W wyroku z 18 lipca 2007 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie (I SA/Sz 25/07) stwierdził, że organy podatkowe mają prawo do przedłużenia także 180-dniowego terminu na zwrot nadwyżki VAT naliczonego nad należnym, o którym mowa w art. 87 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Czy rzeczywiście jest to możliwe?

Ze stanowiskiem takim trudno się zgodzić. Możliwość przedłużenia terminu zwrotu przez naczelnika urzędu skarbowego przewidziane zostało w art. 87 ust. 2 ustawy o VAT. Do przepisu tego odwołują się też inne przepisy ustawy, w których ustawodawca przewidział możliwość przedłużenia terminu zwrotu (np. art. 87 ust. 6). Artykuł 87 ust. 3 ustawy nie zawiera jednak takiego upoważnienia, dlatego należy uznać, że organom podatkowym nie przysługuje prawo do przedłużenia terminu zwrotu w przypadku zwrotów dokonywanych na podstawie tego przepisu.
Warto pamiętać, że zasady dokonywania zwrotów VAT stanowią istotny wyznacznik neutralności podatkowej. Konieczna jest zatem taka interpretacja tych przepisów, aby w sposób maksymalny odzwierciedlona była zasada neutralności, która jest fundamentem wspólnotowego systemu VAT.
Niestety, polskie przepisy dotyczące zwrotu nadwyżki podatku naliczonego i tak pozostawiają wiele do życzenia. Wydłużone terminy zwrotów powodują, iż efektywnie podatnicy udzielają na rzecz Skarbu Państwa nieoprocentowanych pożyczek. VAT przestaje być neutralny ze względu na konieczność ponoszenia przez podatników kosztów związanych z finansowaniem VAT.
Przepisy dotyczące tzw. przyśpieszonego zwrotu określone w art. 87 ust. 6 ustawy o VAT (dotyczące zwrotu w terminie 25 lub 60 dni) są natomiast skonstruowane w skrajnie formalistyczny sposób i w praktyce absolutna większość podatników nie jest w stanie z nich skorzystać.
Oczywiście organy podatkowe powinny posiadać wystarczająco dużo czasu, aby dokonać oceny zasadności zwrotu podatku. Jednak, jak wskazuje ETS w wyroku w sprawie C-78/00 Komisja przeciwko Republice Włoskiej, musi być to termin rozsądny. Należy uznać, że rozsądny termin to taki, który uwzględniając potrzeby organów podatkowych nie prowadzi z drugiej strony do erozji zasady neutralności VAT. Można mieć jedynie nadzieję, że następny parlament uzna problemy podatników VAT za temat wystarczająco ważny, aby dokonać sensownej nowelizacji ustawy o VAT.
JERZY MARTINI
doradca podatkowy Baker & McKenzie
Not. EM
Jerzy Martini, doradca podatkowy Baker & McKenzie / DGP