Samozatrudniony, współpracując ze swoim byłym pracodawcą, może rozliczać PIT według stawki liniowej. Musi jednak wykonywać inne czynności niż te, które świadczył wcześniej na podstawie umowy o pracę.
Podstawową formą opodatkowania uzyskiwanych dochodów przez osoby fizyczne jest trójstopniowa skala podatkowa. W 2008 roku stawki te wynoszą 19, 30 i 40 proc. podstawy opodatkowania. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą potocznie nazywane samozatrudnionymi pod pewnymi warunkami mają jednak prawo opodatkowania swoich dochodów według stawki liniowej.
Na podstawie art. 9a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.) podatnicy mogą wybrać sposób opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach liniowego PIT. Aby z tego skorzystać, mają obowiązek złożenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego do 20 stycznia roku podatkowego pisemnego oświadczenia o wyborze tej formy opodatkowania. W sytuacji gdy podatnik rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego, oświadczenie takie musi być złożone do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia tej działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.
Trzeba zauważyć, że jeśli osoba rozliczająca się według stawki liniowej uzyska z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie lub z tytułu prawa do udziału w zysku spółki niemającej osobowości prawnej przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy, lub wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym - w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania według stawki liniowej. Dodatkowo będzie on zobowiązany do wpłacenia zaliczek na PIT od początku roku, obliczonych według obowiązującej skali podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę od zaległości podatkowych.
Z tego jasno wynika, że możliwości wyboru opodatkowania PIT według stawki liniowej zostali pozbawieni podatnicy, którzy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej uzyskują przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, a usługi te są tożsame z czynnościami, które podatnik wykonywał bądź wykonuje na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy w roku podatkowym lub roku poprzedzającym rok podatkowy w ramach stosunku pracy. Możliwe będzie zatem wykonywanie innych czynności na rzecz pracodawcy i rozliczanie ich na podstawie stawki liniowej.
19 proc. wynosi liniowa stawka PIT stosowana do dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej