Zakup nowego samochodu osobowego lub ciężarowego za granicą podlega opodatkowaniu VAT. Niezależnie czy będzie to import, czy wewnątrzwspólnotowe nabycie, istnieje obowiązek rozliczenia podatku.

Obowiązek zapłaty VAT mają nie tylko podatnicy VAT czynni, ale w niektórych przypadkach także osoby prywatne, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Podatnikami są między innymi osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne:
  •  na których ciąży obowiązek uiszczenia cła, również w przypadku gdy na podstawie przepisów celnych importowany towar jest zwolniony od cła albo cło na towar zostało zawieszone w części lub w całości, albo zastosowano preferencyjną, obniżoną lub zerową stawkę celną,
  •  dokonujące wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.
Nabycie z Unii
Przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz. Przepis ten stosuje się pod warunkiem, że:
  •  nabywcą towarów jest: podatnik VAT lub podatnik podatku od wartości dodanej, a nabywane towary mają służyć czynnościom wykonywanym przez niego jako podatnika, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem VAT,
  •  dokonujący dostawy towarów jest podatnikiem podatku od wartości dodanej (podatnik VAT z innego kraju wspólnoty).
Odstępstwo od tak rozumianego wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów zostało przewidziane dla nowych środków transportu (np. nowych samochodów). W każdym przypadku, jeżeli przedmiotem nabycia są nowe środki transportu, za wewnątrzwspólnotowe nabycie będzie się uważało takie czynności, gdy:
  •  nabywcą jest podmiot inny niż podatnik VAT,
  •  dokonującym dostawy towarów jest podmiot inny niż podatnik podatku od wartości dodanej.
Import z innych krajów
Analogiczna sytuacja wystąpi, gdy nowy samochód zostanie sprowadzony spoza krajów unijnych, czyli zostanie importowany (np. z USA). Niezależnie czy importu dokona podatnik VAT, czy osoba prywatna, będzie istniał obowiązek uiszczenia cła od takiego importu oraz VAT. Podatnicy są obowiązani do obliczenia i wykazania w zgłoszeniu celnym kwoty podatku, z uwzględnieniem obowiązujących stawek. Jeżeli organ celny stwierdzi, że w zgłoszeniu celnym kwota podatku została wykazana nieprawidłowo, naczelnik urzędu celnego wydaje decyzję określającą podatek w prawidłowej wysokości. Naczelnik urzędu celnego może określić kwotę podatku w decyzji dotyczącej należności celnych. Po przyjęciu zgłoszenia celnego podatnik może wystąpić do naczelnika urzędu celnego o wydanie decyzji określającej podatek w prawidłowej wysokości. Podatnik jest obowiązany w terminie dziesięciu dni, licząc od dnia jego powiadomienia przez organ celny o wysokości należności podatkowych, do wpłacenia kwoty obliczonego podatku.
Nowe środki transportu
Definicja nowego środka transportu decydująca o opodatkowani VAT jest określona w ustawie o VAT. Przez nowe środki transportu rozumie się między innymi przeznaczone do transportu osób lub towarów: pojazdy lądowe (np. nowe samochody) napędzane silnikiem o pojemności skokowej większej niż 48 centymetrów sześciennych lub o mocy większej niż 7,2 kilowatów, jeżeli przejechały nie więcej niż 6 tys. kilometrów lub od momentu dopuszczenia ich do użytku upłynęło nie więcej niż sześć miesięcy. Za moment dopuszczenia do użytku pojazdu lądowego uznaje się dzień, w którym został on pierwszy raz zarejestrowany w celu dopuszczenia do ruchu drogowego lub w którym po raz pierwszy podlegał on obowiązkowi rejestracji w celu dopuszczenia do ruchu drogowego w zależności od tego, która z tych dat jest wcześniejsza. Jeżeli nie można ustalić dnia pierwszej rejestracji pojazdu lądowego lub dnia, w którym podlegał on pierwszej rejestracji, za moment dopuszczenia do użytku tego pojazdu uznaje się dzień, w którym został on wydany przez producenta pierwszemu nabywcy, lub dzień, w którym został po raz pierwszy użyty dla celów demonstracyjnych przez producenta.
Rozliczanie VAT
W przypadku gdy podatnicy VAT oraz podmioty niebędące podatnikami, niemające obowiązku składania deklaracji podatkowej (osoby prywatne), dokonują jedynie wewnątrzwspólnotowego nabycia nowych środków transportu, deklarację podatkową VAT-10 w zakresie nabywanych nowych środków transportu składa się w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego z tego tytułu.
Gdy nabycie nowego samochodu deklaruje podatnik VAT czynny, jest on zobowiązany do wykazania tego w deklaracji VAT-7 lub VAT-7K. W przypadku gdy wewnątrzwspólnotowego nabycia nowego środka transportu dokonują podatnicy prowadzący działalność gospodarczą, lecz niezarejestrowani jako podatnicy czynni VAT, oraz osoby prawne niebędące podatnikami, są oni zobowiązani do wykazania tego nabycia w deklaracji VAT-8. Natomiast osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej oraz podmioty niemające obowiązku składania deklaracji VAT-7, VAT-7K i VAT-8 (czyli osoby prywatne) składają deklarację dla podatku od towarów i usług przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu nowych środków transportu na druku VAT-10.
JAKIE NOWE AUTA PODLEGAJĄ VAT
  •  Samochody osobowe (PKWiU 34.10.2)
  •  Pojazdy mechaniczne przeznaczone do przewozu dziesięciu lub więcej osób (PKWiU 34.10.3)
  •  Pojazdy mechaniczne przeznaczone do przewozu towarów (PKWiU 34.10.4) - z wyłączeniem podwozi wyposażonych w silniki, dla pojazdów mechanicznych (PKWiU 34.10.45)
KIEDY POWSTAJE OBOWIĄZEK PODATKOWY
W przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia nowych środków transportu obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania tych towarów, nie później jednak niż z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej.
Podatnicy (osoby prywatne) są obowiązani, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania podatku w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego na rachunek urzędu skarbowego. Termin ten obowiązuje również (podatników VAT) w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia nowych środków transportu lub innych środków transportu, od których podatek jest rozliczany w deklaracji miesięcznej lub kwartalnej, jeżeli środek transportu ma być przez nabywcę zarejestrowany na terytorium kraju lub jeżeli nie podlega rejestracji, a jest użytkowany na terytorium kraju.
W tych przypadkach podatnicy są obowiązani przedłożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgodnie z ustalonym wzorem informację o nabywanych środkach transportu (formularz VAT-23). Do informacji dołącza się kopię faktury potwierdzającej nabycie środka transportu przez podatnika. Informacja VAT-25 wraz z kopią faktury potwierdzającej nabycie środka transportu i dowodem zapłaty stanowią podstawę do wydania zaświadczenia o uiszczeniu podatku. Naczelnicy urzędów skarbowych dla celów związanych z rejestracją środków transportu są bowiem obowiązani do wydawania zaświadczeń potwierdzających uiszczenie przez podatnika podatku (przy nabyciu nowych samochodów) lub brak obowiązku uiszczenia podatku z tytułu przywozu nabywanych z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju pojazdów, które mają być dopuszczone do ruchu na terytorium kraju (przy nabyciu używanych samochodów osobowych).
BOGDAN ŚWIĄDER
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 2 pkt 10, art. 9, art. 17 ust. 1, art. 20 ust. 9, art. 33, art. 99 ust. 10, art. 103 ust. 3-6, art. 105 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).