Jedną z uproszczonych form rozliczania podatku dochodowego przez przedsiębiorców jest ryczałt. Wybór tej formy opłaca się głównie tym, którzy ponoszą niskie koszty prowadzenia firmy.
Opodatkowanie ryczałtem może wybrać nie tylko przedsiębiorca (również gdy prowadzi działalność w ramach spółki cywilnej czy jawnej osób fizycznych), ale też osoba osiągająca przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Stawki ryczałtu są zróżnicowane i zależą od rodzaju działalności (20 proc., 17 proc., 8,5 proc., 5,5 proc., 3 proc.), a podatek można opłacać miesięcznie lub kwartalnie.

Podatek od przychodów

Uproszczony charakter tej formy opodatkowania polega na tym, że podatek oblicza się od przychodów, bez uwzględniania kosztów uzyskanych przychodów. Tym samym brak jest obowiązku ewidencjonowania operacji gospodarczych dotyczących tych kosztów. Z drugiej jednak strony, taka konstrukcja ryczałtu oznacza, że wybór tej formy opodatkowania opłaca się przede wszystkim podatnikom, którzy ponoszą niższe koszty swej działalności. Specyfika zryczałtowanego podatku nie oznacza jednak, że kwota przychodu zawsze będzie stanowić podstawę opodatkowania.

Można odliczyć straty...

Podatnik, który opłaca ryczałt, może odliczyć od przychodów stratę, o której mowa w art. 9 ust. 3 i 3a ustawy o PIT, czyli stratę z lat ubiegłych. Może ją odliczyć w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość odliczenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50 proc. kwoty tej straty. Odliczenie przysługuje tylko od przychodu z tego samego źródła, które przyniosło stratę. Podatnik nie będzie mógł jednak odliczyć strat z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 oraz ze źródeł przychodów, które są wolne od podatku dochodowego.

... składki i ulgę rehabilitacyjną...

Od przychodów opodatkowanych ryczałtem można odliczyć ponadto składki na ubezpieczenia społeczne, tj. ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących. Podatnik może też pomniejszyć przychód o ulgi podatkowe określone w art. 26 ustawy o PIT, czyli odliczane od podstawy opodatkowania. Może zatem pomniejszyć przychód o kwotę wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym, jeżeli jest osobą niepełnosprawną lub ma na utrzymaniu osobę niepełnosprawną (tzw. ulga rehabilitacyjna).

...wydatki na internet

Może też uwzględnić ulgę internetową, a zatem odliczyć od przychodu wydatki ponoszone na użytkowanie internetu w miejscu zamieszkania do kwoty 760 zł, a także darowizny. Chodzi tu o darowizny na cele pożytku publicznego, kultu religijnego, krwiodawstwa - w wysokości dokonanej darowizny, nie więcej jednak niż kwoty stanowiącej 6 proc. przychodu. Łączna kwota darowizn nie może przekraczać kwoty stanowiącej równowartość 6 proc. podstawy opodatkowania, czyli przychodu. W przypadku dokonywania odliczeń podatnik musi oczywiście pamiętać o spełnieniu wszystkich wymogów określonych w art. 26 ust. 5-7h ustawy o PIT, warunkujących korzystanie z powyższych ulg.
Ustawa o podatku zryczałtowanym wyraźnie wskazuje, że jeżeli podatnik uzyskuje przychody opodatkowane różnymi stawkami ryczałtu i dokonuje odliczeń od przychodów, to może ich dokonać od każdego rodzaju przychodu w takim stosunku, w jakim w roku podatkowym pozostają poszczególne przychody opodatkowane różnymi stawkami w ogólnej kwocie przychodów.
Podatnik może też dokonać określonych odliczeń od podatku obliczonego według właściwej stawki. Ryczałt w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne opłaconej przez podatnika, o ile nie została odliczona od podatku dochodowego. Kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne, o którą pomniejsza się podatek, nie może przekroczyć 7,75 proc. wymiaru tej składki.
JAK TO ZROBIĆ...
Odliczanie ulg przy ryczałcie
PROBLEM: Jestem osobą niepełnosprawną i prowadzę własną firmę. Do rozliczeń z fiskusem wybrałem ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Czy mogę w tej sytuacji korzystać z ulgi rehabilitacyjnej?
ROZWIĄZANIE: Przedsiębiorca ma prawo odliczyć wydatki na cele rehabilitacyjne od przychodu podlegającego opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym, przy czym może to również nastąpić w trakcie roku podatkowego.