Jeśli w dniu wpisywania do ewidencji środków trwałych wartość samochodu osobowego była wyższa niż 20 tys. euro, za koszt podatkowy można uznać tylko część raty amortyzacyjnej.
Zgodnie z ogólnie obowiązującą zasadą w podatku dochodowym podatnik może uznać za koszt uzyskania przychodu wszystkie swoje wydatki związane z prowadzoną działalnością, o ile tylko przepis podatkowy nie ogranicza mu tego prawa. Tak jest właśnie w przypadku odpisów amortyzacyjnych z tytułu zużycia samochodu osobowego. Zgodnie z art. 23 ustawy o PIT nie są uznawane za koszt uzyskania przychodu takie odpisy w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20 tys. euro.

Dzień oddania do użytku

Kwotę graniczną ustala się, przeliczając na złote 20 tys. euro według kursu średniego tej waluty ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski. Właściwy jest przy tym kurs z dnia przekazania samochodu do używania, a nie z dnia zakupu. Ta okoliczność jest niezwykle ważna, bo często data zakupu (data wpisana na fakturze dokumentującej zakup) jest inna niż data wpisu środka trwałego w ewidencji. Wynika to z wielu okoliczności. By rozpocząć amortyzację, auto musi być zdatne do użytku, a więc zarejestrowane, ubezpieczone, czasami doposażone. Ponadto możemy wpisać do ewidencji samochód osobowy, który używaliśmy już jakiś czas do celów prywatnych, w tym rozliczany wcześniej tzw. kilometrówką.
Jeśli przekazaliśmy do używania samochód osobowy 26 czerwca 2008 r., to biorąc pod uwagę fakt, iż średni kurs euro ustalony przez NBP wynosił wówczas 3,3585 zł, graniczna wartość dla pełnej amortyzacji w koszty wynosiła 67 170 zł.
Gdy wartość początkowa wpisywanego przez nas w tym dniu do ewidencji środków trwałych samochodu osobowego wynosiła więcej, możemy wliczyć w koszty tylko część raty amortyzacyjnej. Jej wysokość ustalimy przez przemnożenie przez odsetek, jaki uzyskamy, dzieląc 67 170 zł przez wartość początkową auta. Załóżmy, że kupiliśmy samochód o wartości początkowej 82 350 zł. Wówczas ten odsetek wynosi 81,57 proc.
W praktyce oznacza to, że jeśli amortyzujemy samochód według rocznej stawki 20 proc., bo jest on nowym autem, możemy rocznie wliczyć w koszty nie 16 470 zł, ale 13 434,60 zł. Jeżeli więc wybierzemy wariant wliczania rat amortyzacji co miesiąc, koszty każdego miesiąca pomniejszymy o 1119,60 zł, podczas gdy pełny miesięczny odpis amortyzacyjny wynosi 1372,50 zł.

Dzień zawarcia umowy

Tak ustaloną ratę odpisu amortyzacyjnego stosujemy przez cały okres amortyzacji w zależności od przyjętej rocznej stawki amortyzacji, przez dwa i pół roku do pięciu lat. Nie ma możliwości podwyższania tego odsetka wraz ze wzrostem kursu euro wobec złotego ani potrzeby obniżania w sytuacji, gdyby kurs euro nadal się obniżał.

Składki na ubezpieczenie

Warto przypomnieć, że zupełnie inaczej postępujemy w przypadku wliczania w koszt, również limitowanych równowartością 20 tys. euro, składek na ubezpieczenie samochodu osobowego o wartości początkowej przekraczającej 20 tys. euro. Wówczas bowiem ewentualny limit ustala się nie według kursu średniego, ale według kursu sprzedaży walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski w dniu zawarcia umowy ubezpieczenia i w wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia, a nie stanowiącej wartość początkową.
JAK TO ZROBIĆ...
Ustalamy ratę amortyzacji samochodu
PROBLEM: Osoba prowadząca prywatną praktykę chce wykorzystywać wyłącznie do działalności samochód osobowy o wartości przekraczającej 20 tys. euro.
ROZWIĄZANIE: Podatnik musi najpierw ustalić wartość początkową auta. Gdy jest to pojazd nowy, będzie nią cena zakupu. W przypadku lekarza cena brutto, gdyż jako osobie zwolnionej z VAT nie przysługuje mu prawo do odliczenia części podatku od towarów i usług w związku z zakupem samochodu osobowego. Następnie trzeba ustalić stawkę amortyzacji. Standardowo wynosi ona 20 proc., ale w przypadku zakupu samochodu osobowego można ją podwyższyć do maksymalnie 40 proc. Mnożąc wartość początkową przez stawkę, otrzymujemy wysokość rocznego odpisu amortyzacyjnego. Teraz ustalamy wysokość odpisu podatkowego. Gdy jednak wartość początkowa auta nie przekracza 20 tys. euro, obie wartości są równe. Gdy jest wyższa, wysokość odpisu podatkowego ustalamy, mnożąc roczny odpis przez liczbę równą udziałowi równowartości 20 tys. euro w pełnej wartości początkowej auta.