Dziś Trybunał Konstytucyjny odpowie na pytanie, czy podatnik może być za ten sam czyn ukarany i 30-proc. dodatkowym zobowiązaniem, i sankcjami karnymi skarbowymi.

Trybunał Konstytucyjny zagadnieniem zgodności z konstytucją przepisów dotyczących sankcji VAT zajmie się już kolejny raz. Wyrokiem z 1998 roku orzekł na korzyść podatników. Jednak po wprowadzeniu nowej ustawy o VAT problem pojawił się ponownie. Tak stało się w przypadku sprawy, na kanwie której WSA w Poznaniu zadał pytanie prawne.
Podatnik prowadził działalność gospodarczą m.in. w zakresie sprzedaży samochodów. Przeprowadzona przez urząd skarbowy kontrola stwierdziła zawyżenie kwoty podatku naliczonego do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy. Organy podatkowe nie tylko ustaliły dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30 proc. Dodatkowo ukarały podatnika sankcjami z kodeksu karnego skarbowego.
Podatnik nie zgodził się z taką sytuacją. W odwołaniu zakwestionował możliwość ukarania osoby fizycznej sankcją VAT i karną skarbową. Powołał się przy tym na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 29 kwietnia 1998 r. (sygn. akt K 17/97). To właśnie w tym wyroku Trybunał potwierdził, że przepisy starej ustawy o VAT w zakresie, w jakim dopuszczają stosowanie wobec tej samej osoby za ten sam czyn sankcji administracyjnej i odpowiedzialność za wykroczenia skarbowe, są niezgodne z konstytucją.
Jednak organy podatkowe twierdziły, że wyrok TK dotyczy nieobowiązujących już przepisów. W ich ocenie ewentualne odstąpienie od stosowania sankcji podatkowych wobec osób fizycznych w VAT może wynikać tylko z odpowiedniego zapisu w obecnie obowiązującej ustawie o podatku od towarów i usług.
Spór trafił na wokandę sądu administracyjnego. Sąd podzielił wątpliwości skarżącego, co do konstytucyjności nowych przepisów. Stwierdził, że w przypadku wystąpienia zdarzeń, o których mowa w kwestionowanych przepisach, zachodzi potencjalny zbieg odpowiedzialności administracyjnej w postaci sankcji VAT i odpowiedzialności karnej skarbowej za wykroczenia albo przestępstwa skarbowe. W ocenie składu orzekającego sądu regulacja zawarta w kwestionowanych przepisach nie odpowiada konstytucyjnej zasadzie demokratycznego państwa prawnego. Dlatego też postanowił skierować pytanie prawne do TK.
Aleksandra Tarka
Sygn. akt P 43/06