Pakiet świadczeń zapewnianych pracownikom przez wielu pracodawców jest systematycznie rozbudowywany. Coraz powszechniejsze stają się bonusy w postaci prywatnej opieki medycznej, kart do klubów fitness czy ubezpieczeń. Oferowanie rozszerzonej opieki zdrowotnej nie tylko zwiększa atrakcyjność pracodawcy, ale także służy ochronie jego interesów poprzez wpływ na poprawę stanu zdrowia pracowników i zminimalizowanie nieobecności spowodowanych chorobą. Jak jednak należy traktować tego rodzaju świadczenia pod względem podatkowym?

ANDRZEJ DĘBIEC
partner Kancelaria Lovells
Omawiając tę kwestię pragnę skupić się na świadczeniach dodatkowych, wybiegających poza te, których obowiązek spełnienia wynika z przepisów prawa. Warto wspomnieć, że zgodnie z regulacjami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.), na pracodawcy ciąży obowiązek sfinansowania pracownikowi badań wstępnych, okresowych i kontrolnych. W określonych sytuacjach przepisy szczególne mogą także nakładać inne obowiązki.
Ponoszone przez pracodawców wydatki na zapewnienie pracownikom dodatkowej opieki medycznej mogą być rozpatrywane jako koszty uzyskania przychodów podlegające odliczeniu. Wraz z wejściem w życie zmian wprowadzonych nowelizacją ustaw o podatkach dochodowych zmieniły się także zasady rozliczania tego typu wydatków.
Przypomnę, że do końca 2006 roku w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.), znajdował się przepis wyraźnie wyłączający zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów kosztów związanych z finansowaniem świadczeń zdrowotnych przez pracodawcę na rzecz pracowników, z wyjątkiem kosztów takich świadczeń, do których ponoszenia zobowiązywały pracodawcę przepisy innych ustaw. Taka jednoznaczna regulacja powodowała, że żadne z dodatkowych świadczeń zapewnianych przez pracodawcę ponad te, które wynikały z innych przepisów, nie mogły zostać włączone w poczet kosztów.
W wyniku wprowadzonych z dniem 1 stycznia 2007 r. zmian poszerzona została ogólna definicja kosztów uzyskania przychodów, która obecnie przewiduje, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione nie tylko w celu osiągnięcia przychodów, ale także w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Wykreślono także wyżej przywoływany przepis zabraniający zaliczania do kosztów wydatków na dodatkowa opiekę. Tym samym obecnie wszelkie wydatki ponoszone na świadczenia medyczne - zarówno te obowiązkowe, jak i dodatkowe - powinny być oceniane w świetle zasad ogólnych i zgodnie z tymi zasadami mogą być one w pełni zaliczone w poczet kosztów uzyskania przychodów. Za takim stanowiskiem przemawia fakt, iż wydatki te ponoszone są w celu uzyskania przychodów lub zabezpieczenia lub zachowania ich źródła, a także nie są wymienione na tzw. czarnej liście wydatków zakazanych.
Znacznie więcej wątpliwości związanych jest z opodatkowaniem takich świadczeń po stronie pracowników. W art. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.), bardzo szeroko wskazane zostały przychody pracowników podlegające opodatkowaniu tym podatkiem. Za takie przychody uważa się nie tylko wynagrodzenie za pracę, ale praktycznie wszystkie inne świadczenia, które pracownik otrzymał w związku z wykonywaną pracą. Wśród nich znajdują się także świadczenia związane korzystaniem z opłaconej, dodatkowej opieki medycznej. Z punktu widzenia pracowników opodatkowanie otrzymywanych od pracodawcy świadczeń, z których nawet nie zawsze muszą korzystać, jest niewątpliwie niekorzystne. Pamiętać bowiem należy, iż pracodawca jedynie zapewnia pracownikom możliwość skorzystania z darmowej opieki, co nie oznacza, że oni z niej rzeczywiście korzystają.
Not. KT
Andrzej Dębiec, partner Kancelaria Lovells / DGP