Podatnicy na Łotwie mogą ubiegać się o zgodę organów podatkowych na zawieszenie płatności niektórych podatków na okres od 3 do 12 miesięcy. Uprawnienie to nie przysługuje w przypadku objęcia danego przedsiębiorcy kontrolą podatkową.
Łotwa jest jednym z najmniejszych krajów Europy, jednak może poszczycić się szybkim rozwojem gospodarczym, zaś do inwestowania w tym kraju zachęcają elastyczne regulacje na rynku pracy oraz przejrzysty system podatkowy.
- Łotewska gospodarka opiera się na działalności usługowej, ponieważ kraj ten posiada bardzo mało surowców naturalnych. Dużą rolę odgrywa m.in. przemysł budowlany, żywnościowy oraz odzieżowy. Gwałtownie wzrasta zapotrzebowanie na usługi turystyczne - podkreśla Agnieszka Poręba, konsultant w Zespole Doradztwa Podatkowego Accreo Taxand.
Procedury rejestracji przedsiębiorstwa na Łotwie nie są długotrwałe. Generalnie rozpatrywanie wniosku o rejestrację trwa trzy dni robocze. Jednak - jak tłumaczy Agnieszka Poręba - po uiszczeniu odpowiedniej opłaty termin ten może zostać skrócony nawet do jednego dnia roboczego.

Opodatkowanie CIT

Z informacji Agnieszki Poręby wynika, że podatnicy na Łotwie mogą ubiegać się o zgodę organów podatkowych na zawieszenie płatności niektórych podatków na okres od 3 do 12 miesięcy. Podatnik ma prawo korygować złożone przez siebie deklaracje podatkowe w okresie trzech lat od terminu płatności. Jednak uprawnienie to nie przysługuje w przypadku objęcia danego przedsiębiorcy kontrolą podatkową.
Podatek dochodowy od przedsiębiorstw stosowany jest wobec wszystkich firm (także zagranicznych) działających na Łotwie. Od 1 stycznia 2004 r. stawka podatku dochodowego od przedsiębiorstw na Łotwie wynosi 15 proc. i jest jedną z najniższych w krajach UE. Co do zasady termin złożenia rocznej deklaracji dla tego podatku upływa z końcem czwartego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego.
- Małe przedsiębiorstwa korzystają z ulgi podatkowej wynoszącej 20 proc. kwoty należnego podatku. Aby skorzystać z ulgi, dane przedsiębiorstwo musi spełniać co najmniej dwa z następujących warunków: jego majątek bilansowy nie przekracza 70 tys. LVL, roczny obrót netto jest mniejszy niż 200 tys. LVL, liczba zatrudnionych pracowników jest mniejsza niż 25 osób - wskazuje Agnieszka Poręba.
Dodaje, że od pewnych rodzajów przychodów przedsiębiorstwo zapłaci podatek obliczony według innej stawki: dywidendy - 10 proc. (możliwe zwolnienie przy spełnieniu warunków wynikających z Dyrektywy Parent-Subsidiary); dochód z tytułu zarządzania i konsultingu - 10 proc.; tantiemy za dzieła literackie, sztuki, filmy, nagrania audio-wideo - 15 proc.; inne należności licencyjne - 5 proc.; dochód z tytułu korzystania z praw majątkowych na Łotwie - 5 proc.; dochód z tytułu sprzedaży papierów wartościowych - 10 proc.; dochód z tytułu sprzedaży nieruchomości na Łotwie - 25 proc. Z danych naszej rozmówczyni z Accreo Taxand wynika, że do dochodu wykazanego dla celów księgowych podatnik obowiązany jest doliczyć m.in.: 40 proc. kosztów reprezentacyjnych; opłaty za ponadnormatywne zużycie surowców naturalnych oraz skażenie środowiska; kary wynikające z kontraktów handlowych; straty wynikające ze sprzedaży środków trwałych dokonanej na rzecz podmiotów powiązanych; wydatki inwestycyjne.
- Przedsiębiorcy, którzy zainwestują na Łotwie ponad 10 milionów LVL w okresie trzech lat mogą ubiegać się o specjalną ulgę w podatku dochodowym wynoszącą 40 proc. zainwestowanej kwoty, pod warunkiem, że plan inwestycyjny zostanie zaaprobowany przez rząd Łotwy - podpowiada Agnieszka Poręba.

Rozliczenia PIT

Na Łotwie obowiązuje liniowa stawka podatku dochodowego od osób fizycznych wynosząca 25 proc. Opodatkowaniu podlegają stali rezydenci od całości swoich dochodów uzyskiwanych zarówno na Łotwie, jak i poza jej granicami oraz nierezydenci od dochodów uzyskiwanych na Łotwie (z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania).
Jak wylicza Agnieszka Poręba, opodatkowaniu nie podlegają m.in. następujące dochody: dywidendy płacone zarówno przez łotewskie, jak i unijne przedsiębiorstwa, dochody z depozytów w bankach zarejestrowanych na Łotwie, wygrane na loterii, dochody ze sprzedaży własności, z wyjątkiem sprzedaży nieruchomości posiadanej przez okres krótszy niż 12 miesięcy, wypłaty z tytułu ubezpieczeń, niektóre wydatki z tytułu podróży służbowych.

Obowiązki VAT

Obowiązkowi rejestracji dla celów VAT podlegają przedsiębiorstwa, których obrót w ciągu ostatnich 12 miesięcy przekroczył 10 tys. LVL. Na Łotwie obowiązują stawki VAT 18, 5 oraz 0 proc.
Obniżona stawka 5 proc. obowiązuje dla dostaw: produktów weterynaryjnych oraz medycznych, artykułów dla niemowląt, książek, niektórych zakresów działalności środków masowego przekazu, usług hotelarskich, ciepłej i zimnej wody, kanalizacji, usuwania śmieci, biletów na wydarzenia sportowe.
Natomiast stawka 0-proc. przewidziana została m.in. dla: eksportu towarów, świadczenia usług związanych z eksportem towarów, świadczenia usług zdefiniowanych jako niedostarczone na Łotwę, dostaw towarów oraz świadczenia usług związanych z utrzymaniem i serwisem transportu międzynarodowego, dostaw niektórych usług turystycznych. Ze zwolnienia z VAT korzystają np. niektóre usługi edukacyjne i kulturalne, sprzedaż udziałów i używanych nieruchomości, sprzedaż loteryjna.
- Należny VAT płacony jest do 15 dnia miesiąca następującego po danym miesiącu. Podatnik jest także zobowiązany do składania miesięcznych oraz rocznej deklaracji podatku VAT - podpowiada Agnieszka Poręba.

Podatek od surowców

Podatek od surowców naturalnych pobierany jest od osób fizycznych oraz osób prawnych, które w oparciu o odpowiednią licencję:
• nabywają na terytorium Łotwy opodatkowane surowce naturalne,
• zanieczyszczają środowisko naturalne (ponad wyznaczone normy),
• importują nieprzyjazne dla środowiska naturalnego towary bądź zapakowane towary w celu dystrybucji na terenie Łotwy,
• dystrybuują na terytorium Łotwy nieprzyjazne dla środowiska naturalnego towary bądź zapakowane towary wyprodukowane na Łotwie.
Środki uzyskane poprzez pobór tego podatku przeznaczane są na cele ochrony środowiska naturalnego. Ponadto przedsiębiorcy finansujący projekty mające na celu zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska bądź zarządzanie odpadami mogą uzyskać ulgi podatkowe.

Podatek socjalny

Według Agnieszki Poręby obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym, czyli tzw. podatkiem socjalnym, obciążeni są: pracodawcy będący łotewskimi rezydentami, pracownicy łotewskich firm, osoby zatrudnione przez nierezydentów, osoby pracujące na zasadzie samozatrudnienia oraz emigranci, którzy znaleźli pracę na Łotwie.
Dochodem opodatkowanym podatkiem socjalnym jest każdy dochód osiągnięty z tytułu pracy na terenie Łotwy, stanowiący podstawę opodatkowania PIT. Pracodawcy zobowiązani są do pobierania podatku socjalnego z każdej wypłaty wynagrodzenia według stawki 24,09 proc. Natomiast pracownik zobowiązany jest odprowadzić 9 proc. dochodu.
- W przypadku samozatrudnionych stawka wynosi 29,95 proc., zaś dla emigrantów zatrudnionych przez przedsiębiorców niebędących łotewskimi rezydentami stawka wynosi 31,04 proc. - podaje Agnieszka Poręba.
JAKIE PODATKI PŁACI SIĘ NA ŁOTWIE
Przedsiębiorcy mogą płacić na Łotwie (w zależności od rodzaju działalności) następujące rodzaje podatków:
• dochodowy od przedsiębiorstw,
• od wartości dodanej (VAT),
• akcyzowy,
• dochodowy od osób fizycznych,
• socjalny (na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne),
• od nieruchomości,
• od surowców naturalnych,
• od opakowań,
• od cła.
JAKIE SĄ OPŁATY ZA REJESTRACJĘ FIRMY
Opłaty standardowe wynoszą:
• za rejestrację przedsiębiorstwa - 100 LVL (łatów),
• za rejestrację stałego przedstawicielstwa - 36 LVL,
• za rejestrację biura (nie prowadzi działalności, nie posiada statusu osoby prawnej) - 20 LVL.