Wypłata ekwiwalentów pieniężnych emerytom i rencistom w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł jest zwolniona z podatku dochodowego. Jeśli wypłaty przekroczą wskazany limit, od nadwyżki należy zapłacić podatek.

JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
Szkoła jest gminną jednostką samorządową, działającą na podstawie uchwały rady miasta, udzielającą pomocy socjalnej emerytom i rencistom w formie finansowej, od której naliczano i odprowadzano podatek. W najbliższym czasie szkoła zamierza wypłacać ekwiwalenty pieniężne w zamian za świadczenia rzeczowe w formie paczek żywnościowych, na rzecz byłych pracowników, którzy obecnie są emerytami lub rencistami. Przyznane świadczenia w roku podatkowym nie przekroczą kwoty 2280 zł na każdego emeryta lub rencistę. Czy w świetle obowiązującej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wartość wypłaconych ekwiwalentów pieniężnych w zamian za paczki żywnościowe podlega opodatkowaniu 10-proc. zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.; dalej ustawa o PIT), aby świadczenie rzeczowe korzystało ze zwolnienia od podatku, muszą być spełnione łącznie następujące warunki: świadczenie ma być świadczeniem rzeczowym lub ekwiwalentem pieniężnym w zamian tych świadczeń, świadczenie ma otrzymać emeryt lub rencista, świadczenie to musi być przyznane wskazanym osobom w związku z istniejącym uprzednio stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy, kwota ekwiwalentu pieniężnego (dla podatnika) nie może przekroczyć w roku podatkowym wysokości 2280 zł.
Zawarte w omawianym przepisie sformułowanie: w zamian, świadczy o tym, że faktycznie przysługujące, na podstawie odrębnych przepisów (układu zbiorowego pracy bądź innych obowiązujących u pracodawcy przepisów resortowych), świadczenia rzeczowe nie zostały przekazane emerytom i rencistom przez zakład pracy.
Z przedmiotowego zwolnienia nie mogą korzystać świadczenia pieniężne, które nie mają swojego odpowiednika w pierwotnym prawie do świadczenia rzeczowego. Ustawodawca nie dokonał w omawianym przepisie wyszczególnienia rodzajów świadczeń rzeczowych. Świadczeniami rzeczowymi są świadczenia w naturze (nie w pieniądzu), np. paczki żywnościowe, bilety na imprezy sportowe, kulturalne, oświatowe itp. Ponadto z omawianego zwolnienia nie mogą korzystać wszystkie świadczenia pieniężne wypłacane emerytom i rencistom. Wolne od podatku dochodowego są te świadczenia pieniężne, które wypłacane są w zamian za świadczenia rzeczowe, które są ich ekwiwalentem. Ekwiwalent w znaczeniu słownikowym to rzecz równa innej wartością, odpowiednik, równoważnik.
Zatem świadczenie pieniężne wypłacone emerytom i rencistom w zamian za świadczenia rzeczowe - paczki żywnościowe - do kwoty 2280 zł rocznie dla podatnika będzie korzystało ze zwolnienia na mocy art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT, ponieważ spełniać będzie wszystkie warunki zwolnienia.
Stosownie do art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od uzyskanych na terytorium Polski dochodów (przychodów) pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy z tytułu świadczeń otrzymanych przez emerytów i rencistów, w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunkiem pracy, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 26 i 38 ustawy o PIT - w wysokości 10 proc. należności. Należy zwrócić uwagę, że art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT nie koliduje z art. 21 ust. 1 pkt 38, który jest wyjątkiem od ogólnej zasady opodatkowania świadczeń otrzymywanych przez emerytów i rencistów.
Wobec tego wypłacony ekwiwalent pieniężny w zamian za paczki żywnościowe na rzecz swoich byłych pracowników, którzy obecnie są emerytami i rencistami, nie podlega opodatkowaniu PIT.
Postanowienie naczelnika Urzędu Skarbowego w Lubaniu z 22 sierpnia 2007 r., nr PD/415-9/07/1
EWA MATYSZEWSKA