Biblioteka publiczna chce przekazać darowizną książki oraz kasety VHS dla innej instytucji kultury w kwocie 83 tys. zł. Książki były opodatkowane 0-proc. VAT, więc biblioteka nie odliczała podatku naliczonego, natomiast kasety VHS były objęte 22-proc. VAT, ale też nie przysługiwało odliczenie (podatnik zwolniony podmiotowo z VAT). Czy ta darowizna będzie podlegać opodatkowaniu VAT i czy należy ją wykazać w rejestrze VAT prowadzonym przez podatników zwolnionych?

Paweł Jabłonowski
ekspert podatkowy Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy
Nie
Przekazanie przez bibliotekę zarówno książek, jak i kaset nie będzie podlegało VAT, gdyż w stosunku do tych przedmiotów nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT w związku z ich nabyciem.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Co do zasady zatem dostawa towarów podlega opodatkowaniu jedynie w przypadku, gdy jest dostawą odpłatną. Od wymienionej reguły ustawodawca przewidział wyjątki, określając, iż przez dostawę towarów rozumie się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności: przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących, osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny, jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.
Należy zwrócić uwagę na jeszcze jeden warunek opodatkowania nieodpłatnej dostawy towarów, zgodnie z którym nieodpłatne przekazania towarów podlegają opodatkowaniu, jeśli przy nabyciu tychże towarów przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia całości lub części podatku naliczonego.
Uprawnionym będzie zatem pogląd, że jeżeli podatnik przekazuje nieodpłatnie towary (które nie będą spełniały definicji prezentów o małej wartości, drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych oraz próbek) - przekazanie to podlega opodatkowaniu jako odpłatna dostawa towarów, pod warunkiem że podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub części, w związku z nabyciem powyższych towarów. Biorąc pod uwagę powyższe, przekazanie przez bibliotekę zarówno książek, jak i kaset nie będzie podlegało VAT.
Jeśli chodzi o prowadzenie ewidencji u podatników zwolnionych podmiotowo z podatku, to przepisy art. 109 ust. 1 nie wskazują wprost, co podlega ujawnieniu w ewidencji sprzedaży. Biorąc pod uwagę brzmienie powyższego przepisu, należy uznać, że ujawnieniu podlega sprzedaż, która jest zdefiniowana w art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, czyli odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. Mając na uwadze powyższą definicję, a także fakt, że przedmiotowe przekazanie nie podlega przedmiotowi opodatkowania VAT, nie należy go ujmować w ewidencji sprzedaży podatników zwolnionych podmiotowo.
(MGM)
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).