Czas wakacji to często okres zakładania działalności gospodarczej. W sezonie letnim kwitnie handel, zwłaszcza w miejscowościach nadmorskich czy górskich. Podatnicy, którzy parają się tylko i wyłącznie działalnością sezonową, muszą wiedzieć, że prowadzenie biznesu okresowego nie zwalnia ich z obowiązków podatkowych. Przedsiębiorca działający tylko przez część roku ma takie same prawa i obowiązki jak podatnik, który prowadzi firmę całoroczną. Dla wyjaśnienia pojawiających się wątpliwości w zakresie rozliczania działalności sezonowej prezentujemy dziś wybrane interpretacje organów podatkowych wraz z opiniami specjalistów.
BURMISTRZ MIASTA I GMINY PIWNICZNA-ZDRÓJ o stawkach podatkowych

Zawieszenie działalności nie obniża stawki podatku

Czasowe niewykorzystywanie gruntu do prowadzenia działalności gospodarczej nie uzasadnia do zastosowania innej stawki podatku niż od gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ BURMISTRZ
Czy dzierżawca użytków rolnych i gruntów zadrzewionych i zakrzewionych, prowadzący na tych gruntach działalność gospodarczą (wyciągi i trasy narciarskie), powinien w sezonie zimowym płacić podatek od nieruchomości, jak za grunty związane z działalnością gospodarczą, zaś w sezonie letnim podatek rolny zgodnie z klasyfikacją zawartą w ewidencji gruntów?
ODPOWIEDŹ BURMISTRZA
Z definicji zawartej w art. 2 ust. 2 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 121, poz. 844 z późn. zm.) wynika, że opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.
Grunty oznaczone w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem rolnym. Zasada ta znajduje potwierdzenie w art. 1 ustawy z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 136, poz. 969 z późn. zm.), w którym stwierdza się, że opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków, jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych.
Wyjątkiem od wskazanej zasady jest sytuacja, w której użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych zostaną zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. W takiej sytuacji grunt, pomimo że jest użytkiem rolnym, będzie opodatkowany podatkiem od nieruchomości, co wynika pośrednio z art. 2 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. W praktyce największym problemem jest ustalenie zakresu pojęcia grunty zajęte na wykonywanie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Ani w ustawie o podatku rolnym, ani w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych nie zdefiniowano tego pojęcia. W doktrynie podkreśla się, że sam fakt posiadania gruntu przez przedsiębiorcę skutkuje uznaniem gruntu za związany z prowadzeniem działalności gospodarczej. Nie jest to jednak podstawą do twierdzenia, że jest to grunt zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej. Grunty zajęte to grunty, na których w rzeczywistości wykonywane są czynności składające się na prowadzenie działalności gospodarczej. Warto też pamiętać, że prowadzeniem działalności gospodarczej będzie także wykorzystywanie gruntu m.in. jako placu magazynowego, parkingu, gruntu pod budowlami itp.
Zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej nie znaczy aktualnie, czasowo. Gdyby przez pojęcie zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej rozumieć grunty aktualnie, czasowo użytkowane na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej, powstałaby sytuacja, w której podatnik miałby prawo do czasowego nieopodatkowania wyższą stawką gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej w sytuacji faktycznego niewykorzystywania gruntu dla potrzeb działalności. Doprowadziłoby to do nadużyć zapisów art. 2 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. W praktyce urzędnicy musieliby dokonywać bardzo częstych oględzin gruntów swoich podatników, bowiem łatwo można by korygować deklaracje, wykazując, że w jednym miesiącu działalność jest prowadzona na 1000 mkw., a w następnym tylko na 200 mkw. A przecież zasadniczo nie na tym polega rola organu podatkowego.
W doktrynie prawa czasowe niewykorzystywanie gruntu do prowadzenia działalności gospodarczej nie uzasadnia do zastosowania innej stawki podatku niż od gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Pas gruntu wykorzystywany do obsługi wyciągu powinien być opodatkowany - na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych - stawką od działalności gospodarczej, ponieważ prowadzenie wyciągu narciarskiego spełnia przesłanki z art. 2 ust. 1 ustawy o działalności gospodarczej.
Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego burmistrza miasta i gminy Piwniczna-Zdrój z 11 kwietnia 2007 r. (nr 3110/12/07)
OPINIA
KATARZYNA BIEŃKOWSKA
doradca podatkowy w Dewey & LeBoeuf
Podatek od nieruchomości w odniesieniu do gruntów wykorzystywanych w działalności gospodarczej jest zasadniczo wyższy niż podatek rolny. Stąd powstają kontrowersje i problem rozgraniczenia, w toku bieżącej działalności, zasad opodatkowania w tym zakresie. Każdorazowo należy najpierw właściwie określić, jakiemu podatkowi (rolnemu czy od nieruchomości) podlegać będzie grunt. Podstawą tych ustaleń powinna być przede wszystkim okoliczność, w jaki sposób sklasyfikowany jest dany grunt, tj. czy zaklasyfikowany jest on w ewidencji jako rolny. Jest to podstawowe i zasadnicze kryterium. Następnie należy ustalić, czy jest on zajęty na prowadzenie działalności. Określenie to należy interpretować według jego językowego znaczenia, tzn. jako grunt faktycznie używany do prowadzenia działalności. Nie wydaje się prawidłowe stanowisko, że podatek od nieruchomości byłby należny z tytułu samego posiadania gruntu zaklasyfikowanego jako grunt rolny (bez względu na faktyczny sposób wykorzystywania tego gruntu) przez podmiot gospodarczy. Kontrowersje w tym zakresie wynikają z braku definicji legalnej pojęcia gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej. Nie jest ono tożsame z pojęciem gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Grunty zajęte to grunty, na których w rzeczywistości wykonywane są czynności składające się na prowadzenie firmy. Ustawy podatkowe nie wskazują żadnych kryteriów czasowych, pozwalających na różnicowanie stawek w zależności od okresowych zmian w zakresie faktycznego wykorzystania nieruchomości. Wydaje się, że czasowe niewykorzystywanie gruntu do prowadzenia działalności gospodarczej nie uzasadnia zastosowania innej stawki podatku niż od gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.
BURMISTRZ MIASTA KRYNICA-ZDRÓJ o przedmiocie opodatkowania

Dla wysokości podatku ważny jest okres prowadzenia firmy

Podatnik, który używa gruntów pod trasy zjazdowe, powinien przez okres faktycznego ich wykorzystania płacić podatek od nieruchomości według stawki dla gruntów związanych z działalnością gospodarczą.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ BURMISTRZ
Spółka jest właścicielem i użytkownikiem wieczystym gruntów oznaczonych w ewidencji gruntów i budynków jako grunty rolne klasy PsV i Ps VI. Jak płacić podatek od nieruchomości, gdy grunty sezonowo wykorzystywane są pod trasy zjazdowe?
ODPOWIEDŹ BURMISTRZA
Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej. Przedsiębiorca władający gruntem ujętym w ewidencji jako rolny jest podatnikiem podatku rolnego, chyba że ten grunt zostanie zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej, w takim przypadku grunt należy opodatkować podatkiem od nieruchomości. Za grunty zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej uznaje się grunty, na których w rzeczywistości wykonane są czynności składające się na prowadzenie działalności gospodarczej, czyli zarobkowej działalności wytwórczej, budowlanej, handlowej bądź usługowej, wykonywanej w sposób zorganizowany i ciągły. Grunty będą więc zajęte na prowadzenie działalności nie tylko wtedy, gdy np. znajduje się na nich zakład produkcyjny, ale również wtedy, gdy służyć będzie przedsiębiorcy jako plac magazynowy, parking itp. Również podjęcie na takim gruncie prac niwelacyjnych, wytyczanie dróg to fakty świadczące o zajęciu gruntów na prowadzenie działalności gospodarczej. Jeżeli zajęcie gruntów rolnych na działalność gospodarczą ma charakter okresowy (kilka miesięcy w roku) przez ten okres opodatkowane są one podatkiem od nieruchomości ze stawką właściwą dla przedmiotów opodatkowania zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej, a przez pozostałą część roku podatkiem rolnym.
Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego burmistrza miasta Krynica-Zdrój z 29 czerwca 2005 r. (nr FB/PiOL /3110/1/5/05)
OPINIA
EWA OPALIŃSKA
doradca podatkowy w Kancelarii Prawnej GLN
Cytowana interpretacja jest zgodna z ugruntowaną w orzecznictwie sądów administracyjnych wykładnią przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Zgodnie z nią klasyfikacja gruntu w ewidencji gruntów i budynków jako użytku rolnego powoduje jego opodatkowanie podatkiem rolnym i wyłączenie z opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Z jednym wyjątkiem. Jeśli grunt rolny jest zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej (innej niż działalność rolnicza), podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Istotne jest, że pojęcie grunty zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej nie jest tożsame z pojęciem gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Posiłkując się wykładnią językową, sądy podkreślają, że są to grunty używane faktycznie do prowadzenia działalności. W ten sposób grunty rolne wykorzystywane sezonowo w działalności gospodarczej opodatkowuje się w tym okresie podatkiem od nieruchomości. Z drugiej strony, w orzecznictwie podkreśla się, że treść wpisu do ewidencji gruntów i budynków klasyfikująca dany grunt jako użytek rolny decyduje o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od nieruchomości, niezależnie od zgodności z rzeczywistością. Zatem, nawet jeśli wydano decyzję wyłączającą grunty z produkcji rolnej, to dopóki wpis do stosownej ewidencji nie jest zmieniony, dopóty grunt ten nie podlega podatkowi od nieruchomości (o ile nie jest faktycznie zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej).
URZĄD SKARBOWY W WADOWICACH o kontynuacji działalności

NIP może przejść z jednej spółki na drugą

Numer identyfikacji podatkowej nadany spółce cywilnej przejdzie na spółkę jawną powstałą w wyniku przekształcenia.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
Czy po przekształceniu spółki cywilnej w spółkę jawną NIP pozostaje bez zmian?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
Stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 269, poz. 2681 z późn. zm.) NIP nadany podatnikowi nie przechodzi na następcę prawnego z wyjątkiem przekształcenia spółki cywilnej w spółkę handlową lub spółki handlowej w inną spółkę handlową. Tak więc NIP nadany spółce cywilnej przejdzie na spółkę jawną powstałą w wyniku przekształcenia.
Wspólnicy spółki cywilnej, którzy dokonują w sądzie rejestrowym zgłoszenia spółki jawnej, mogą posługiwać się w związku z prowadzeniem działalności w ramach spółki jawnej tylko i wyłącznie numerem identyfikacji podatkowej przyznanym dotychczasowej spółce cywilnej. W związku z tym spółka jawna, po otrzymaniu wypisu z sądu rejestrowego, jest zobowiązana do zaktualizowania danych na formularzu NIP-2. Po złożeniu aktualizacji danych NIP spółki cywilnej stanie się NIP spółki jawnej. Na wniosek spółki jawnej urząd skarbowy potwierdza aktualne dane spółki jawnej na formularzu NIP-5.
Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego naczelnika Urzędu Skarbowego w Wadowicach z 14 września 2006 r. (nr EP/400-1/2006)
OPINIA
MARCIN BIERNACKI
prezes zarządu firmy Biernacki w Krakowie
Zasady związane z przekształcaniem spółek wymienione są przede wszystkim w kodeksie spółek handlowych. W praktyce pojęcie przekształcenia często mylone jest z pojęciem wniesienia (aportu) majątku istniejącego przedsiębiorstwa do nowo powstałego przedsiębiorstwa.
Chcąc zachować ciągłość istnienia przedsiębiorstwa, a przede wszystkim posiadanych przez nie numerów identyfikacyjnych (NIP, REGON), a także wszelkich innych umów, zezwoleń, praw, koncesji czy ulg, konieczne jest dokonanie przekształcenia w rozumieniu i z zachowaniem przepisów KSH. Ponadto Ordynacja podatkowa dopuszcza również sukcesję praw i obowiązków na gruncie prawa podatkowego, a więc po przekształceniu możliwe jest np. zachowanie nadwyżki VAT naliczonego nad należnym, nadpłaty w podatku dochodowym czy też rozliczenie strat z lat ubiegłych.
URZĄD SKARBOWY W SŁUPSKU o procedurach szczególnych

Zawieszenie działalności nie wpływa na limity VAT

Zawieszenie wykonywania czynności opodatkowanych przed końcem roku podatkowego nie powoduje zmiany progu obrotu liczonego proporcjonalnie, który uprawnia do korzystania ze zwolnienia od VAT.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
Czy czasowe zaprzestanie wykonywania czynności przed końcem roku podatkowego (działalność sezonowa) spowoduje zmniejszenie kwoty obrotu uprawniającej do korzystania ze zwolnienia od VAT?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
Podatnik rozpoczynający wykonywanie czynności opodatkowanych VAT w trakcie roku podatkowego jest zwolniony od podatku, jeżeli przewidywana przez podatnika wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży, kwoty 10 tys. euro (przyp. red. - od 1 stycznia 2008 r. limit ten wynosi 50 tys. zł).
Jeżeli faktyczna wartość sprzedaży w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę 10 tys. euro, zwolnienie z VAT traci moc z momentem przekroczenia kwoty 10 tys. euro. Przy obliczaniu progu sprzedaży uprawniającej do korzystania ze zwolnienia od VAT w przypadku rozpoczęcia działalności w trakcie roku podatkowego należy uwzględnić sprzedaż w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży. W omawianej sprawie podatniczka za okres prowadzonej działalności powinna przyjąć 184 dni. Ustalając w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży kwotę obrotu, po przekroczeniu której nastąpi utrata prawa do korzystania ze zwolnienia od podatku, należy wziąć pod uwagę następujące dane: liczba dni pozostających od rozpoczęcia działalności do końca roku 2005: 184; liczba dni w roku 2005 ogółem: 365; roczny limit obrotu na rok 2005: 43 800 zł; kwota obrotu wyliczona w proporcji w przypadku rozpoczęcia działalności (43 800 zł: 365) x 184 = 22 080 zł.
Zatem z dniem przekroczenia w 2005 roku kwoty obrotu w wysokości 22 080 zł nastąpi w przypadku podatniczki utrata prawa do korzystania ze zwolnienia od podatku od towarów i usług i zaprzestanie wykonywania czynności przed końcem roku nie spowoduje zmiany jej wysokości.
Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego naczelnika Urzędu Skarbowego w Słupsku z 25 sierpnia 2005 r. (nr P III/1/443-74/05).
OPINIA
PAWEŁ JABŁONOWSKI
doradca podatkowy w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy
Z technicznych spraw należy na wstępie stwierdzić, że uwaga organu podatkowego dotycząca okresu liczenia proporcji jest słuszna - dla potrzeb kalkulacji kwoty uprawniającej do zwolnienia należy brać pod uwagę dni, a nie miesiące.
Kwestia będąca przedmiotem zapytania podatnika raczej nie rodziła wątpliwości, na zmniejszenie kwoty uprawniającej do skorzystania ze zwolnienia podmiotowego ma wpływ moment rozpoczęcia działalności opodatkowanej, a nie jej faktyczne zawieszenie. W tym drugim przypadku nie traci się bowiem atrybutu podatnika VAT.
Warto pamiętać, że od 1 stycznia 2008 r. zmienił się limit uprawniający do skorzystania z podmiotowego zwolnienia i wynosi on 50 tys. zł. Wartość ta została wyrażona w złotych polskich i nie wymaga już przeliczania, jak to miało miejsce do końca 2007 roku. W obliczu zmieniających się kursów walut, a zwłaszcza słabnącego euro, będącego podstawą do wyliczania limitu, zaplanowanie działalności mogło być utrudnione.
DRUGI URZĄD SKARBOWY W KIELCACH o formach opodatkowania

Podatnik może płacić i liniowy PIT, i ryczałt

Opodatkowanie dochodów uzyskanych z prowadzenia działalności w formie spółki cywilnej podatkiem liniowym nie wyklucza możliwości opodatkowania ryczałtem dochodów z działalności gospodarczej prowadzonej przez podatnika samodzielnie.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
Czy można opodatkować podatkiem liniowym dochody uzyskiwane z działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki cywilnej, prowadząc jednocześnie firmę jednoosobową opodatkowaną ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
Zgodnie z art. 9a ust. 2 ustawy o PIT podatnicy mogą co do zasady wybrać sposób opodatkowania dochodów osiąganych z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach liniowego PIT. W tym przypadku są zobowiązani do złożenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, w terminie do 20 stycznia roku podatkowego, pisemnego oświadczenia o wyborze tego sposobu opodatkowania. Jeżeli podatnik rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego - oświadczenie należy złożyć do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia tej działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.
W przypadku gdy podatnik prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą: samodzielnie i w formie spółek niemających osobowości prawnej; w formie spółki lub spółek niemających osobowości prawnej, to zgodnie z art. 9a ust. 5 ustawy o PIT dokonany wybór sposobu opodatkowania dotyczy wszystkich form prowadzonej działalności, w stosunku do których mają zastosowanie przepisy ustawy o PIT.
Zatem wybór liniowego PIT dotyczy wyłącznie form prowadzonej działalności, do których mają zastosowanie przepisy ustawy o PIT, czyli takich, które są opodatkowane na podstawie skali lub podatkiem liniowym.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 144, poz. 930 z późn. zm.) opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych z pozarolniczej działalności gospodarczej, o których mowa w art. 14 ustawy o podatku dochodowym, w tym również gdy działalność ta jest prowadzona w formie spółki cywilnej osób fizycznych lub spółki jawnej osób fizycznych. Przychodów opodatkowanych w formach zryczałtowanych nie łączy się z przychodami (dochodami) podlegającymi opodatkowaniu na podstawie ustawy o PIT.
Tak więc opodatkowanie przychodów w formie ryczałtu nie pozbawia podatnika możliwości wyboru opodatkowania dochodów uzyskiwanych z tytułu prowadzenia działalności w formie spółki cywilnej - podatkiem liniowym.
Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Kielcach z 15 września 2006 r. (nr OG-005/151/2006 PDI-415/22/2006)
OPINIA
JOANNA ŚWIERZYŃSKA
menedżer w firmie Deloitte
Podatnicy mogą wybrać opodatkowanie dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej 19-proc. podatkiem liniowym. W przypadku podatnika prowadzącego działalność w różnych formach, np. samodzielnie i w formie spółki niemającej osobowości prawnej, wybór liniowej formy opodatkowania dotyczy wszystkich form prowadzenia działalności, do których mają zastosowanie przepisy ustawy o PIT. W myśl tego przepisu niedopuszczalna jest zatem sytuacja, kiedy dochody uzyskiwane przez podatnika z działalności prowadzonej samodzielnie podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych, tj. według stawek progresywnych, a dochody uzyskane z tytułu bycia wspólnikiem w spółce niemającej osobowości prawnej są opodatkowane 19-proc. podatkiem linowym. Wybór formy opodatkowania powinien być tożsamy w przypadku dochodów z każdej działalności, do której zastosowanie mają przepisy ustawy o PIT. Brak jest natomiast ograniczenia co do możliwości wyboru na gruncie ustawy PIT opodatkowania podatkiem liniowym dochodów uzyskiwanych przez wspólnika spółki osobowej, przy jednoczesnym opodatkowaniu dochodów uzyskiwanych przez niego z działalności prowadzonej samodzielnie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Do tej drugiej formy działalności zastosowanie będą bowiem miały przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne a nie ustawy o PIT. Pamiętać jednak należy, że aby dochody z prowadzonych działalności były opodatkowane odpowiednio podatkiem liniowym oraz ryczałtowo, podatnik powinien złożyć w wyznaczonych ustawowo terminach oświadczenia o wyborze tych form opodatkowania dla konkretnego rodzaju prowadzonej działalności.
IZBA SKARBOWA W LUBLINIE o rozliczeniach PIT

Kierowca może uwzględnić diety za podróż służbową

Osoba prowadząca działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług transportowych może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów diety z tytułu podróży służbowej do wysokości określonej w przepisach.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA
Podatnik prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem jest świadczenie usług transportowych wyłącznie na rzecz jednego podmiotu, którym jest firma transportowa. Podatnik świadczy usługi na terenie kraju i za granicą. Podczas wyjazdów ponosi osobiście wydatki związane z utrzymaniem. Czy można zaliczyć w ciężar kosztów uzyskania przychodów diety z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w formie jednoosobowego podmiotu gospodarczego?
ODPOWIEDŹ IZBY
Bezsporne ustalenia dotyczące stanu faktycznego istniejącego w przedmiotowej sprawie wskazują na prowadzenie przez podatnika działalności gospodarczej w zakresie świadczenia usług transportowych na terenie kraju.
Z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT. Z kolei zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 52 ustawy o PIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wartości diet z tytułu podróży służbowych osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących - w części przekraczającej wysokość diet przysługujących pracownikom, określoną w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra, tj. rozporządzeniem ministra pracy i polityki socjalnej z 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz.U. nr 236, poz. 1990 z późn. zm.), jak również w rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej z 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz.U. nr 236, poz. 1991 z późn. zm.).
Tym samym osoba świadcząca usługi transportu samochodowego, podobnie jak każdy inny podatnik prowadzący działalność gospodarczą - do kosztów uzyskania przychodów może zaliczyć wartość diet - do wysokości określonego limitu - pod warunkiem że są one związane z odbywaniem podróży służbowej i spełnione są warunki wynikające z cyt. art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W rozpatrywanej sprawie ograniczenie zakresu obowiązywania art. 23 ust. 1 pkt 52 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych poprzez wykładnię systemową odwołującą się wprost i bezkrytycznie do kodeksu pracy, w myśl którego za podróż służbową należy uznać wykonywanie przez pracownika - na polecenie pracodawcy, zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy - jest nieuzasadnione. Adresatem tego przepisu są pracownicy wykonujący na polecenie pracodawcy określone zadania służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy, nie zaś osoby fizyczne prowadzące i osobiście wykonujące działalność gospodarczą.
Wobec braku definicji terminu i określenia zakresu pojęcia podróży służbowej w prawie podatkowym przepisy kodeksu pracy mogą znaleźć w nim odpowiednie zastosowanie. Nie oznacza to jednak, że na tej podstawie siedzibą podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą lub stałym miejscem działalności jej wykonywania jest zadeklarowany obszar możliwości jej prowadzenia, na przykład tak jak w sprawie niniejszej - teren całego kraju.
Każda działalność gospodarcza posiada określoną bazę i podstawę, w tym miejsce, do którego jest faktycznie oraz prawnie odnoszona.
Decyzja w sprawie interpretacji prawa podatkowego dyrektora Izby Skarbowej w Lublinie z 2 października 2007 r. (nr PF-4117-219/EM/07)
OPINIA
ŁUKASZ BĄCZYK
konsultant w dziale doradztwa podatkowego Pricewaterhouse-Coopers
W przytoczonej decyzji władze skarbowe potwierdziły, że osoba prowadząca działalność gospodarczą może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów diety z tytułu podróży służbowej do wysokości określonej w stosownych przepisach.
Należy pamiętać o tym, że pojęcie podróży służbowej nie jest zdefiniowane w prawie podatkowym, a w kodeksie pracy odnosi się wyłącznie do pracowników, którzy na podstawie polecenia pracodawcy wykonują zadanie służbowe poza siedzibą pracodawcy lub miejscem wykonywania swojej pracy. W związku z tym w przypadku osób wykonujących działalność gospodarczą istotna jest wartość diety, którą zamierzają zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów (powinni oni pamiętać o limicie), trudno jest bowiem mówić o podróży służbowej w przypadku osoby wykonującej działalność gospodarczą we własnym imieniu i niepozostającej w żadnym stosunku służebności.
URZĄD SKARBOWY W STRZELCACH OPOLSKICH o rozliczeniach podatkowych przedsiębiorców

Przystąpienie do spółki cywilnej nie pozbawia prawa do prowadzenia indywidualnej działalności

Fakt podjęcia działalności gospodarczej przez podatnika jako wspólnika spółki cywilnej i zadeklarowania opodatkowania dochodów z tego tytułu na zasadach ogólnych nie stanowi przeszkody w kontynuowaniu opodatkowywania zryczałtowanym podatkiem dochodowym od przychodów z działalności indywidualnej.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
Podatniczka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług remontowych, rozliczając się z tego tytułu w formie zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów ewidencjonowanych. Zamierza rozszerzyć działalność i przystąpić do spółki cywilnej jako udziałowiec. Spółka cywilna prowadzić będzie działalność handlową, a formą opodatkowania dla tej spółki będą zasady ogólne. Czy przy prowadzeniu jednoosobowej działalności gospodarczej w zakresie usług remontowych opodatkowanej w formie ryczałtu ewidencjonowanego można jednocześnie zostać udziałowcem spółki cywilnej, której dochody rozliczane będą na zasadach ogólnych?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych z pozarolniczej działalności gospodarczej, o których mowa w art. 14 ustawy o podatku dochodowym, w tym również, gdy działalność jest prowadzona w formie spółki cywilnej osób fizycznych lub spółki jawnej osób fizycznych. Treść przytoczonego przepisu umożliwiła podatnikowi wybór formy opodatkowania przychodów uzyskiwanych z pozarolniczej działalności gospodarczej, wykonywanej samodzielnie, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, od momentu jej rozpoczęcia.
Zaznaczyć należy, że przepisy prawa podatkowego traktują działalność gospodarczą, prowadzoną w formie spółki cywilnej, jako odrębną działalność, niezwiązaną z pozarolniczą działalnością gospodarczą wykonywaną samodzielnie oraz nie będącą jej częścią. Odrębny charakter rozpoczętej działalności prowadzonej w formie spółki cywilnej powoduje, że należy potraktować ją jako nowe przedsięwzięcie, a nie poszerzenie zakresu funkcjonującego dotychczas, opodatkowanego zryczałtowanym podatkiem dochodowym.
Ponadto trzeba podkreślić, że art. 8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym zawiera zamknięty katalog okoliczności powodujących utratę prawa do opodatkowania działalności gospodarczej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Ten artykuł nie przewiduje wyłączenia opodatkowania przychodów uzyskiwanych z działalności wykonywanej samodzielnie zryczałtowanym podatkiem dochodowym z powodu rozpoczęcia działalności w formie spółki cywilnej, opodatkowanej na zasadach ogólnych.
Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego naczelnika Urzędu Skarbowego w Strzelcach Opolskich z 26 czerwca 2006 r. (nr PD/415-13/06)
OPINIA
MIROSŁAWA PRZEWOŹNIK-KURZYCA
szef zespołu do spraw postępowań podatkowych Kancelarii Salans
Z interpretacji wynika, że sam fakt podjęcia działalności gospodarczej jako wspólnik spółki cywilnej i zadeklarowania opodatkowania dochodów z tego tytułu na zasadach ogólnych nie stanowi przeszkody w kontynuowaniu opodatkowywania zryczałtowanym podatkiem dochodowym przychodów z działalności indywidualnej. Zarówno komentowana interpretacja, jak i inne wydane w podobnych stanach faktycznych podkreślają, że działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki cywilnej jest odrębną działalnością, niezwiązaną z pozarolniczą działalnością wykonywaną indywidualnie, a każda z nich może być opodatkowana w odrębny sposób. Inną kwestią jest to, jakiego rodzaju usługi lub działania podatnik zamierza wykonywać w ramach poszczególnych działalności. Nie wszystkie bowiem mogą być opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Dodatkowo, jak wynika z interpretacji np. Izby Skarbowej w Olsztynie (nr PDF/E/4117-1-86/05), jeśli podatnik podejmie w ramach nowej działalności gospodarczej, niezależnie od jej formy, działania wymienione w art. 8 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, to nie będzie mógł w ogóle zastosować opodatkowania zryczałtowanym podatkiem żadnych swoich przychodów, także z innych rodzajów działalności.
TRZECI URZĄD SKARBOWY W GDAŃSKU o dokształcaniu pracowników

Wydatki na szkolenia pracowników mogą być zaliczane w koszty

Spółka może zaliczyć w całości do kosztów uzyskania przychodów wydatki poniesione na organizację szkoleń, w tym wydatki na zakup biletów lotniczych dla uczestników, gdyż szkolenia te są w oczywisty sposób związane z prowadzoną przez spółkę działalnością gospodarczą.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
Spółka planuje zorganizować cykl tygodniowych szkoleń (konferencji) dotyczących najnowszych technologii stosowanych w produktach spółki, sposobów wykonywania robót budowlanych przy pomocy jej produktów itp. Szkolenia odbywać się będą poza granicami Polski. W ramach organizacji szkoleń spółka zapewni uczestnikom przelot w obie strony, noclegi, wyżywienie oraz pakiet szkoleń. Czy odsetki od kredytu zaciągniętego na zakup ośrodka wypoczynkowego, ubezpieczenie majątku działalności sezonowej itp. wydatki stanowią koszt uzyskania przychodu przez cały rok podatkowy, również w przypadku wykreślenia z wpisu ewidencji działalności gospodarczej miejsca prowadzenie oraz rodzaju prowadzonej działalności na określony czas, z zamiarem kontynuowania w przyszłości?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zabezpieczenia źródeł przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT. Aby dany wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu, powinien spełniać łącznie następujące warunki: pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub ze źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu; nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o PIT; zostać właściwie udokumentowany.
Zatem kwalifikując poniesione wydatki do kosztów uzyskania przychodów podatnik powinien kierować się podstawową zasadą związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym kosztem, a możliwością osiągnięcia przychodu, bowiem to na podatniku spoczywa ciężar udowodnienia tego faktu. Ustawodawca wiąże koszty uzyskania przychodów z celem ich poniesienia, jakim jest osiągnięcie przychodu.
Przyjąć należy, że kosztami uzyskania przychodu są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągniecie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów.
Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, że jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Zatem podatnik zobowiązany jest wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność.
Wobec tak przyjętej interpretacji art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wydatki, jakie spółka poniesie na organizację szkoleń (konferencji) poza granicami kraju, mogą w całości stanowić koszty uzyskania przychodów, ponieważ przepisy prawa podatkowego nie wytyczają w tym względzie żadnych limitów i ograniczeń.
Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego w Gdańsku z 22 listopada 2006 r. (nr DF/415-1170/06/FD).
OPINIA
TOMASZ RYSIAK
prawnik z Kancelarii Magnusson
W przedmiotowej interpretacji urząd uznał za prawidłowe stanowisko podatnika w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatków poniesionych na szkolenie kontrahentów podatnika oraz innych podmiotów. Stanowisko urzędu było pozytywne, mimo że szkolenie organizowane przez podatnika było bezpłatne dla jego uczestników, w związku z czym nie osiągnął on przychodu z tytułu jego organizacji. Jednakże, jak stwierdził podatnik, wydatki poniesione na organizację szkolenia będą miały wpływ na zmniejszenie się liczby reklamacji oraz na zwiększenie popytu na świadczone przez podatnika usługi, a tym samym będą pośrednio oddziaływały na zwiększenie przychodów osiąganych przez podatnika. Tym samym, zgadzając się ze stanowiskiem podatnika wskazanym we wniosku, urząd opowiedział się za szerokim rozumieniem związku kosztów z przychodem.
Łukasz Bączyk, konsultant w dziale doradztwa podatkowego Pricewaterhouse-Coopers / DGP
Joanna Świerzyńska, menedżer w firmie Deloitte / DGP
Paweł Jabłonowski, doradca podatkowy w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy / DGP
Marcin Biernacki, prezes zarządu firmy Biernacki w Krakowie / DGP
Ewa Opalińska, doradca podatkowy w Kancelarii Prawnej GLN / DGP
DGP