Z chwilą powstania obowiązku podatkowego przy spadkach i darowiznach liczy się miesięczny termin dla nabywcy do złożenia zeznania podatkowego lub zgłoszenia nabycia majątku przez osoby zwolnione z podatku.

Czy termin zgłoszenia liczyć od daty umowy

Otrzymałem od babci darowiznę pieniężną. Umowa została spisana dwa miesiące temu, ale pieniądze na moje konto trafiły dopiero w ubiegłym tygodniu. Czy minął już termin zawiadomienia urzędu, który uprawnia do zwolnienia z podatku?
Nie
W tym wypadku obowiązek podatkowy, od którego należy liczyć miesięczny termin na zawiadomienie urzędu o darowiźnie zwolnionej z podatku, powstał z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia. Będzie to zatem dzień wpływu pieniędzy na konto. Dopiero od tej daty zaczyna biec miesięczny termin na złożenie w urzędzie skarbowym zgłoszenia o nabyciu darowizny pieniężnej (druk SD-Z1). W przypadku umów darowizny ustawodawca wymaga formy aktu notarialnego, jednak umowa zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Nie dotyczy to przypadków, gdy akt notarialny wymagany jest ze względu na przedmiot darowizny, np. przy darowaniu nieruchomości. W innych sytuacjach, szczególnie w rodzinie, darowizny zwykle nie są potwierdzane aktem notarialnym.
Trzeba pamiętać, że wraz ze zgłoszeniem o nabyciu darowizny pieniężnej obdarowany zobowiązany jest do udokumentowania otrzymania pieniędzy na rachunek bankowy, rachunek prowadzony przez SKOK lub przekazem pocztowym. W przypadku osób uprawnionych do całkowitego zwolnienia z podatku darowizny nie trzeba zgłaszać fiskusowi, jeżeli wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie pięciu lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych nie przekracza kwoty 9637 zł.
Podstawa prawna
• Art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.).

Czy trzeba złożyć zeznanie podatkowe

W 2005 roku zmarła moja mama, po której odziedziczyłam mieszkanie. Sprawy spadkowe zaczęłam załatwiać dopiero teraz. Czy muszę złożyć zeznanie podatkowe?
Tak
Spadek został nabyty w 2005 roku w chwili śmierci spadkodawczyni (moment otwarcia spadku). Oznacza to, że całkowite zwolnienie z podatku nie przysługuje. Spadkobierczyni zobowiązana jest zatem do złożenia zeznania podatkowego na formularzu SD-3 i zapłaty podatku. Zeznanie podatkowe należy złożyć w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego. Zgodnie z przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze dziedziczenia powstaje z chwilą przyjęcia spadku. Ustawa wymaga jednak, aby do zeznania podatkowego spadkobierca dołączył dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania. W tym wypadku takim dokumentem jest prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. Postanowienie to stanowi jedyny dowód, w tym także dla urzędu skarbowego, na to, że dana osoba jest spadkobiercą, a zatem również podatnikiem.
W orzeczeniu stwierdzającym nabycie spadku sąd zawsze wymienia wszystkich spadkobierców, którzy spadek nabyli, oraz określa wysokość przypadających im udziałów. W praktyce zatem miesięczny termin na złożenie zeznania podatkowego należy liczyć od daty uprawomocnienia postanowienia sądowego potwierdzającego nabycie spadku. Postanowienie to staje się prawomocne po 21 dniach od jego wydania, o ile nie zostanie zaskarżone.
Podstawa prawna
• Art. 17a ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.).

Czy podatek może się przedawnić

W styczniu 2004 r. złożyłem w urzędzie skarbowym zeznanie podatkowe z tytułu nabycia spadku. Do tej pory nie dostałem decyzji w sprawie wysokości podatku. Czy nie będę musiał płacić podatku?
Tak
Zobowiązanie podatkowe w podatku od spadków i darowizn nie powstaje z mocy prawa, lecz z chwilą doręczenia podatnikowi decyzji określającej wysokość podatku. W tym wypadku podatnik nie ma zatem obowiązku samodzielnego obliczania wysokości należnego podatku. To organ podatkowy na podstawie danych zawartych w złożonej przez podatnika deklaracji podatkowej określa, jak wysoki podatek należy zapłacić. Na uregulowanie należności wobec fiskusa podatnik ma 14 dni od dnia doręczenia decyzji ustalającej wysokość podatku.
W przypadku zobowiązań podatkowych powstających z dniem doręczenia decyzji podatkowej występuje termin przedawnienia wymiaru podatku. Prawo organu podatkowego do ustalenia zobowiązania podatkowego w drodze doręczenia decyzji przedawnia się po upływie trzech lat, licząc od końca roku, w którym powstał obowiązek podatkowy. W takiej sytuacji zobowiązanie podatkowe w ogóle nie powstaje. Nie jest oczywiście wykluczone, że w opisanym przypadku urząd skarbowy doręczy podatnikowi decyzję wymiarową w sprawie podatku od spadków po upływie trzech lat. W takim wypadku spadkobierca powinien się od takiej decyzji odwołać, powołując się na przedawnienie terminu do wydania decyzji wymiarowej przez organ podatkowy.
Podstawa prawna
• Art. 68 par. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).

Czy składać zeznanie przy zapisie testamentowym

Zmarły przyjaciel w drodze zapisu testamentowego przyznał mi 100 tys. zł. Oznaczony przez spadkodawcę termin wypłaty zapisu mija za tydzień. Czy obowiązek podatkowy powstanie w momencie otrzymania pieniędzy?
Tak
Ustawa o podatku od spadków i darowizn odmiennie określa moment powstania obowiązku podatkowego w przypadku nabycia majątku po zmarłej osobie. Moment ten został wskazany odrębnie dla nabycia w drodze dziedziczenia, zapisu, polecenia czy też zachowku. Zapis oznacza dyspozycję spadkodawcy, którą nakłada na spadkobiercę lub zapisobiercę (dalszy zapis) obowiązek dokonania pewnego przysporzenia na rzecz innej osoby. Z chwilą otwarcia spadku powstaje stosunek zobowiązaniowy, w którym zapisobierca jest wierzycielem, a spadkobierca dłużnikiem. Przy nabyciu w drodze zapisu obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania zapisu. Od tego momentu należy liczyć miesięczny termin na złożenie zeznania podatkowego.
Podstawa prawna
• Art. 6 ust. 1 pkt 2, art. 17a ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.).

Czy zawsze zawiadamiać urząd o darowiźnie

Umowa darowizny mieszkania od rodziców została spisana u notariusza, nie płaciłam podatku i nie składałam żadnych oświadczeń w urzędzie skarbowym. Teraz słyszę, że zawiadomienie urzędu jest niezbędne dla skorzystania ze zwolnienia. Czy muszę zapłacić podatek?
Nie
Obowiązek podatkowy przy nabyciu darowizny generalnie powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego. Jednak wszystkie obowiązki formalne związane z rejestracją takiej darowizny w urzędzie skarbowym spoczywają na notariuszu. Obdarowanej przysługuje zatem całkowite zwolnienie z podatku. Nie miała ona obowiązku zawiadamiania urzędu skarbowego o nieodpłatnym nabyciu mieszkania.
Wskazać należy, że skorzystanie z całkowitego zwolnienia z podatku od darowizny w ramach najbliższej rodziny rzeczywiście jest uzależnione od złożenia w urzędzie skarbowym zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych na formularzu SD-Z1. Od tej zasady ustawodawca przewidział jednak pewne wyjątki. Obowiązek zgłoszenia został wyłączony m.in. w przypadku, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego. Wyłączenie to wynika z tego, że notariusze są płatnikami podatku od darowizny dokonanej w formie aktu notarialnego.
Notariusze, jako płatnicy podatku, określają w treści sporządzanych aktów notarialnych podstawę prawną pobrania podatku i sposób jego obliczenia, a gdy czynność jest zwolniona z podatku, zamieszczają podstawę prawną zwolnienia. Mają oni ponadto obowiązek przekazywania właściwym urzędom skarbowym odpisów sporządzanych aktów notarialnych. Zatem w opisanym przypadku urząd skarbowy został poinformowany zarówno o fakcie przekazania nieruchomości w drodze darowizny, jak i o zastosowanym zwolnieniu z opodatkowania. Warto podkreślić, że umowa przeniesienia własności nieruchomości w tym w drodze darowizny musi być zawarta w formie aktu notarialnego. W przeciwnym wypadku umowa z mocy prawa jest nieważna. Można zatem powiedzieć, że w przypadku prawidłowo dokonanej darowizny nieruchomości obowiązek zgłoszenia nabycia w praktyce nie występuje.
Podstawa prawna
• Art. 4a ust. 4 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.).

Czy od środków z IKE w spadku jest podatek

Otrzymałem w 2007 roku w spadku środki zgromadzone na indywidualnym koncie emerytalnym mojego ojca. Czy muszę od tego zapłacić podatek?
Nie
Ustawa o podatku od spadków i darowizn zawiera katalog przypadków nieodpłatnego nabycia majątku, które w ogóle podatkowi nie podlegają. Na tej liście znalazło się m.in. nabycie w drodze spadku środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym (IKE). Jeżeli rzeczy lub prawa majątkowe podlegają wyłączeniu z opodatkowania w stosunku do spadkobiercy, w ogóle nie powstanie obowiązek podatkowy.
Wyłączenie podatkowe oznacza brak zamiaru ustawodawcy objęcia zakresem opodatkowania określonych przypadków nabycia. W rezultacie, mimo że następuje fakt nabycia majątku w drodze spadku, spadkobierca nie jest obciążany obowiązkiem podatkowym.
Podstawa prawna
• Art. 3 pkt 6 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.).