Dochody Polaka wykonującego pracę w Wielkiej Brytanii podlegają opodatkowaniu z uwzględnieniem zakresu jego obowiązku podatkowego. Agnieszka Wickel, doradca podatkowy i starszy konsultant w PricewaterhouseCoopers przypomina, że kluczową kwestią jest ustalenie, czy dana osoba ma miejsce zamieszkania w Polsce.



Rezydencja podatkowa

Zdaniem Agnieszki Wickel, przepisy dotyczące rezydencji podatkowej w Wielkiej Brytanii są bardziej skomplikowane niż w Polsce. Wyróżnia się tam trzy statusy podatkowe: nierezydent (non-resident), rezydent (resident but not ordinarily resident) i zwykły rezydent (resident and ordinarily resident).
Generalnie w przypadku dochodu ze stosunku pracy nierezydent jest opodatkowany wyłącznie od dochodów uzyskanych za obowiązki wykonywane w Wielkiej Brytanii. Rezydent zaś podlega opodatkowaniu od dochodu otrzymanego za obowiązki pracownicze wykonywane w Wielkiej Brytanii oraz od dochodu za obowiązki wykonywane poza brytyjskimi granicami, ale wypłaconego w Wielkiej Brytanii bądź tam przekazanego, przywiezionego (remittance).
- Zwykły rezydent jest - co do zasady - opodatkowany w Wielkiej Brytanii od całości swoich ogólnoświatowych dochodów. Wyjątkiem będzie sytuacja osoby, która jest zwykłym rezydentem w Wielkiej Brytanii, ale nie posiada statusu tzw. osoby stale zamieszkującej w Wielkiej Brytanii (UK domiciled), i na podstawie odrębnej umowy o pracę zawartej z pracodawcą mającym siedzibę poza granicami Wielkiej Brytanii jest wynagradzana za obowiązki wykonywane całkowicie poza Wielką Brytanią - argumentuje ekspert PricewaterhouseCoopers.

Obowiązki wobec fiskusa

Określając obowiązki podatkowe osoby pracującej za granicą warto się zastanowić, w jakiej sytuacji dana osoba będzie miała określony status podatkowy w Wielkiej Brytanii. Jak tłumaczyła w rozmowie z nami Agnieszka Wickel, nierezydentem jest zasadniczo osoba, której długość pobytu w Wielkiej Brytanii w danym roku podatkowym nie przekroczyła 183 dni. Natomiast jako rezydent traktowana jest osoba, która albo spędziła w Wielkiej Brytanii ponad 183 dni w danym roku podatkowym, albo przebywała tam średnio powyżej 90 dni w każdym z czterech kolejnych lat podatkowych (nie licząc roku przyjazdu i wyjazdu), z tym że w tym drugim przypadku osoba ta będzie traktowana jako rezydent zasadniczo dopiero od piątego roku podatkowego. Z kolei status zwykłego rezydenta posiada osoba, która przykładowo: przybyła do Wielkiej Brytanii z intencją pobytu tam dłużej niż trzy lata bądź zakupiła tam nieruchomość albo wynajęła ją na okres powyżej trzech lat, od - odpowiednio - momentu przyjazdu, zakupu nieruchomości lub zawarcia wspomnianej umowy najmu.
Gdyby zarówno Polska, jak i Wielka Brytania na podstawie swojego krajowego prawa uznawały jednocześnie daną osobę za swojego rezydenta podatkowego, to w takiej sytuacji rozliczeń dokonuje się na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej pomiędzy Polską a Wielką Brytanią i przewidzianych w niej norm, które pozwolą na rozwiązanie zaistniałego konfliktu rezydencji.

Dochody ze stosunku pracy

Dochody pracownicze są opodatkowane w Wielkiej Brytanii według progresywnej skali podatkowej. Najwyższa stawka podatkowa wynosi 40 proc., zaś roczna kwota wolna od opodatkowania wynosi 5035 funtów w 2006/2007 i 5225 funtów w 2007/2008. Agnieszka Wickel wskazuje, że rok podatkowy w Wielkiej Brytanii nie pokrywa się z rokiem kalendarzowym i trwa od 6 kwietnia danego roku do 5 kwietnia roku następnego.
W większości przypadków osoba uzyskująca dochody z pracy nie będzie już zobowiązana do złożenia zeznania rocznego w Wielkiej Brytanii, chyba że posiada dochody z innych źródeł podlegające opodatkowaniu w tym kraju, np. dywidendy, dochody ze sprzedaży akcji, odsetki itp.
Gdyby na danej osobie ciążył obowiązek złożenia zeznania rocznego w Wielkiej Brytanii, to pracownik może wybrać jedną z następujących opcji: albo złoży do brytyjskiego urzędu skarbowego (Inland Revenue) tylko zeznanie roczne obejmujące dane podatnika i zestawienie dochodów z poszczególnych źródeł oraz ulg, a urząd dokona za niego kalkulacji podatku, albo razem z zeznaniem pracownik sam dokona obliczenia rocznego podatku.

Polak w Anglii

Polacy najczęściej wyjeżdżają do pracy do Wielkiej Brytanii. Zazwyczaj jest to praca tymczasowa. Polak pracujący za granicą, a wciąż posiadający miejsce zamieszkania w Polsce, nadal ma obowiązki podatkowe w kraju. Jak wyjaśnia Joanna Narkiewicz-Tarłowska, doradca podatkowy, menedżer w PricewaterhouseCoopers, Polak wyjeżdżający do pracy w Wielkiej Brytanii powinien pamiętać, że wyjazd nie zwalnia go z pewnych obowiązków nałożonych przez polskie prawo podatkowe. Przede wszystkim należy rozważyć dwie kwestie: aktualizację danych identyfikacyjnych oraz rozliczenie się z dochodów z polskim fiskusem.
W przypadku zmiany danych objętych zgłoszeniem identyfikacyjnym podatnik jest zobowiązany do złożenia zgłoszenia aktualizacyjnego (NIP-3) do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w ciągu 30 dni od zaistnienia zmiany. Jeśli Polak w związku z wyjazdem do Wielkiej Brytanii utraci miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce, powinien dokonać aktualizacji NIP. Sytuacja taka wystąpi, jeśli nie będzie on przebywał w Polsce dłużej niż 183 dni w roku kalendarzowym ani nie będzie posiadał w Polsce centrum interesów osobistych lub gospodarczych. Jednak nawet jeśli według polskich przepisów nadal będzie miał miejsce zamieszkania w Polsce, ale równocześnie będzie traktowany jak osoba posiadająca miejsce zamieszkania w Wielkiej Brytanii zgodnie z prawem brytyjskim, to powinien ustalić, gdzie ostatecznie jest jego miejsce zamieszkania. Ustalenia tego można dokonać na podstawie dodatkowych kryteriów rezydencji zawartych w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej miedzy Polską a Wielką Brytanią. Jeśli okaże się, że miejsce to znajduje się za granicą - powinien dokonać aktualizacji NIP. Podobne obowiązki będą ciążyć na podatniku w momencie powrotu do kraju.
- Osoba, której ostateczne miejsce zamieszkania nadal jest w Polsce, musi pamiętać o rozliczeniu się z polskim fiskusem zarówno z dochodów uzyskanych w Polsce (jeśli takie posiada), jak i dochodów osiągniętych w Wielkiej Brytanii. Do tych drugich będą miały zastosowanie postanowienia umowy polsko-brytyjskiej - podkreśla Joanna Narkiewicz-Tarłowska.
Dodaje, że rozliczając się za rok 2007, osoba ta będzie musiała wykazać w zeznaniu rocznym dochody za pracę w Wielkiej Brytanii, jeśli poza dochodami zagranicznymi uzyskała w Polsce inne dochody. Trzeba jednak podkreślić, że dochody brytyjskie uzyskane po 1 stycznia 2007 r. są zwolnione z opodatkowania w Polsce (zgodnie z metodą wyłączenia z progresją). Należy je wziąć jedynie pod uwagę dla celów obliczenia efektywnej stawki podatkowej, która będzie miała zastosowanie do innych dochodów podlegających opodatkowaniu w Polsce (jeśli takie są).
Z kolei osoby, które wraz z wyjazdem do Wielkiej Brytanii utracą miejsce zamieszkania w Polsce, muszą rozliczyć się w Polsce jedynie z dochodów osiągniętych z polskich źródeł.
Podstawa prawna
Konwencja między Rzeczpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych podpisana w Londynie 20 lipca 2006 r. (Dz.U. nr 250, poz. 1840).