Odkąd wprowadzono do Ordynacji podatkowej zasadę, że w przypadku złożenia korekty deklaracji podatkowej podatnik nie podlega odpowiedzialności karnej skarbowej, zainteresowanie czynnym żalem zmalało. Zupełnie niesłusznie - jest bowiem wiele okoliczności, w których czynny żal ma zastosowanie. Jakie konsekwencje dla podatników ma złożenie czynnego żalu?

AGNIESZKA TAŁASIEWICZ
partner Ernst & Young
Od sytuacji, w których nie możemy skorygować deklaracji, bo ich wcześniej po prostu nie złożyliśmy, przez popełnienie zupełnie innych czynów niezwiązanych bezpośrednio z deklarowaniem podatku (jak np. wystawienie wadliwych faktur) aż po sytuacje, w których co prawda chcielibyśmy złożyć korekty, ale w tym celu musimy wcześniej przeprowadzić skomplikowane kalkulacje, czy zebrać dodatkowe dokumenty.
Czynny żal to instytucja przewidziana przez kodeks karny skarbowy eliminująca jakąkolwiek odpowiedzialność za przestępstwo skarbowe. Polega ona na powiadomieniu organu o popełnieniu przestępstwa, ujawnieniu wszystkich okoliczności czynu oraz osób, które współdziałały przy popełnieniu tego czynu. Warunkiem skuteczności takiej autodenuncjacji jest to, aby wcześniej, przed naszym zawiadomieniem, organ nie miał jeszcze udokumentowanej wiedzy na temat popełnionego czynu. Dlatego w wielu sytuacjach złożenie czynnego żalu będzie zasadniczo skuteczne tylko do momentu wydania protokołu z kontroli.
Kolejny warunek skuteczności czynnego żalu, to zapłata uszczuplonej należności. Może ona nastąpić równolegle do składanego powiadomienia o popełnieniu przestępstwa lub później - w terminie wyznaczonym przez organ. To bardzo ważna okoliczność, dla tych, którzy zidentyfikowali w swoich rozliczeniach jakieś nieprawidłowości i planują złożenie korekt, ale potrzebują czasu na przygotowanie korekt, dokonanie obliczeń itd. Uniknięcie odpowiedzialności karnej jest możliwe również w tej sytuacji - wcześniejsza zapłata podatku i korekta deklaracji nie jest niezbędna, jeśli podatnik wywiąże się ze swoich obowiązków w terminie wyznaczonym przez organ. Oznacza to de facto, że czynny żal możemy składać niejako profilaktycznie, na pierwszym etapie usuwania zidentyfikowanych nieprawidłowości podatkowych. Dopiero później możemy zacząć żmudną często pracę związaną ze zbieraniem dokumentów, obliczaniem prawidłowej kwoty podatku, ale robimy to już z czystym sumieniem.
Not. EM
Agnieszka Tałasiewicz, partner Ernst & Young / DGP