Otrzymałem fakturę za energię elektryczną na adres biura znajdującego się w wynajętym mieszkaniu. Faktura wystawiona jest na pół roku z góry, przy czym kolejne płatności przypadają co drugi miesiąc. Czy powinienem rozliczyć VAT z takiej faktury po całkowitym jej opłaceniu, czy po zapłacie każdej kolejnej raty?

EKSPERT WYJAŚNIA
ŁUKASZ MROWIŃSKI
doradca podatkowy, KPMG
Zgodnie z polskimi regulacjami w zakresie VAT podatnik ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim nabyte towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Odliczenie to musi być jednak dokonane w terminach określonych prawem. Ogólna zasada wskazana w art. 86 ust. 11 ustawy o VAT daje podatnikowi prawo do wspomnianego odliczenia w rozliczeniu za okres, w którym nabywca otrzymał fakturę dokumentującą nabycie towaru lub usługi, jak i w rozliczeniu za okres następny. Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika: z tytułu nabycia towarów i usług, potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego.
Jednakże w odniesieniu do terminu odliczenia naliczonego VAT wynikającego z faktur dotyczących tzw. mediów, a więc faktur dokumentujących m.in. dostawę energii elektrycznej i cieplnej oraz gazu przewodowego, czy też świadczenia usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych został wprowadzony szczególny moment zarówno powstania obowiązku podatkowego, jak i momentu rozliczenia podatku naliczonego z nich wynikających przez ich nabywców.
Jak wynika z art. 86 ust. 10 pkt 3 ustawy o VAT, co do zasady prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie energii elektrycznej powstaje w rozliczeniu za okres, w którym przypada termin płatności. Odliczenie takie jest możliwe pod warunkiem, iż faktura taka zawiera informację, jakiego okresu dotyczy. W przeciwnym wypadku naliczony VAT z takiej faktury odliczany jest na zasadach ogólnych. Należy w tym miejscu wskazać, iż w przypadku podatku naliczonego, wynikającego z faktury dokumentującej nabycie energii elektrycznej, rozliczenie podatku naliczonego możliwe jest także według zasady ogólnej, a więc w rozliczeniu za okres następujący po okresie, w którym przypadał termin płatności.
W przedstawionym przez czytelnika stanie faktycznym, mamy do czynienia z sytuacją, która często występuje w praktyce, a który nie jest uregulowana żadnym przepisem szczególnym. Należy zatem w sytuacji takiej stosować odpowiednio przepisy odnoszące się do rozliczenia naliczonego VAT, wynikającego z nabycia mediów, odliczając (niezależnie od terminu faktycznego dokonania zapłaty) VAT wynikający z faktury częściowo, w rozliczeniu za okresy (miesiące/kwartały - w zależności od sposobu rozliczania się przyjętego przez podatnika), w których przypadają terminy płatności kolejnych rat. Polskie przepisy ustawy o VAT nie dają jednak podatnikom w omawianej sytuacji prawa do wcześniejszego rozliczenia podatku naliczonego, wynikającego z rat późniejszych.
(EW)
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 86 ust. 1-2, ust. 10 pkt 3 i ust. 11 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).