskany został dochód (termin ten może zostać przedłużony).
Procedury związane z rocznymi rozliczeniami podatkowymi w Nowej Zelandii są raczej przyjazne dla podatników, jako że część obowiązków biurokratycznych władze podatkowe biorą na siebie. Tak jakby uznawały, że płacenie podatków jest wystarczającym obciążeniem i nie musi się ono łączyć z dodatkowym wysiłkiem natury administracyjnej ze strony podatników.