Wprowadzenie tzw. exit tax, a także preferencyjnego opodatkowania dochodów wynikających z prawa własności intelektualnej - to niektóre rozwiązania zawarte w kompleksowej nowelizacji ustaw podatkowych, uchwalonej we wtorek wieczorem przez Sejm.

Za ustawą głosowało 371 posłów, przeciw 44, wstrzymało się 11.

Wśród rozwiązań przedstawianych przez rząd jako upraszczające, znalazła się m.in. zmiana przepisów dotycząca cen transferowych. Zaproponowano np. automatyczną analizę danych pobieranych dzięki raportowaniu cen transferowych. Ustawa przewiduje też zmniejszenie obowiązków dokumentacyjnych i wydłużenie terminów - np. złożenie informacji o cenach transferowych wydłużono z 3 do 9 miesięcy po zakończeniu roku podatkowego.

Ustawa zakłada preferencyjne opodatkowanie - stawką 5 proc. - dochodów generowanych przez prawa własności intelektualnej (Intellectual Property Box - IP BOX, Innovation Box). Ma to sprzyjać rozwojowi innowacyjności.

Ponadto w ustawie znalazły się szczególne rozwiązania, odnoszące się do nabywania przez podmioty gospodarcze pakietów wierzytelności. Dokument wprowadza ulgi dla banków spółdzielczych dokonujących wpłat na System Ochrony Instytucjonalnej. Wprowadza też alternatywny sposób opodatkowania emisji euroobligacji.

Ustawa przewiduje nowe regulacje dotyczące opodatkowania dochodów z walut wirtualnych. Przychody z obrotu walutami wirtualnymi, w myśl dokumentu, kwalifikowane będą odpowiednio do przychodów z kapitałów pieniężnych lub zysków kapitałowych. Poniesiona strata z obrotu walutami wirtualnymi nie będzie mogła być odliczona od innych dochodów podatnika, np. ze sprzedaży akcji, czy też z prowadzonej działalności gospodarczej.

Wprowadza zmiany dotyczące uszczelnienia systemu poboru tzw. podatku u źródła - od należności licencyjnych, dywidend i odsetek. Ustawa proponuje także zmiany dotyczące klauzuli ogólnej przeciwko unikaniu opodatkowania.

Z kolei nowe rozwiązania MDR zakładają m.in., że od 1 stycznia 2019 r. informacje o tzw. schematach podatkowych, czyli planach i działaniach mających cechy wskazujące na ryzyko optymalizacji podatkowej będą przekazywane szefowi KAS. Według rządu zmiana ma zniechęcić do stosowania agresywnej optymalizacji podatkowej, ale jest także wykonaniem zobowiązań unijnych.

Do dyrektywy unijnej odwołuje się też propozycja wprowadzenia opodatkowania dochodów z niezrealizowanych zysków (tzw. exit tax). Firma zamierzająca przenieść się za granicę zapłaciłaby 19 proc. wartości, a osoba fizyczna, rozliczająca się według PIT, 3 proc. (gdy nie ustala się wartości podatkowej składnika majątku) lub 19 proc. aktywów finansowych powyżej 4 mln zł.

Choć ustawa - według zamierzeń rządu - ma służyć uproszeniu systemu podatkowego, a także dostosowaniu polskiego prawa do dyrektyw unijnych, podczas porannej debaty opozycja polemizowała z tak sformułowanymi celami.

Włodzimierz Nykiel (PO) przekonywał, że "ustawa na pewno systemu podatkowego nie upraszcza". Krytykował "niską jakość językową" dokumentu i zaproponował poprawkę, by całą część dotyczącą zmian w ordynacji podatkowej wyłączyć z ustawy i w przyszłości przyjąć odrębnie.

Także Mirosław Pampuch (Nowoczesna) przekonywał, że nowela, zamiast upraszczać, służy gmatwaniu systemu podatkowego. Krytykował przepisy o obowiązku raportowania o schematach podatkowych, które będą jego zdaniem powodować, że "nikt nie przyjdzie do doradcy po poradę podatkową". Z kolei przepisy o exit tax będą powodować ucieczkę kapitału z Polski - mówił.

Podczas wieczornego głosowania odrzucono wszystkie poprawki opozycji, m.in. tą wyłączającą ordynację. Przyjęto kilka poprawek PiS, doprecyzowujących niektóre przepisy.

Teraz ustawa trafi do Senatu.